Fluxus Hareketinde ‘Sanat ve Yaşam Birliği'

Sanat, başlangıcından günümüze kadar sosyo-kültürel süreçlerden beslenerek dinamik bir yapı ortaya koymuştur. 20. yüzyıldan itibaren yaşanan savaşlar, krizler, göçler, sanayileşme, vb. durumlar toplumsal değişim ve dönüşümleri kaçınılmaz kılmıştır. ‘Sanat’ da bu süreçten etkilenmiştir. Özellikle 1960 sonrası ortaya çıkan sanat hareketlerini besleyen Fütürizm, Dadaizm ve Sürrealizm, sanatın o zamana kadar ki kalıplaşmış kodları dışında farklı kodları sanata dahil etmiştir. Fluxus, bu akımların sanata yüklediği kodlardan beslenerek kuramsal temellerini inşaa sürecine girmiştir. Çok sayıda farklı kültürden sanatçıyı bünyesine katan Fluxus, sanatçıların ortaya koyduğu çalışmalarla kapsam alanını sürekli genişletmiştir.Craig Saper, Fluxus çalışmaları için ‘Fluxus Laboratuvarı’ifadesini kullanmıştır. Bu ifade, Fluxus’un deneysellik özelliğini ortaya koymaktadır. Fluxus sanatçıları çalışmalarında hayatın doğal akışındaki rastlantısal süreçlerden beslenirler. Fluxus, çalışmalarının birçoğunda seyirciler sanat eserinin oluşum sürecinde yer alır. 20. yüzyıl öncesinde sanatın sadece izleyicisi olan kitle, Fluxus’ta sanatın oluşum sürecinin merkezine yerleştirilerek, toplum ile sanat arasındaki sınırlar ortadan kaldırılmıştır. Fluxus, toplumun dinamiklerini oluşturan sosyo-kültürel motivasyonlardan beslenerek eylemsel bir duruş sergiler. Yaşamın doğallığının bir parçası olmak isteyen Fluxus, sanat ve yaşam arasındaki sınırları kaldırarak ‘Sanat ve Yaşam Birliği’ne vurgu yapar. ‘Sanat ve Yaşam Birliği’, Dick Higgins’in dokuz ve Ken Friedman’ın on iki Fluxus kriteri arasında yer alır.Araştırmanın amacı, Fluxus hareketinin ortaya çıkışında ve gelişiminde önemli bir yere sahip olan John Cage ile Fluxus sanatçılarındanYoko Ono ve Joseph Beuys’un birer performans çalışmasını ‘Sanat ve Yaşam Birliği’kriteri ekseninde incelemektir. İncelenen Fluxus çalışmalarında, sanat ve yaşam arasındaki ilişkisel boyut sosyo-kültürel motivasyonlar ekseninde ortaya konulmaya çalışılmıştır. ‘Fluxus Hareketinde Sanat ve Yaşam Birliği’başlıklı bu araştırmada, konu bütünlüğüne katkı sağlayacak yazılı ve görsel verilerin elde edilme sürecinde tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın problem cümlesine yönelik ulaşılan veriler bir bütünlük oluşturacak şekilde değerlendirilmiştir.

Unity of Art and Life’ in Fluxus Movemen

From the past to the present day, art has developed a dynamic structure fed by socio-cultural processes. Situations such as wars, crises, migrations and industrialization made social changes and transformations inevitable. ‘Art’ was also affected by this process. Futurism, Dadaism and Surrealism, which nourished the art movements that emerged especially after the 1960s, included different codes in art, apart from the stereotypes of the art until that time. Fluxus has entered the process of building its theoretical foundations by feeding from the codes that these currents load onto art.Fluxus, which incorporates artists from many different cultures, has continuously expanded its scope with the works presented by the artists.Craig Saper used the term ‘FluxusLaboratory’for his Fluxus studies. This concept demonstrates the experimental feature of Fluxus. Fluxus artists make use of random processes in the natural flow of life in their work. In most of the works of Fluxus, the audience takes part in the formation process of the artwork. The audience, which was only the audience as an observer of art before the 20th century, was placed at the center of the formation process of Fluxus artwork thus the boundaries between art and society were removed.Fluxus takes an active stance by making use of the socio-cultural motivations that make up the dynamics of society. Wishing to be a part of the naturalness of life, Fluxus emphasizes on the "Unity of Art and Life" by removing the boundaries between art and life. 'Unity of Art and Life' stands among nine criteria of Dick Higgins and twelve Fluxus criteria of Ken Friedman. The aim of the research is to examine the performance works of John Cage and Fluxus artists Yoko Ono and Joseph Beuys, which have an important place in the emergence and development of the Fluxus movement, on the axis of the 'Unity Art and Life’ criterion.In the Fluxus studies examined, the relational dimension between art and life has been tried to be revealed in the axis of socio-cultural motivations.In this research titled 'Unity of Art and Life in Fluxus Movement', scanning method was used in the process of obtaining written and visual data that will contribute to the integrity of the subject.The data obtained for the problem sentence ofthe research were evaluated in a way to form an integrity.

PDF

___

Adams, D. (1992). Joseph Beuys: Pioneer of a Radical Ecology. Art and Ecology. 51 (2). Summer. 26-34. 02 Ocak 2020 https://www.jstor.org/stable/777391
Antmen, A. (2014). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık. 6. Baskı.
Arapoğlu, F. (2009). Sosyal Süreçleriyle Fluxus ve Ötesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
Atakan, N. (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar. (Z. Rona, Ed. ve Çev.). İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları. 1. Baskı.
Barrett, T. (2014). Sanatı Eleştirmek, Günceli Anlamak. (G. Metin, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi. 2. Baskı.
Bryan-Wilson, J. (2003). Remembering Yoko Ono's "Cut Piece". Oxford Art Journal, 26 (1). 101- 123. 23 Aralık 2019 https://www.jstor.org/stable/3600448?seq=1&cid=pdf-reference#references_tab_contents
Danto, A. C. (2014), Sanatın Sonundan Sonra-Çağdaş Sanat ve Tarihin Sınır Çizgisi, Çev. Zeynep Demirsü, Ayrıntı Yayınları: İstanbul, 2. Baskı.
Farthing, S. (2013). Sanatın Tüm Öyküsü. (G. Aldoğan & F. Candil Çulcu, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat – Varlık Stratejileri, (S. Atay - Eskier - Bölüm 1, 2, 3, 4 & G. E. Yılmaz - Bölüm 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, Çev.), A. Z. Tunç (Ed.), İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
Fleming, J. & Honour, H. (2016). Dünya Sanat Tarihi. (H. Abacı, Çev.). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. 1. Baskı.
Friedman, K. (1998a). Introduction: A Transformative Vision of Fluxus. The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (VIII-X). K. Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Friedman, K. (1998b). Fluxus and Company. The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (237-253). K.
Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Friedman, K. (2012). Freedom? Nothingness? Time? Fluxus and the Laboratory of Ideas. Theory, Culture & Society. 29 (7/8). 372–398. 18 Aralık 2019. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0263276412465440
Germaner, S. (1997). 1960 Sonrası Sanat - Akımlar, Eğilimler, Gruplar, Sanatçılar. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. 1. Baskı.
Higgins, D. (1998). Fluxus: Theory and Reception . The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (217- 236). K. Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Higgins, H. (2002). Fluxus Experience. London, England: University Of California Press.
Kahraman, H. B. (2005). Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri…, İstanbul: Agora Kitaplığı. 3. Baskı.
Kahn, D. (1997). John Cage: Silence and Silencing. The Musical Quarterly. Oxford University Press. 81 (4). Winter. 556-598. 05 Ocak 2020. http://www.jstor.org/stable/742286.
Keser, N. (2009). Sanat Sözlüğü. Ütopya Yayınları: Ankara. 2. Baskı.
Kuspit, D. (2014), Sanatın Sonu, Çev. Yasemin Tezgiden, Metis Yayınları: İstanbul, 4. Baskı. LaBelle, B. (2002). Reading Between the Lines: Word as Conceptual Project. İçinde (47-53). Performance Researche- on Fluxus. R. Allsopp, K. Friedman & O. Smith (Ed.). Taylor & Francis Ltd. September. 7 (3). Lippard, L. R. (2001). SixYears: The Dematerialization of the Art Object from 1966 to 1972. (Ursula
Mayer “How to Explain Pictures to a Dead Hare” Art News, January, 1970. Base on Conversations With Joseph Beuys). Lucy R. Lippard (ed.). And Los Angeles, CA: University Of California Press.
Lynton, N. (2009). Modern Sanatın Öyküsü. (Prof. Dr. C. Çapan & Prof. Dr. S. Öziş, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi. 4. Baskı.
Merwe, D. van der. (2013). The Printer’s Grey Alchemy, Ritual and Performance in Fine Art Printmaking. Master's Thesis. Faculty of Humanities University of Cape Town. 24 Aralık 2019. https://open.uct.ac.za/bitstream/handle/11427/14093/thesis_hum_2013_van_der_merwe_darren.pdf ?sequence=1
Milman, E. (1998). Fluxus History And Trans-History: Competing Strategies For Empowerment. The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (155-165). K. Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Munroe, A. (2000). Spirit of YES: The Art and Life of Yoko Ono,” in YES YOKO ON. pp. 10–37. 25
Mayıs 2019 http://www.alexandramunroe.com/spirit-of-yes-the-art-and-life-of-yoko-ono-2/
Pritchett, J. (t.y.) What Silence Taught John Cage: The Story of 4’33”. 06 Ocak 2020. https://img.macba.cat/public/PDFs/jamespritchett_cage_eng.pdf
Rhee, J. (2005). Performing The Other: Yoko Ono’s Cut Piece. Association of Art Historians. 28 (1). 96–118. 14 Ocak 2020. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.0141-6790.2005.00455.x
Saper, C. (1998). Fluxus As a Laboratory. The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (136-151). K. Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Shane, R. (2015). Fluxus. Tarih Boyunca Sanat- Dünya Sanat Tarihinde Üsluplar ve Akımlar. 1. Baskı İçinde (s. 80-81). T. Melick (Ed.). (D. Şendil & S. Evren, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Smith, O. (1998). Developıng a Fluxable Forum: Early Performance and Publishing. The Fluxus Reader. 1. Baskının içinde (3-21). K. Friedman (Ed.). Great Britain: Academy Editions.
Smith, O. (2002). Avant-gardism and the Fluxus Project, Performance Research, 7 (3),3-12, DOI: 10.1080/13528165.2002.10871868, http://dx.doi.org/10.1080/13528165.2002.10871868, 12.Şubat .2020
Tansuğ, S. (1997). Gelenek Işığında Çağdaş Sanat. İstanbul: İz Yayıncılık.
Verwoert, J. (2008). The Boss: On the Unresolved Question of Authority in Joseph Beuys’ Oeuvre and Public Image. e-flux journal. 1-16. 18 Ocak 2020. https://www.e-flux.com/journal/01/68485/the-boss-on-the-unresolved-question-of-authority-injoseph- beuys-oeuvre-and-public-image/
Yılmaz, M. (2013). Modernden Postmoderne Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi. 2. Baskı.Fotoğraf Kaynakları
Fotoğraf 1: John Cage. 4'33" (4 dakika 33 saniye). 1952. 04 Şubat 2020.
https://www.youtube.com/watch?v=BH_KKv566T8
Fotoğraf 2: Yoko Ono. Cut Piece (Kesme Parçası). 1965. 15 Şubat 2020.
https://www.youtube.com/watch?v=lYJ3dPwa2tI
Fotoğraf 3: Joseph Beuys. How to Explain Pictures to a Dead Hare (Ölü Bir Tavşana Resimler Nasıl Anlatılır). 1965. 21 Şubat 2020.
http://www.sanatatak.com/view/joseph-beuys-proleterlerin-sonuncusu