Emre Esat TOPALOĞLU, Tuncay Turan TURABOĞLU

FİNANSAL BAĞIMSIZLIK, MALİ ÖZERKLİK VE KARLILIK: BİST KİMYA, PETROL, PLASTİK ENDEKSİNDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmada, finansal bağımsızlık, mali özerklik ve karlılık arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 2002-2017 döneminde Borsa İstanbul (BİST) Kimya, Petrol, Plastik Endeksi’nde devamlı olarak faaliyet gösteren on yedi firmanın verileri analiz kapsamında incelenmiştir. Çalışmada, aktif karlılık oranı, özsermaye karlılığı, satışların karlılığı ve faaliyet karlılığı bağımlı değişkenleri esas alınarak dört farklı model oluşturulmuştur. Finansal bağımsızlık ve mali özerklik ise bağımsız değişkenler olarak modellere dâhil edilmiştir. Finansal bağımsızlık ve mali özerklik ile karlılık arasındaki ilişki panel veri analizi ile araştırılmıştır. Analiz kapsamında, çoklu doğrusal bağlantı, yatay kesit bağımlılığı, homojenite, durağanlık, tahmin modeli seçimi, otokorelasyon ve değişen varyans varsayımları sınanmıştır. Sınamalar sonrasında, White period ve Beck ve Katz (1995) tarafından geliştirilen Period SUR (PCSE) panel standart hataların düzeltilmesi yöntemleri kullanılarak tahminlemede bulunulmuştur. Çalışma sonucunda, finansal bağımsızlık ile öz sermaye karlılığı, aktif karlılık ve satışların karlılığı arasında istatistiki olarak anlamlı ve pozitif ilişkiler tespit edilirken mali özerklik ile aktif karlılık ve satışların karlılığı arasında ise yine anlamlı ve pozitif ilişkilerin varlığı ortaya konulmuştur. Ancak mali özerklik ve finansal bağımsızlık ile faaliyet karı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki belirlenememiş, yine mali özerklik ile öz sermaye karlılığı arasında da anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Buna göre, karını maksimize etmek isteyen firmaların, finansal bağımsızlık ve mali özerklik düzeylerini artırmaya yönelik politikaları uygulamaları yerinde olacaktır.

FINANCIAL INDEPENDENCE, AUTONOMY AND PROFITABILITY: A RESEARCH ON THE BORSA ISTANBUL CHEMICAL, PETROL, PLASTIC INDEX FIRMS

This study is aimed at revealing the relationship between financial independence, autonomy and profitability. In accordance with this purpose, the data from the 17 firms, whose shares are continuously traded on Borsa Istanbul (BIST) chemical, petrol, plastic index between 2002-2017. In the study, four different models were formed based on the dependent variables of return on assets, return on equity, return on sales and operating profitability. Financial independence and financial autonomy were included in the models as independent variables. The relationship between financial independence, autonomy and profitability is analyzed by the panel data analysis. Within the scope of the analysis, multicollinearity, cross-sectional dependence, homogeneity, stationarity, estimation model selection, autocorrelation and heteroscedasticity assumptions were tested. After the tests, the White period and the Period SUR (PCSE) methods developed by Beck and Katz (1995) were used. As a result of research, while a positive and significant relationship was found between financial independence and the return on assets, equity and sales profitability, positive and significant relationship was found between financial autonomy and return on assets and sales profitability. On The Other Hand, while no significant relationship was observed with financial independence and autonomy and operating profitability, no significant relationship was found financial autonomy and return on equity. In this context, it has been revealed that companies want to maximize profits need to increase their financial independence and financial autonomy levels.

PDF

___

Baltagi, B. H. (2005) Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition, England, John Wiley & Sons Ltd.
Baltagi, Badi; Li, Qi (1991), “A Joint Test for Serial Correlation and Random Individual Effects”, Statistics and Probability Letters, 11, 277-280.
Beck, Nathaniel; Katz, Jonathan (1995), “What To Do (and Not to Do) with Time-Series Cross-Section Data”, American Political Science Review, 89 (3), 634-647.
Bhargava, Alok; Franzini, Luisa; Narendranathan, Wiji (1982), “Serial Correlation and the Fixed Effects Model”, The Review of Economic Studies, 49 (4), 533–549.
Born, Benjamin; Breitung, Jörg (2016), “Testing for Serial Correlation in Fixed-Effects Panel Data Models”, Econometric Reviews, 35 (7), 1290-1316.
Borsa İstanbul A.Ş. (www.borsaistanbul.com) Breusch, Trevor; Pagan, Adrian (1980), “The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics”, Review of Economic Studies, 47 (1), 239-253.
Galariotis, E., Germain, C. ve Zopounidis, C. (2017). A combined methodology for the concurrent evaluation of the business, financial and sports performance of football clubs: the case of France.
Gujarati, Damador (2003), Basic Econometrics, New York: McGraw Hill Book Co.
Hair, Joseph; Anderson, Rolph; Tatham, Rolph; William, Black (1998), Multivariate Data Analysis, New Jersey: Prentice-Hall.
Honda, Yuzo (1985), “Testing the Error Components Model with Non-Normal Disturbances”, Review of Economic Studies, 52, 681-690.
Im, Kyung; Pesaran, Hashem; Shin, Yongcheol (2003), “Testing For Unit Roots İn Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 115, 53-74. Kamuyu Aydınlatma Platformu (www.kap.org.tr)
Levin, Andrew; Lin, Chien; Chu, Chia Shang James (2002), “Unit Root Tests İn Panel Data: Asymptotic And Finite-Sample Properties”, Journal of Econometrics, 108, 1–24.
Nazlıoğlu, S.; Lebe, F. ve Kayhan, S. (2011). Nuclear energy consumption and economic growth in OECD countries: Cross-sectionally dependent heterogeneous panel causality analysis. Energy Policy, 39(10), 6615–6621.
Pesaran, Hashem (2004), “General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence in Panels”, Cambridge Working Papers in Economics Working Paper, 435.
Pesaran, Hashem; Yamagata, Takashi (2008), “Testing Slope Homogeneity İn Large Panels”, Journal of econometrics, 142, 50–93.
Tabachnick, Barbara; Fidell, Linda (2001), Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.