FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Globalleşen Dünya’da bilgi ve teknolojideki değişmeler bireylerin mevcut bilgiyi öğrenmesine ya da ezberlemesine değil, öğrenmeyi öğrenmesine neden olmuştur. Bireylerin mevcut duruma adapte olabilmesi için bilgiyi elde etme yollarını öğrenmesi ve çeşitli durumlarda bilgiyi kullanması önemlidir. Eğitim sistemimizdeki temel amaç, mevcut bilgiyi öğrencilere aktarmaktan çok bilgiye ulaşma yollarını ya da becerilerini kazandırmak olmalıdır. Bu bazen bir bilim insanı gibi çalışmayı gerekli kılabilir. Bu nedenle öğrencilerin bilim ve bilimle ilgili durumları bilmesi önemlidir. Bu bilgiyi yaşamında elde edebilmesi için bilimsel süreç becerilerini edinmesi gerekmektedir. Bilimsel süreç becerileri, bireylerin bilimsel bilgiyi yapılandırmasında, bilimin doğasını anlamasında, öğrenmeyi kolaylaştırmasında, günlük yaşamdaki problemlerin çözmesinde, akademik başarıyı artırmasında, fen okuryazarı bireylerin yetişmesinde önemli bir faktördür. Bu bireylerin yetişmesinde öğretmenlerin önemi büyüktür. Bu nedenle öğretmenlerde var olması gereken bilimsel süreç becerilerinin durumunu tespit etmek için bu çalışma yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve yeterlilikleri hakkındaki durumu değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri ise iki üniversitede öğrenim gören 8 Fen Bilgisi öğretmen adayından görüşmeler ile toplanmıştır. Veriler sonucunda öğretmen adaylarının bütünleştirilmiş süreç becerilerinin alt boyutu olan; hipotez kurma ve yorumlama, değişkenleri belirleme, grafiği okuma ve yorumlama, deney tasarlama, deney sonuçlarını yorumlama, işevuruk tanımlama ve deney verilerini kaydetme gibi alt boyutları tanımlamada ve belirlemede iyi düzeyde beceriye sahip oldukları düşünülebilir. Fakat bağımlı, bağımsız ve kontrol edilen değişkenlerin tanımlanmasında ve belirlenmesinde, bilimsel süreç becerilerini tanımlamada ve kavramada sıkıntı yaşadıkları görülmüştür.

EVALUATION OF SCINCE PROCESS SKILLS OF PRE-SERVICE SCIENCE TEACHERS

Changes in information and technology in the globalizing world gave rise to the requirement for individuals to learn how to learn and to transfer information into new situations rather than learning or memorizing the existing information. For individuals to be able to adapt to changing situations, they need to learn how to have access to information and transfer it to new situations rather than memorize it. The main goal of our education system should be to impart skills needed to reach information to our students rather than transmit information to them. This might sometimes require getting students to work like a scientist. Therefore, it is great importance for students to know science and science-related situations. For students to have this knowledge, they need to acquire science process skills. Science process skills are important factors for individuals to construct scientific knowledge, understand the nature of science, learn more easily, solve their daily life problems, enhance their academic achievement, and be science literate. In the education of such individuals, teachers are of great importance. Thus, the current study was designed to elicit the current state of the science process skills of pre-service science teachers. In this connection, the purpose of the current study was set to be to evaluate the state of pre-service science teachers’ science process skills and competences. Qualitative research method was employed in the current study. The data of the study were collected through interviews conducted with 8 pre- service science teachers. As a result of the analysis of the interview data, it was concluded that the pre-service teachers are good at the sub- dimensions of integrated process skills that are hypothesis formation and interpretation, identification of variables, graph reading and interpretation, designing experiment, interpreting the results of experiments, making operational definitions and recording experimental data. However, they have some difficulties in defining and identifying dependent and independent variables.

PDF

___

Aktaş, İ., ve Ceylan, E. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç beceri düzeylerinin belirlenmesi ve akademik başarıyla ilişki düzeyinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33).
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamaları. Sakarya: Sakarya Kitapevi.
Aslan, A. G. ve Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 479-492.
Ateş, S. ve Bahar, M. (2002). Araştırmacı fen öğretimi yaklaşımı sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bilimsel yöntem yeteneklerinin geliştirilmesi. V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara: ODTU Eğitim Fakültesi.
Ay, Y., Anagün, Ş.S., ve Demir, Z.M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde okul dışı öğrenme hakkındaki görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/15 Fall 2015, p. 103-118, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8702
Bahar, M (Ed.). (2006). Fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bowen, G. M. & Roth, W-M. (1999). "Do-able" questions, covariation and graphical representation: do we adequately prepare preservice science teachers to teach inquiry? Paper presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Boston.
Bowen, G. M.& Roth, W.-M. (2005). Data and graph interpretation practices among preservice science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 42(10), 1063-1088.
Bozdoğan, A. (2007). Fen bilgisi öğretiminde çalışma yaprakları ile öğretimin öğretmen adaylarının fen bilgisi tutumuna ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Burke, S. A. (1996). Teacher preferences for teaching problem solving and science process skills. M.S. dissertation, Texas Woman's University, United States. ProQuest Digital Dissertations Database.
Burns, J. C., Okey, J. R., &. Wise K. C. (1985). Development of an integrated process skills test (TIPS II). Journal of Research in Science Teaching, 22 (2), 169–77.
Canbazoğlu, S. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı ünitesine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Carin, A. A. & Bass, J. E., (2001). Teaching science as inquiry. Upper Saddle River, New Jersey: Merrill Prentice Hall.
Celep, A. ve Bacanak, A. (2013). Yüksek lisans yapan öğretmenlerin bilimsel süreç becerileri ve kazandırılması hakkındaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 56-78.
Creswell, J.W. (1998). Qualitative Inquiry and Research: Choosing Among Five Traditions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Denzin, N. K. & Lincoln, Y.S. (1998). The Landscape of qualitative research: theories and issues. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Doğan, N., Çakıroğlu, J., ve Çavuş, S. (2012). Bilimin doğası ve öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Downing J. E. & Filer J. D. (1999). Science process skills and attitudes of preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education, 11(2), 57-64.
Germann, P. J., Aram, R. & Burke, G. (1996). Identifiying patterns and relationships among the responses of seventh grade students to the science oprocess skills of designing experiments. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 79-99.
Germann, P.J. (1994). Testing a model of science proces skills acquisition: an interaction with parents’ education, prefered language, gender, science ettitude, cognitive development, academic ability and biology knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 7(31), 749-783.
Harlen, W. (2001). Teaching, learning & assessing science 5-12. (Third Edition). London: Paul Chapman Publishing Ltd.
Jones, M. K. & Norman, J. T. (1989). The effect of a preservice elementary science methods course emphasizing the mastery of science process skills on the development of integrated process skills and logical thinking. Paper Presented at The National Association for Research in Science Teaching. San Francisco: CA, March 30 to April 1, 1989. (ERIC Document Reproduction Service No: ED 305267).
Karslı, F., Şahin, Ç. ve Ayas, A. (2009). Determinin science teachers’ ideas about the science process skills: Acase study. Procedia Social and Behavioral Sciences 1, 890-895.
M.E.B., (2004). Milli eğitim bakanlığı talim ve terbiye kurulu başkanlığı fen ve teknoloji dersi programı. Ankara: 2004.
M.E.B., (2005). Milli eğitim bakanlığı talim ve terbiye kurulu başkanlığı fen ve teknoloji dersi programı. Ankara: 2005.
M.E.B., (2013). Milli eğitim bakanlığı talim ve terbiye kurulu başkanlığı fen bilimleri dersi öğretimi programı. Ankara: 2013.
M.E.B., (2017). Milli eğitim bakanlığı talim ve terbiye kurulu başkanlığı fen bilimleri dersi öğretimi taslak programı. Ankara: 2017.
Merriam, S.B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Millar, R. & Driver, R. (1987). Beyond processes. Studies in Science Education, 14(1), 33-62.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Erişim tarihi: 03.04.2011, http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx
Neie, V. E. (1972). Verbal predictive ability and performance on selected science process tasks. Journal of Research in Science Teaching, 9(3), 213-221.
Özdemir, M., Özdemir, O., ve Parmaksız, R.Ş. (2016). İlkokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin ve okuduğunu anlama düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3 Winter 2016, p. 1829-1848, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9317
Özdemir, O., & Hakan, Işık. (2015). Effect of inquiry-based science activities on prospective elementary teachers' use of science process skills and inquiry strategies. Journal of Turkish Science Education, 12(1).
Özpınar, İ., ve Aydoğan, A. (2017). Öğretmen Adaylarının proje hazırlama süreçlerinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/6 2017, p. 613-634, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11595
Padilla, M. J. (1980). Science activities- for thinking. School Science and Mathematics, 80(7), 601- 608.
Padilla, M. J., Okey, J. R. & Garrard; K. (1984). The effect of instruction on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 21(3), 277-287.
Padilla, M.J., Okey, J.R & Dillashaw, F.G. (1983). The relationship between science process skills and formal thinking abilities. Journal of Research in Science Teaching, 20(3), 239-246.
Rezba, R. J., Sprague, C., Fiel, R. L. & Funk, H. J. (1995). Learning and assesing science process skills. USA: Kendall/Hunt Publishing Company.
Rubin, R. L. & Norman, J. T. (1992). Systematic modelling versus the learning cycle: comparative effects on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 29(7), 715-727.
Şahin, S., Öz Aydin, S., & Yurdakul, B. (2016). Seventh Grade science and technology course evaluation activities in the unit of human and environment according to the science process skills. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 10(1).
Şahin-Pekmez, E. (2000). Procedural understanding: teachers’ perceptions of conceptual basis of practical work. Unpublished PhD dissertation. UK: University of Durham.
Şahin-Pekmez, E., Aktamış, H. ve Can, B. (2010). Fen laboratuvarı dersinin öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 93-112.
Scharmann, L. C. (1989). Developmental influences of science process skill instruction. Journal of Research in Science Teaching, 26 (8), 715-726.
Şimşek Laçin, C. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji ders kitaplarındaki deneyleri bilimsel süreç becerileri açısından analiz edebilme yetenekleri. İlköğretim Online, 9(2), 433- 445.
Sinan, O. ve Uşak, M. (2011). Biyoloji öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 333-348.
Tan, M., ve Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13):89-101.
Tobin, K. G. & Capie, W. (1982). Relationships between formall reasoning ability, locus of control, academic engagement and integrated process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 19(2): 113-121.
Türkmen, H. ve Kandemir, E. M. (2011). Öğretmenlerin bilimsel süreç becerileri öğrenme alanı algıları üzerine bir durum çalışması. Journal of European Education, 1(1), 15-24.
Vitti, D. & Torres, A. (2006). Practicing science process skills at home. Erişim tarihi:24.02.2012,http://www.nsta.org/elementaryschool/connections/200712TorresHandou tParentNSTAConn.pdf .
Yap, K. C. & Yeany, R. H. (1988). Valitadition of hierarchical relationships among piagetian cognitive modes and integrated science process skills for defferent cognitive reasoning levels. Journal of Research in Science Teaching, 25(4), 247-281.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, M., Atilla, M. E., Özmen, H., ve Sözbilir, M. (2013). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi hakkındaki görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-40.
Zorlu, Y., Zorlu, F., Sezek, F., ve Akkuş, H. (2014). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile seviye belirleme sınavi sonuçlarının karşıilaştırılması. Ekev Akademi Dergisi, 59(59), 519-532.