190101

ETRÜSKLERDE SPOR AKTİVİTELERİ

Bu çalışmanın amacı Etrüsklerde spor aktivitelerini ve etkilerini incelemektir. Etrüskler; spor aktiviteleri, cenazeler, zafer kutlamaları ve dini bayramlar gibi çeşitli etkinlikler düzenlemiştir. Mezar resimlerinde sadece atletik yarışmalar için fiziksel bir ortam örneği yer almasına rağmen Etrüsklerin sirkler, stadyumlar ve jimnastik salonları gibi yapılara da sahip olabileceğine dair bazı bulgular vardır. Tarquinia'nın antik Etrüsk kenti boyalı mezar odalarıyla ünlüdür. Bu ve diğer mezarlarda tasvir edilen sahnelerde; Etrüsklerin Yunanlılar ile araba ve at yarışı, boks, güreş, koşma, ağırlıklar ile atlama, disk ve cirit atma etkinliklerine katıldıkları görülmektedir. Mezar resimlerinin birçoğu banket sahneleri (mezar ziyareti) içerir. Banket sahnelerinde atletizm ve dans etkinliklerinin yer alması merhumun onuruna düzenlenen mezar kutlamalarının temsilleri olarak yorumlanabilir. Etrüskler, spor etkinliklerini sevmişlerdir ve hayatlarının önemli bir yönü olarak görmüşlerdir. Tarquinia'dan üç mezarda daha tanınmış spor etkinlikleri görülmektedir: Olimpiad’ın Mezarı, Auguri’nin Mezarı ve Pulcella Mezarı. Bunların her biri, Etrüsk oyunları Phersu'ya özgü bir karakter tasviri içerir. Auguri'nin mezarı boks, güreş, halat çekme ve koşu sahneleri içerir. Olympiad mezarındaki resimlerde disk atma, atlama, koşucular, boksörler ve bir savaş arabası yarışının canlandırması görülmektedir. Atletizm yarışması örnekleri diğer Etrüsk sanat formlarında da bulunmuştur. En yaygın uygulamalar arasında cenaze törenlerinin bir parçası olan spor etkinlikleri tespit edilmiştir. Etrüsk mezarlarında görülen güreş ve boks karşılaşmalarındaki figürler çıplaktır fakat giyinik spor müsabakaları da yapılmıştır. Etrüskler uzun ve kısa mesafelerde yarışmışlardır. Etrüsklerde “phersu”, boks, güreş ve dans faaliyetleri ön planda yer almıştır. Müzik ile ritmi ayarlama Etrüsklerde hem güreşte hem de boks sporunda uygulanmıştır. Karma dövüş sanatlarının ilk şekli de Etrüsklerde uygulanmıştır. Gladyatör dövüşlerinin ilk şeklini yapan toplum olarak kabul edilmişlerdir. Sporda seyirci kültürleri ön plana çıkmıştır.

ETRUSCAN’S SPORTS ACTIVITIES

The aim of this study is to investigate the Etruscan’s sports activities and effects. The Etruscans made sporting activities and held games on a variety of occasion’s funerals, victory celebrations, and religious festivals. Although the tomb paintings only include a physical environment for athletic competitions, there are certain findings that the Etruscans might have structures such as circuses, stadiums and gymnastic halls. The ancient Etruscan city of Tarquinia is famous for its painted burial chambers. The scenes depicted in these and other tombs clearly show that the Etruscans participated in many of the same events as the Greeks: chariot- and horse-racing, boxing, wrestling, and running, jumping with weights, and discus and javelin throwing. Many of the tomb paintings contain banquet scenes and dancing along with athletics: these may be interpreted as representations of the funerary celebrations held to honor the deceased. The Etruscans clearly loved sports activities and considered them an important aspect of their lives. Three tombs from Tarquinia have more familiar sporting events: The Tomb of the Olympiad, the Tomb of the Auguris, and the Tomb of the Pulcella. Each of these includes a depiction of as character unique to Etruscan games, the Phersu. The Tomb of the Auguris includes scenes of boxing, wrestling, a “tug-of-war,” and a runner. The paintings in the Tomb of the Olympiad portray a discus throw, a jumper, runners, boxers, and a chariot race. Examples of athletic competition are also found in other Etruscan art forms. Among the most common practices, sporting events, which are part of funerals, have been identified. The figures in wrestling and boxing encounters in Etruscan tombs are nude, but clothed sporting events have also been done. The Etruscans also competed in long and short distances. Etruscan phersu, boxing, wrestling and dance activities are in the foreground. Adjusting the rhythm with music Etruscans have been applied both in wrestling and boxing. The first form of mixed martial arts was also applied in Etruscans. Gladiator fights were accepted as the first form of society. Spectators ' cultures have come to the fore in sports.

PDF

___

Aslan, C. (2017). Spor Arkeolojisi; Antik Dönem Olimpik Güreşler ve Tarihsel Gelişim Süreçleri. Uluslararası Türk Halkları Geleneksel Oyunlar- Sporlar Sempozyumu, Kahramanmaraş.
Ayda, A. (1987). Türklerin İlk Ataları. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Bevagna, G. (2014). Etruscan Sport. In a Companion to Sport and Spectacle in Greek and Roman Activity, edited by P. Christesen and D.G. Kyle. West Sussex: John Wiley&Sons
Dede, T. (2017). Etrüsk Yeraltı Mezarlarında Duvar Resimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Bölümü, Aydın.
Dever, A. Islam, A. (2015). The Perception of Sport in The Turkish Culture in The Historical Period. Manas Journal of Social Studies, Vol.: 4 No: 5, pp.46-61
İmamoğlu, M., İmamoğlu, O., (2018). Roma Zamanı ve Öncesinde Çıplak Yumruk ve Eldivenli Boks, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,Cilt: 11 Sayı: 59, s.560-567
İmamoğlu, G., Gönülateş, S., İmamoğlu, O., (2018). Sanatsal Tasvirlerde Bazı Sporların Kökenleri, Uluslararası Herkes için Spor ve Welnes Kongresi Özet Kitabı, Antalya
Kyle, D.G. (2014). Sport and Spectacle in the Ancient World, John Wiley & Sons, Ltd, The Atrium, Southern Gate, Chichester, West Sussex.
Orhun, M. (2008). Etrüsk Kültürü ve Roma Kültürüne Tesiri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Çağ Anabilim Tarihi Bilim Dalı, Ankara.
Serra Rıdgway, F.R. (1987). Etruscan Games. The Classical Review, New Series, Vol. 37, No. 2, pp. 261-263, https://www.jstor.org/stable/3064139
Taşmektepligil, M.Y., İmamoğlu, O., Küçük, H., (2011). Osmanlı Devletinde Sporun Sosyolojik Yaklaşım İçerisinde Değerlendirilmesi, 9.Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi, Bakü/AZERBAYCAN
Yamak, B. İmamoğlu, O., İslamoğlu, İ., ÇEBİ, M., (2018). The Effects of Exercise on Body Posture, Turkish Studies Social Sciences, Volume 13/18, p. 1377-1388
Yamaner, F., İmamoğlu, O., (2018). Antik Çağlarda Sporun Barışçıl Kullanımı ve Dinsel Etki, Akşemseddin Uluslararası İnsan, Toplum ve Spor Bilimleri Sempozyum, Bildiri Özetleri Kitabı, 12-16 Eylül, Çorum
Yamaner, F., İmamoğlu, G., (2018). Sporcularda Renklerin Etkilerinin Performanslarına Yansıması, Turkish Studies, International Congress on Social Sciences II (INCSOS 2018 Quds) Volume 13/15, p. 515-526
Yurtsever, A. (2012). Side’de Romanizasyon Sürecinde Gladyatörler ve Agonlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Eskişehir.
Yılmaz, F., (2012). Arkaik Dönem Etrüsk ve Anadolu Mezar Resimlerinin Karşılaştırılması. Editör: Şahin, I. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İsmail Fazlıoğlu Anı Kitabı, Trakya Üniversitesi Yayınları. ss. 231-240
Yıldırım, Y., İmamoğlu, O., Türkmen, M., (2002). Osmanlı Devletinde Sporun Surnamelere Yansıması, Güneyde Kültür Dergisi, Cilt 13,Sayı 136,ISSN 1300-2627,S.28-34.
Zelyurt, M.K. (2013). Türk Modernleşmesinde Spor: Tanzimat’tan Erken Cumhuriyet’e, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12, p. 1461-1478
http://mehmetbilgehanmerki.blogspot.com/2015/01/etruskler-turk-mu-idi-etrusklerin.html
https://lukealbrightdigiport.weebly.com/etruscan-sporting-events.html
http://www.viaggioinbaule.it/viaggio-nella-tomba-delle-leonesse-di-tarquinia
https://www.finestresullarte.info/856n_gli-etruschi-e-lo-sport.php
http://www.district106.net/html/downloads/Homework/Mrs.%20Phillip%20- %20Homework/Social%20Studies%206%20Homework/ch_32_mod.pdf
http://mehmetbilgehanmerki.blogspot.com
http://www.gorselsanatlar.org/ege-uygarliklari-helen-ve-yunan-sanati/etrusk-sanati/
https://ekstrembilgi.com/tarih/etrusklerin-gunluk-hayati/