ETKİLİ MEDYA EĞİTİMİ UYGULAMALARI İÇİN BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Bu çalışma; eğitim-öğretim ortamlarında medya araçlarından yararlanan öğretmenlerin, etkili medya uygulamalarını ne düzeyde gerçekleştirebildiklerini tespit etmeye yönelik yapılacak araştırmalarda kullanılmak üzere bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada ölçek maddeleri hazırlanırken, "Herhangi Bir Müfredatla Medya Okuryazarlığı ve Eleştirel Düşünmeyi Bütünleştirmenin 12 Temel Yolu" adlı bir eserden yararlanılmıştır. Bu eser, girdikleri sınıflarda medya okuryazarlığı eğitimini vermek isteyen öğretmenler için kaleme alınmıştır. Yapılan literatür taramasından sonra 52 maddeden oluşan 5'li likert tipi bir taslak ölçek hazırlanmış ve alanında uzman 3 Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni, 5 Sınıf Öğretmeni ve 2 Türkçe Öğretmeninin görüşlerine sunulmuştur. Uzman görüşünden sonra ön uygulamaya hazır hale getirilen "Etkili Medya Eğitimi Ölçeği (EMEÖ)" 108 öğretmene uygulanmıştır. Ön uygulamadan sonra amaca hizmet etmediği tespit edilen 8 madde ölçekten çıkarılmıştır. 44 maddeye düşürülen ölçek, Van ili ve ilçelerinde bulunan 15 farklı okulda görev yapan 242 sınıf öğretmeni ve 236 branş öğretmeni olmak üzere toplamda 478 öğretmene uygulanmıştır. Uygulama sonrası yapılan analizler ve bulgulardan hareketle 13 madde daha atılarak ölçek maddeleri 31'e düşürülmüştür. Ardından faktör analizi ile ölçeğin yapı geçerliliği belirlenmiştir. Faktör analizi neticesinde, ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değerinin 0.968, Barlett testi anlamlılık değerinin ise 0.00 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin toplam varyansın % 60'ını açıklayan dört faktöre sahip olduğu görülmüştür. Ölçeğin güvenirlik katsayı (Cronbach alpha) değeri ?=0.961 olarak elde edilmiştir. Bu değerler, ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya koymaktadır

A SCALE DEVELOPMENT STUDY FOR EFFECTIVE MEDIA EDUCATION APPLICATIONS

This study; aims to develop a scale to be used in research to determine what extent teachers who use media tools in educational environments can perform effective media applications. In this study while preparing scale items, ıt was benefited a booklet in the name of "The 12 Basic Ways to Integrate Media Literacy and Critical Thinking into Any Curriculum. This booklet was for teachers who are interested in using media literacy in their classroom curricula. After reviewing the literature, a 5 point likert-type draft scale consisting of 52 items were employed and the opinions of 3 Social Studies Teachers, 5 Primary school Teachers and 2 Turkish Teachers, who are experts in their field, have been asked. "Effective Media Education Scale (EMEÖ)" was prepared for pre-application and applied to 108 teachers for last editing. In the preapplication, 8 items were removed from the scale that the teachers found "not suitable". The 44-item scale was applied to 478 teachers in total consisting of 242 primary school teachers and 236 teachers of different branches who were employed in 15 primary and secondary schools located in Van province and district. In the analyzes made after the application, the scale items were reduced to 31 items. The construct validity of the scale was determined by factor analysis. As a result of the factor analysis, the Kaiser-MeyerOlkin(KMO) value was found to be 0.96 and Barlett’s test significance value was established to be 0.00. It was found to have four factors explaining 60 % of the total variance of the scale. The internal consistency coefficient (Cronbach’s alpha) value estimated for the reliability analysis of the scale was obtained as α=0.961. These values reveal that the scale is a valid and reliable scale.

___

  • Akdağ, M. (2011). SPSS’de İstatistiksel Analizler, https://www.inonu.edu.tr/uploads/old/5/1328/spss-testleri.doc
  • Akşit, F. ve Dönmez, B. (2009). İlköğretim öğrencilerinin medyayı kullanmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi. Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, 2, 1, 32-46.
  • Aktı, S. (2011). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin medya okuryazarlığı ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
  • Ardıç, E. (2016). Medya okuryazarlığı ile ilgili lisansüstü çalışmaların karşılaştırmalı incelemesi: Türkiye, ABD ve Kanada örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu
  • Arsalan, H. (2014). Eleştirel medya okuryazarlığı kapsamında çocuk odaklı haber ve programlar üzerine bir değerlendirme, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(2)
  • Aydoğdu, E. (2014). Medya metinlerinin bilinçli okunmasında medya okuryazarlığı dersinin etkisi üzerine bir analiz (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Balcı, S. (2013). Tablet PC Destekli Türkçe Öğretiminin Temel Dil Becerilerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Çalışması. Turkish Studies, 8 (6), p. 95-109, ANKARA.
  • Butts, D. (1992). Strategies for media education. In C. Bazalgette, E.Bevort, & J. Savino (Eds.), New directions: Media education worldwide (pp.224- 229). London: British Film Institute/Paris: CLEMI
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32
  • Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.file:///C:/Users/Asus/Desktop/şener%20büyük%20öztürk%20ölçek%20geliştir me.pdf
  • Cangin, S., Ş. (2014). İlköğretim öğrencilerinin medya okuryazarlığı dersine bakış açıları (Ankara - Keçiören örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
  • Çeçen, A. R. (2006). Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26) http://toad.edam.com.tr/sites/default/files/pdf/duygulari-yonetme-becerileri-olcegi-toad.pdf
  • Damlapınar, Z. (2014). Medya okuryazarlığı dersi tercihlerine göre ilköğretimdeki çocukların medya tutumları ve davranışları. Selçuk İletişim, 8(2)
  • Doğan, N., ve Başokçu, O., T. (2010). İstatistik Tutum Ölçeği İçin Uygulanan Faktör Analizi ve Aşamalı Kümeleme Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2) Deveci, H. ve Çengelci, T. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarından medya okuryazarlığına bir bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, cilt: V, sayı: II, 2008 http://efdergi.yyu.edu.tr adresinden 27 Mart 2013’de alınmıştır.
  • Elma, C., Kesten, A., Dicle, A. N., Mercan, E., Çınır, Ş., ve Palavan, Ö. (2007). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin medya ve medya okuryazarlığı dersine ilişkin tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 93-113.
  • Gömleksiz, M.,N. ve Duman, M. (2013). Medya Okuryazarlığı Dersi Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyine İlişkin Öğrenci ve Okul Yöneticilerinin Görüşleri, Turkish Studies, 8 (9). Ankara http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1089116780_023G%C3%B6mleksiz_Mehmet_N uri-265-278.pdf Güner, F. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin televizyon dizilerindeki mesajları
  • algılamalarında medya okuryazarlığının etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Işkın, P. (2015). Öğretmen görüşlerine göre yeni medya okuryazarlığı programı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • İlhan, E. ve Aydoğdu, E. (2015). Medya okuryazarlığı dersi ve yeni medya algısına etkisi. Erciyes İletişim Dergisi “akademia” 4(1)
  • İnan T. (2010). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya
  • Jenkins, H. (2006) Convergence Culture: Where Old and New Media Collide, New York Univeristy Press
  • Kalan, Ö., G. (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebevenlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İletişim Fakültesi Dergisi
  • Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon
  • Keleş, S. (2009). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Koç, E. (2016). Türkiye'deki medya okuryazarlığı eğitimi için bir uygulama önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
  • Koçak, B. (2011). İlköğretim yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin medya okuryazarlığı dersine ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • MEB, (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu medya okuryazarlığı dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayınları. http://ttkb.meb.gov.tr/dosyalar/programlar/ilkogretim/medyaokuryazarligi_ortaokul.pdf
  • Naza, C. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığı Dersine İlişkin Tutumları, (Yüksek Lisans Tezi) Muğla Sıtkı Koçma Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  • Ocak, G. ve Yıldırım, R. (2015). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin medya okuryazarlığı etkinliklerine yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38
  • Okuroğlu, M.S. (2016). Eleştirel medya okuryazarlığı kuramı: Eskişehir okulları ölçeğinde bir alan araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
  • Oktaylar, H.C., (2005). Öğretmen Adayları İçin Konu Anlatımlı, Örnek Çözümlü KPSS, Yargı Yayınevi: Ankara
  • Osborne, J., W. and Costello, A.,B. (2009). Best Practices in Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations For Getting The Most From Your Analysis, Pan-Pacific Management Review, 12(2).
  • Özey, C. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
  • Sayın, H. (2015). Medya okuryazarlığı becerilerinin ortaokul Türkçe programı içerisindeki yeri ve öğrencilerin medya metinleri üretme becerilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri
  • Scheibe, C. And Rogow, F. (2008). Basic Ways to Integrate Media Literacy and Critical Thinking into Any Curriculum (Project Look Sharp). Ithaca College 1119 Williams Hall. http://www.projectlooksharp.org/12BasicWays.pdf
  • Semiz, L. (2013). Ortaokul öğrencilerinin medya okuryazarlığı yeterlikleri ve medya okuryazarlığı dersini yürüten öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize Etkili Medya Eğitimi Uygulamaları İçin Bir Ölçek Geliştirme Çalışması 185 Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/14
  • Sipahi, B., Yurtkuru, E. S. ve Çinko, M.(2008). Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi. İstanbul: Beta
  • Sur, E. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğretmen ve öğrencilerinin medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
  • Şeylan, S. (2008). Medya okuryazarlığı ders uygulamalarında dünya üzerinde görülen aksaklıklar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tavşacıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tüzel, S. (2014). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde medya okuryazarlığı eğitimi: Bir eylem araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Uygun, S. ve Engin, G. (2014). Temel Demokratik Değerler Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Turkish Studies, 9(5), ANKARA-TURKEY http://www.turkishstudies.net/Makaleler/925620777_116UygunSel%C3%A7uk-vd-sos2021-2031.pdf
Turkish Studies (Elektronik)-Cover
  • ISSN: 1308-2140
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Mehmet Dursun Erdem
Sayıdaki Diğer Makaleler

İSPAT’IN ÖNEMİ VE İSPAT KONUSUNDAKİ ÖĞRETMEN YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ

İBRAHİM BAYAZIT

İLETİŞİM VE SÖZLÜ ANLATIM BECERİLERİ AÇISINDAN TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

MEHMET CELAL VARIŞOĞLU

ÇOCUKLARIN SOUNDPAINTING EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

SONAT COŞKUNER

DİL KULLANIMININ BİR YANSIMASI OLAN DUYGULARI DİLE GETİRME BECERİSİYLE DUYGUSAL ZEKÂ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARI ÖRNEKLEMİ

BEHİCE VARIŞOĞLU

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN FELSEFİ TUTUM VE DAVRANIŞLARINI BELİRLEME KONTROL LİSTESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

RABİA DİRİCAN, ÜMİT DENİZ

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI YAPITLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİNİ BİLME YETERLİKLERİ

BEYTULLAH KARAGÖZ

SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLER ÜZERİNDEKİ VATANDAŞLIK ALGILARINA ETKİSİ: TOKAT İLİ ÖRNEĞİ

ÖMER FARUK SÖNMEZ, Mehmet TATAN

HAREKET, KONUŞMA VE ŞARKI SÖYLEME ODAKLI ELEMENTER SES EĞİTİMİ UYGULAMALARI

Kıvanç AYCAN

FARKLILAŞTIRILMIŞ ÖĞRETİM YÖNTEMLERİNİN ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARI PUANLARINA, ÖĞRENME YAKLAŞIMLARINA VE ÖĞRENMENİN KALICILIĞINA ETKİSİ

MEHMET GÜROL, Serkan DEMİR

OKUMA KÜLTÜRÜ ÖLÇEĞİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ALİ TÜRKEL, EYLEM EZGİ ÖZDEMİR, SERDAR AKBULUT