120112

ERGENLERİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ VE ANA-BABA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı ergenlerin problem çözme becerileri ile anababa tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Problem çözme becerileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya çalışan bu çalışma, ilişkisel tarama modeline dayalı, betimsel bir araştırmadır. İlişkisel tarama modelleri, iki ve daha çok değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan tarama modelleri olarak tanımlanmaktadır (Karasar, 2009). Çalışma grubunu Isparta ilinde farklı ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 332 (176 kız ve 156 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilere Heppner, Şahin ve Şahin (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan Problem Çözme Envanteri ile Kuzgun ve Bacanlı (2005) tarafından geliştirilen Ana-baba Tutumları Ölçeği uygulanmıştır. İlk olarak 384 öğrenciye ölçme araçları uygulanmış fakat hatalı ve eksik işaretlemeler nedeniyle çalışma gurubundaki öğrenci sayısı 156'sı erkek ve 176'sı kız öğrenci olmak üzere 332'ye düşmüştür. Öğrencilerin %32,8'i dokuzuncu, %23,2'si onuncu, %16'sı on birinci ve %28'i on ikinci sınıfta öğrenim görmektedir. Katılan öğrencilerin yaş aralığı 15-18 ve yaş ortalamaları 16,8'dir. Verilerin analizinde, verilerin türüne göre, korelasyon (r), t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmış; F değerlerinin anlamlı olması durumunda farkın hangi gruplardan kaynaklandığını bulmak için Tukey testi uygulanmıştır. Bunun yanı sıra, ana-baba tutumları ve sosyo-demografik değişkenlerin, ergenlerin problem çözme becerileri üzerindeki yordama gücü için regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, ergenlerin problem çözme becerileri ile ana-baba tutumları arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca ergenlerin problem çözme becerilerinin ana-baba tutumları ve sosyo-demografik değişkenler açısından anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular alan yazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur

INVESTIGATION OF RELATIONSHIPS BETWEEN ATTITUDES OF PARENT AND PROBLEM SOLVING SKILLS OF ADOLESCENTS

The aim of this study is to examine relatinship between adolescent’s problem solving skills and parent attitudes. This research which tries to define relationship between parents’ attitudes and adolescents’ problem solving skills is a descriptive study (relationalscreening model). Descriptive model that is used commonly aims to describe the situation. Screening models is research approach that aims to describe the situation as it is (Karasar,2009). The participants were 332 students (176 female and 156 male) attending different high schools in Isparta. In this study, problem solving skills and parent attitudes were measured with Problem Solving Inventory which was developed by Heppner, Şahin ve Şahin (1993) and Parent Attitudes Scale which was developed by Kuzgun ve Bacanlı (2005). Firstly, 384 students were applied to measuring instruments by researchers. But number of students in the study group was declined 332 due to an incomplete or incorrect markings, and participants are 176 female and 156 male students. In this study, students are studied in the 32,8% ninth, 23,2% tenth, 16% eleventh and 28% twelfth grade. The age range of participants are between 15 to 18 and the mean age of 16.8. For data analysis depending upon the variety of data gathered, (t) and (r) correlation tests, Analysis of Variance (ANOVA) and Tukey test were performed. In addition, regression analysis was used to test the effects of parent attitudes and socio-demographic variables on adolescents’ problem solving skills. Results show that adolescents’ problem solving skills were related with parent attitudes. The results also showed that adolescents’ problem solving skills acquired a different character in connection with social demographic variables. Finally regression analyses showed that adolescents’ problem solving skills were predicted by parent attitudes and social demographic variables. Implications of findings were discussed and some suggestions were made

PDF

___

ANDREWS, M., Ainley. M. ve Frydenberg, E. (2004). Adolescent Engagement with Problem Solving Tasks: The Role of Coping Style. Self-efficacy, and Emotions, Paper Presented at the AARE International Conference.
BASMACI-KILIÇ,S.(1998). Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerini Algılamalarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
BOUGHTON, K., & LUMLEY, M. N. (2011). Disparate reports of child emotional functioning: The role of parental responsiveness and control. Depression Research and Treatment, Advance online publication DOI 10.1155/2012/375398
BOZASLAN, H., GENÇ, G. VE KAYA, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208-225.
DANIŞIK, N. D. (2005) Ergenlerin Sürekli Öfke İfade Tarzları İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikolojik Danışmanlık Ve Rehberlik Anabilim Dalı
DARLİNG, N. VE STEİNBERG, L. (1993). Parenting styles as context: an integrative model. Psychological Bulletin, 113 (3), 487-496.
D’ZURİLLA, T. J., NEZU, A. M. VE MAYDEU-OLİVARES, A. (2002). Social Promlem Solving Theory and Assessment (Edited by Chang, E.C., D'Zurilla,T.J. And Sanna, L. J, 2004), American Psychological Association, Washington.
D'ZURİLLA, T. J. VE JAFFEE, , W. B.(2003). Adolescent problem solving, parent problem solving, and externalizing behavior in adolescents, Behavior Therapy, 34(3), 295-311.
FERAH, D. (2000). Kara Harp Okulu Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerini Algılamalarının ve Problem Çözme Yaklaşım Biçimlerinin Cinsiyet, Sınıf, Akademik Başarı ve Liderlik Yapma Değişkenleri Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
GÖKÇEDAĞ S. (2001). Lise Öğrencilerinin Okul Başarısı Ve Kaygı Düzeyi Üzerinde Anne Baba Tutumlarının Etkilerinin Belirlenip Karşılaştırılması, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
KAĞITÇIBAŞI, Ç. (1988), İnsan ve İnsanlar (7. Basım), İstanbul: Evrim Basım Yayım Dağıtım.
KİNNEY, L. B. (1952). Developing Problem-Solving Skills in Adolescents, The High School Journal, 35 (4).
KORKUT, F. (2002). Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
KULAKSIZOĞLU, A. (2004), Ergenlik Psikolojisi, (6.basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.
KUZGUN, Y. VE BACANLI, F. (2005). Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçme Araçları Dizisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
NADİR, B.(2002). Ergenlerde Problem Çözme Becerisini Yordayıcı Bir Değişken Olarak Benlik İmgesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
ONAT, G. (2010). Demokratik ve Otoriter Olarak Algılanan Ana-Baba Tutumlarının Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yılmazlık Düzeyine Etkilerinin Araştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
PAKASLAHTİ, L., KARJALAİNEN, A. AND KELTİKANGAS- JARVİNEN, L.(2002). Relationships between Adolescent Prosocial Problem-Solving Strategies Prosocial Behaviour, and Social Acceptance, http://www.tandf.co.uk/journals/pp/01650254.html,
SAVAŞIR I. VE ŞAHİN, H. N. (1997). Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
SHARMA, B AND SHARMA, D. (2012). Emotional Intelligence, Home Environment and Problem Solving Ability of Adolescents, Indian Streams Research Journal, 1, ISSN:- 2230-7850.
STEİNBERG, L. ( 2007). Ergenlik, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara
ŞAHİN, N., ŞAHİN,N.H. VE P.PAUL HEPPNER. (1993). Psychometric Properties of the Problem Solving Inventory in a Group of Turkish University Students. Cognitive Therapy and Research, vol: 17, no: 4, ss.379- 396.
TERZİ-IŞIK, Ş. (2000) İlköğretim Okulu Altıncı Sınıf Öğrencelerinin Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
THORNTON, S. (1998). Çocuklar Problem Çözüyor, (Çev.Kumrular, Ö.) İstanbul: Gendaş A.Ş.
YAVUZER, H. (2001). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.