ERENDİZ ATASÜ’NÜN KIZIL KALE ADLI ÖYKÜ KİTABINDA TOPLUMSAL CİNSİYET

Roman ve öykülerinde kadının bireysel ve toplumsal konumunu farklı açılardan sorgulayan Erendiz Atasü, ataerkil sistemin tüm verili değerlerini cesur bir tavırla eleştiren feminist bir yazardır. Atasü, toplumsal cinsiyete dair düşüncelerini eğitim düzeyi, yaşı, sosyal sınıfı birbirinden farklı kadın karakterlerin benlik algısı ve kimlik oluşumları üzerinden ifade eder. Medeniyet tarihi boyunca eril iktidarın kadına bakışındaki cinsiyetçi tutuma karşı çıkan yazar, "Kızıl Kale'' adlı kitabında yıkılan ve yıkıntılardan yeniden doğan uygarlıkları 'kadın sorunsalı' açısından irdeler. Bu çalışmamızda yazarın imgesel bir anlatımla kadınlık hallerini tarihsel serüven ışığında nasıl ele aldığı değerlendirilecektir. Cinsellik, evlilik, aşk, yaşlılık gibi temaların işleniş biçimleri toplumsal cinsiyet rolleri ışığında incelenecek, Kızıl Kale adlı öykü kitabında "Eski Zaman Masalları" ve "Üçleme" başlıklı ilk iki bölümde yer alan altı öykünün tahliliyle ortaya konulacaktır.Çalışmamızın amacı, öykülerdeki kadın karakterlerin bireysel ve toplumsal kimlik arayışlarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyarak kadın yazar duyarlığı ile yazılan edebi metinde toplumsal cinsiyet rollerine karşı sergilenen tutumu yansıtmaktır. Erendiz Atasü, kadın bedenini aşağılayan ataerkil kültürün ikiyüzlü toplumsal ahlakına tüm eserlerinde karşı çıkarak kurguladığı kadın karakterlerin benlik sorgulamalarına sıkça yer vermektedir. Kızıl Kale'de yer alan metinlerin çözümlemesinde kadın bakış açısına odaklanan feminist eleştiri metodu kullanılarak kadın karakterlerin bireysel ve toplumsal kimlik arayışları irdelenecektir. Ayrıca yazarın kendi cinsiyetinin metnin içyapısına yansıma halleri, Foucault'un iktidar araçlarına dair analizi başta olmak üzere farklı kuramcıların bakış açılarıyla değerlendirilecektir

GENDER IN THE STORY BOOK "KIZIL KALE" OF ERENDİZ ATASÜ

Erendiz Atasü is a feminist author who questions woman's individual and social position from different perspectives in her novels and short stories, courageously questions all the presented values of patriarchal system. The author expresses her views regarding gender over the identity formations of female characters that are different from each other in terms of level of education, age and social class. Atasü compares the collapsed civilizations with the civilizations reborn after their collapses in terms of "the problem of woman". This paper will examine how the author, in the light of a historical adventure, reflected the instances of feminity with a fictional narration. How the themes such as sexuality, marriage, love and senescence are discussed in the light of social gender roles will be presented after the analyses of six short stories in the first two chapters entitled as "Eski Zaman Masalları" and "Üçleme" of the author's story book "Kızıl Kale". The purpose of this paper is to reveal the differences as well as the similarities of female characters in their individual and social identity seek. Erendüz Atasü, opposing double-faced social ethics insulting woman body in her all books, often adresses the issue of identity search of female characters. In this respect, feminist critical method centering upon woman point of view will be used in the analyses of literary texts. Moreover, the reflections of the author's own gender into the internal structure of the text will be reviewed by considering the viewpoints of various theorists, particularly, the analysis of Foucault in respect to tools of power

PDF

___

Atasü, E. (2001). Kadınlığım, yazarlığım, yurdum. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Atasü, E. (2015). Kızıl kale. İstanbul: Can Yayınları.
Atasü, E. (2009). Bilinçle beden arasındaki uzaklık. İstanbul: Everest Yayınları.
Berktay, F. (2009). Tek tanrılı dinler karşısında kadın. İstanbul: Metis Yayınları.
Çakır, S. (2010). “Mekanın Kadınlar Açısından Kurgulanışına Kuramsal ve Tarihsel Süreç İçinde Bakmak” (Der. Ayşen Akpınar, Gönül Bakay, Handan Dedehayır) Kadın ve Mekan Tutsaklık mı Sultanlık mı? İstanbul: Turkuvaz Kitap.
Doltaş, D. (1992). “Batıdaki Feminist Kuramlar ve 1980 Sonrası Türk Feminizmi’’ Türkiye’de Kadın Olgusu. İstanbul: Say Yayınları.
Ekşi, A. (1993). “Genç Kızlarımız ve Cinsellik’’ Kadın ve Cinsellik. İstanbul: Say Yayınları.
Eren, K. S. (2001). ”Erendiz Atasü ile Benim Yazarlarım Üstüne’’, Hürriyet Gösteri, 227, 46-47.
Fine, C. (2011). “Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması” (K. Tanrıya, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Gilman, C. P. (1993). Sarı Duvar Kâğıdı, (A. Bora, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Karababa, P. (2005). “Kadınların Gizli Tarihi’’ Varlık, 1169, Şubat.
Köse, E. (2013). “Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet İkiciliği Üzerine Eleştirel Yaklaşımlar Ya da Doğa Doğal mıdır? ” Doğu Batı Toplumsal Cinsiyet II, 64, 37-52.
Önder, A. (2016). ‘‘Erendiz Atasü’nün Eserlerinde Kadın’’ Basılmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yeni Türk Edebiyatı (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Bedri Aydoğan)
Parla, J. (2001). “Kadın eleştirisi neyi gerçekleştirdi’’ Kadınlar dile düşünce: edebiyat ve toplumsal cinsiyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
Plumwood, V. (2004). “Feminizm ve doğaya hükmetmek” (B. Ertür, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
Saygılıgil, F. (2005). ”Eril dil kıskacında kadınlık ve yazarlık’’, Virgül, 85, 77-80.
Sunar, Ş. (1995). ”Söylem düzeninin tarihçesi’’ Kuram Kitap, 7, 41-46.