ENTELEKTÜEL DÜŞÜNME EĞİLİMİ ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Bu çalışmanın amacı, eleştirel düşünebilen kişilerin sahip olduğu evrensel entelektüel özelliklerin, öğretmen adaylarındaki durumu belirlemede kullanılacak “Entelektüel Düşünme Eğilimi” ölçeğini geliştirmektir. Çalışmada, Paul (2005) tarafından belirlenen eleştirel düşünme standartları dikkate alınarak, entelektüel düşünmeye ilişkin kazanımlardan ölçek maddeleri oluşturulmuştur. Deneme ölçeğini hazırlama aşamasında, entelektüel düşünme standartları ve kazanımlarına ölçek biçimi verilmiştir. Hazırlanan 53 madde, alanla ilgili uzmanların görüşüne sunularak anlatımda bir eksiklik ya da yanlış anlamaya yol açabilecek bir karmaşa olup olmadığı kontrol edilmiş ve maddeler tekrar düzenlenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, 51 olumlu, 2 olumsuz ifade ile toplam 53 maddeden oluşan deneme ölçeği hazırlanmıştır. Taslak olarak hazırlanmış ölçek, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 300 öğretmen adayına uygulanmıştır. Güvenirlik ve geçerliği belirleme aşamasında, öğretmen adaylarının doldurduğu ölçekten elde edilen veriler kullanılarak geçerlik niteliğine ilişkin açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliği ise Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları hesaplanarak incelenmiştir. Faktör Analizi sonucunda, 30 maddelik ölçeğin, Entelektüel Duygudaşlık (12 madde), Entelektüel Farkındalık (11 madde) ve Entelektüel Azim (7 madde) olmak üzere üç faktörden oluştuğu görülmüştür. Entelektüel düşünmenin çok boyutlu bir yapı ile açıklanması literatür taramaları ile de desteklenmiştir. Bu ölçme aracının düşünme becerilerine ilişkin çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

DEVELOPING THE INTELLECTUAL THINKING TENDENCY SCALE

The purpose of this study is to develop an ‘Intellectual Thinking Tendency’ scale which will be used to identify teacher candidates’ global intellectual characteristics that intellectual thinkers possess. Considering the critical thinking standards by Paul (2005), the items in the scale were written using the learning outcomes related to intellectual thinking. For constructing the pilot scale, the intellectual thinking standards and the learning outcomes were transformed into scale items. Expert opinions were requested from the related professionals to check if any of the items were wrong or could cause possible misunderstandings, and the items were reorganized accordingly. Finally, the pilot scale was readily available with 53 items consisting of 51 positive and 2 negative statements. The draft version of the scale, then, was administered to 300 teacher candidates studying at Manisa Celal Bayar University Faculty of Education. For measuring the reliability and validity of the scale, data obtained from teacher candidates using the pilot scale were used. For the reliability analysis, the Cronbach’s alpha coefficients were calculated. For validity, exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were conducted . The results of the factor analyses revealed three factors in 30 items: Intellectual Empathy (12 items), Intellectual Awareness (11 items), and Intellectual Determination (7 items). Explaining intellectual thinking within a multisimensional structure has also been supported by a review of the related literature. Therefore, the present scale will contribute to further studies about thinking skills.

PDF

___

Altun Doğan, Z. & Ekinci Vural, D. (2017). Okul Öncesi Dönemde Düşünme Becerileri: Öğretmen Görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık 2017, Sayı 44, s. 214-224.
Aybek, B. (2006). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin, Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (8. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Büyüköztürk,Ş.,Kılıç Çakmak,E.,Akgün,Ö.E.,Karadeniz,Ş.& Demirel,F.(2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemYayınları.
Güven, M. & Kürüm, D. (2004). Öğrenme Stilleri Ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişkiye Genel Bir Bakış. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Groves, K., Vance, C., & Paik, Y. (2008). Linking linear/nonlinear thinking style balance and managerial ethical decision making. Journal of Business Ethics, 80(2), 305-325.
Karadüz, A. (2010). Dil Becerileri ve Eleştirel Düşünme. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3.
Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Köstekçi, E. (2016). Öğretmen Adaylarının Girişimcilik Özellikleri İle Yansıtıcı Düşünme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları Ve Öğretim Bilim Dalı.
Murphy, A. & Janeke, H. (2009). The relationship between thinking styles and emotional intelligence. South African Journal of Psychology, 39, 357-375.
Nappi, J., S., (2017). The Importance of Questioning in Developing Critical Thinking Skills, International Journal for Professional Educators, 84(1), 30-35.
Paul, W. R. (1988). Critical Thinking In The Classroom. Teaching K-8. (18), 49-51.
Paul, W. R. (1995). Critical Thinking: How To Prepare Students For A Rapidly Changing World. Dillon Beach, CA: Foundation for Critical Thinking, Appendix B, pp. 521-552.
Paul, W.R., Elder, L. & Bartell, T. (1997). California Teacher Preparation for Instruction in Critical Thinking: Research Finding and Policy Recommendations. California Commission on Teacher Credentialing. Sacramento, California.
Paul, W. R. & Elder, L.: Çeviren: Fidan, M. B. (2003). Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu Kavramlar ve Araçlar. Kaliforniya Eleştirel Düşünme Kurumu.
Paul, W.R. & Elder, L. (2005). Critical Thinking Competency Standards. Foundation for Critical Thinking.
Pekdoğan, S.& Bayar, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bilimsel Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/9 Spring, p.669-682.
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2),23-74.
Stevens, J. (2002). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences (4th Edition). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Yılmaz, S.Ö. & Saracaloğlu, A.S. (2017). The Development of Critical Thinking Attitudes Scale. European Journal of Education Studies, (3), 6.
Yoldaş, C. (2009). Çevre bilimi dersinin sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri, erişileri ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.