DÜZ DOKUMALAR İLE İLGİLİ KAYNAKÇA DEĞERLENDİRMESİ

Düz dokuma teknikleri arasında yer alan kilim, cicim, zili ve sumak dokuma teknikleri ile dokunmuş ürünler ve bu ürünlerin insan yaşamındaki yeri ve önemi yıllarca bilim ve sanat dünyasına konu olmuştur. Bu ürünlerin farklı amaçlar için üretildiği bilinmektedir. Birincisi geleneğin içerisinde, günlük yaşam biçiminin bir parçası olarak, kişisel kullanım için yapılan üretimlerdir. Bu ürünler Türk toplumlarının yaşadığı her yerde, anadan-kıza, usta-çırak ilişkisi içerisindeki bir eğitim sistemi ile öğretilerek geçmişten günümüze kadar ulaşmıştır. İkincisi ise ticari amaç için üretilen, satılan ve pazar payının yüksek olduğu ürünlerdir. Ayrıca Saray için özel üretilen kilimler de unutulmamalıdır. Bu ürünlerin sanatsal yönünün de var olduğu bir gerçektir. Olaya bu bağlamda bakıldığında geleneksel olarak aile içi üretim ile geçmişten günümüze kadar gelen dokuma geleneğinin ne zaman, nerede, nasıl, neden ve kim için yapıldığı sorgulanmalı ve doğru bir biçimde araştırılarak analiz edilmelidir. Günümüze ulaşan örneklerin korunup, gelecek kuşaklara aktarılması şüphesiz çok önemlidir. Bu aşamada konuyu doğru bir şekilde araştıran, gün açığına çıkaran, analiz eden ve bir köprü vazifesi ile gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan bilim-sanat insanları ve onların eserleri devreye girmektedir. Bu çalışmada düz dokumalar konusunda Cumhuriyet Döneminden günümüze kadar ulaşmış temel yayınların bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Ayrıca düz dokumalar konusunun o yıllardan bugüne kadar nasıl bir değişim ve gelişim gösterdiği üzerinde durularak düz dokumalar konusundaki eksikliklere dikkat çekilmiştir

ASSESSMENT OF THE REFERENCES REGARDING FLAT WEAVING

Products (goods), which are woven by flat woven techniques sush as kilim, cicim, zili and sumak weaving techniques, and their place and importance in people's lives have been a subject to science and art. It's a known fact that these products are produced for different purposes. First, they are produced for personal use as a part of daily life, in tradition. They have reached to present, by being taught by mother to her daughter in a relation of master and apprentice through an education. Second, products which are produced and sold with a commercial purpose and have big market-share. Rugs produced for Saray-the palace-mustn't be forgetten. It is also a reality that they also have artistic values. It must be questioned when, where, how, why and for whom the weaving tradition started, taking into consider of it as a family product and inheritance from past to present; it must also be analysed wisely. It is undoubtedly important to keep samples which have reached to present times and convey them to next generations. So, here, scientist and artists, who search the subject truly, analyse and take them into future generations, are in charge. In this study, base editions on flat weaving, which have come from the period of Republic, have been evaluated. Morever, stating on what kind of changes they have had since those years, mistaken parts on flat weavings have been focused on

___

  • ACAR, B. (1975). Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar. İstanbul: Apa Ofset Basımevi.
  • ACAR (Balpınar), B. (1982). Kilim, Cicim, Zili, Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları. İstanbul: Çeltüt Matbaacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.
  • (1995). Anatolian Kilims I. Ankara: Duman Ofset Ltd.
  • (1995). Anatolian Kilims II. Ankara: Duman Ofset Ltd.
  • BARIŞTA, H. Ö. (2011, Kasım). Halı ve Düz Dokuma Yaygılarla İlgili Araştırmaların Kazanımları, Sorunları Bunların Getirdiği Problemlerin Çözümüne Yönelik Bir Öneri, Arış. Sayı: 6.
  • DENİZ, B. (1998). Ayvalık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları (Kilim-Cicim-Zili). Ankara: Duman Ofset.
  • DENİZ, B. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları. Ankara.
  • DURUL, Y. (1969). Baraj Gölü Çevresi Dokuma Sanatları. Ankara. T.T.K. Basımevi.
  • DURUL, Y. (1977). Yörük Kilimleri (Niğde Yöresi). İstanbul: Apa Ofset.
  • EŞBERK, T. (1939). Türkiyede Köylü El Sanatlarının Mahiyeti ve Ehemmiyeti. Ankara: Recep Ulusoğlu Basımevi.
  • ERBEK, G. (1986). Anadolu Motifleri Sergisi Kataloğu. İzmir.
  • ERBEK, G. (1988). Kilim Catalogue No: 1. İstanbul: Ana Basım A.Ş.
  • ERBEK, M. (2002). Çatalhöyük'ten Günümüze Anadolu Motifleri. Ankara.
  • ERBEK, M. (1961). Eski Türk Halılarından ve Kilimlerinden Örnekler-Samples Of The Carpets And Kilims, İstanbul: Güzel Sanatlar Matbaası.
  • KIRZIOĞLU (Görgünay), N. (2001). Altaylar'dan Tunaboyu'na Türk Dünyası'nda Ortak Yanışlar (Motifler). Ankara.
  • KOYUNCU, A. (2011). Belenbaşı Köyü (Buca-İzmir) Düz Dokumalarının Teknik ve Desen Özellikleri, Danışman: Prof. Nuray YILMAZ. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. İzmir.
  • ÖLÇER, N. (1988). Türk ve İslam Eserleri Müzesi Kilimler. İstanbul: Çeltüt Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
  • ÖZBEL, K. (b.t.y.). El Sanatları VII Cicim ve Sili. Ulus Basımevi.
  • ÖZBEL, K. (b.t.y.). El Sanatları IX Anadolu Kilimleri. Ulus Basımevi.
  • ÖZTÜRK, İ. (2000). Türkiye'de Halı ve Kilimciliğin Kaynakları, Kaynakçası ve Terminolojisine İlişkin Sorunlar. Uluslararası Dördüncü Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (4-7 Kasım 1997 Ankara). Cilt: II. Ankara.
  • ÖZTÜRK, İ. ve KARAVAR, G. (2006). 1930'lardan Günümüze Türkiye'de Halı ve Düz Dokumaları Niteleyen Kavramlardaki Değişim. Uluslararası Geleneksel Sanatlar Sempozyumu (16-18 Kasım 2006). Cilt: 1. İzmir.
  • ÖZTÜRK, İ. (2011, Kasım). Türk Halı ve Düz Dokumaları Üzerine Tartışılması Önerilen Konular, Arış, Sayı: 6.
  • SEYİRCİ, M. (2000). Batı Akdeniz Bölgesi Yörükleri. İstanbul: Der Yayınları.