ABDURRAHMAN KURT, AHMET SELİM DEMİRYÜREK

DÎNİ GRUPLARDA BEKÂRET OLGUSU: MEŞVERET GRUBU ÖRNEĞİ

Büyük dinler genel olarak evliliği yüceltip kutsallaştırmışlardır. Ancak zamanla evliliği dinî ve manevi gelişime engel olarak gören bazı dinî grup ve hareketlerde bekâreti kutsama tutumları belirmiştir. İslam tarihi boyunca daha birinci asırdan itibaren söz konusu düşüncelerle evlilikten kaçınan zahit ve sufiler az da olsa hep varlığını sürdürmüştür. Günümüz Türkiye’sinde dinsel adanmışlık duygusuyla evliliği geçici ya da sürekli askıya alan en önemli grubun Nurcular olduğu bilinmektedir. Nurcu hareket içerisinde yer alan Meşveret grubu, dinsel nedenlerle bekâreti açıkça teşvik etmekte ve böylesine bir hayatı tercih eden üyelerini “vakıflık kurumu” adı altında evlenmeyip bekâr kaldıkları sürece sosyo-ekonomik olarak desteklemektedir. Araştırmanın temel problemi, vakıfların içinde bulundukları grup ve yakın sosyal çevreleriyle ne tür sosyal problemler yaşadıklarıdır. Çalışmaya İstanbul, Isparta, Erzurum ve Bursa’da ikamet eden 26 dinî grup üyesi katılmıştır. Birisi dışında tamamı yüksek öğretim mezunu olan katılımcıların yaş aralığı 27-46’dır.Kendilerine “vakıf abi” denilen ve hayatını Risale-i Nur hizmetine adamış erkek dinî grup üyeleriyle yarı yapılandırılmış mülâkat tekniğiyle toplanan veriler önce gruplandırılmış, daha sonra anlayıcı sosyoloji çerçevesinde yorumlanmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre, her şeyden önce vakıflar toplumda bir meşrulaştırma sorunuyla yüz yüze gelmekte ve sorunu daha çok tam bilmedikleri Ashab-ı Suffe örneği ve bizzat Sait Nursi modeliyle aşma çabasındadırlar. İkincisi, geniş topluma göre farklı bir sosyalleşme süreci geçiren vakıflar başta aileleriyle oldukça dramatik sosyal sorunlar yaşamışlardır. Üçüncüsü sayıları gittikçe artma eğilimi gösteren bazı yaşlı vakıfların birtakım sosyal sorunlarla karşılaştıkları tespit edilmiştir.

CELIBACY IN RELIGIOUS GROUPS: THE CASE OF MEŞVERET GROUP

The great religions have consecrated the marriage by aggrandizing it. However, beatification the virginity attitudes emerged in some of the religious group and movements who see the marriage as an obstacle for religious and immaterial development. Prayerful and Sufis who recoil at the thought of marriage have continued their existence even a little because of the thoughts mentioned as of the first century during the Islamic history. It is known in modern Turkey that the most significant group who temporarily or permanently suspend the marriage by a religious commitment is Nur community. Meşveret group that is in Nur movement promotes the virginity by the religious reasons; this group also supports some of its members socioeconomically because of preferring to stay single. This support is conducted under the name of ‘vakıflık (devotion) institution’ and it is maintained for the period that they continue to stay single. The fundamental problem of the research is to find the types of problems that devotees have with the group and inner social circle. 26 religious group members from İstanbul, Isparta, Erzurum, and Bursa participated in the research. Age interval of the participants is 27-46 except for someone. All of them are the higher education graduates. The data that were collected by semi-structured interview method with the male religious members who are called as ‘devotee brother’ and devoted their life to Risale-i Nur service. Those data were grouped and interpreted within the frame of the interpretive sociology. With reference to the results obtained, above all, the devotees face a legalizing problem in the society. Moreover, they have made an effort to overcome the problem by Said Nursi model and Ashab-ı Suffe case that they have not exactly known yet. Second of all, the devotees that have undergone a different socialization process in comparison with the general run of the society faced seriously dramatic problems with notably their parents. Thirdly, it is determined that some of the old devotees whose number show a tendency to increase face a series of social problems.

PDF

___

Attâr, F. (1985) Tezkiretü’l-Evliya, (çev. Süleyman Uludağ), İstanbul: İlim ve Kültür Yayınları.
Baktır M. (2009) “Suffe”, XXXVII, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Bashir, S. (2008) Islamic Tradition and Celibacy, Celibacy and Religious Traditions (133-150) içinde. Oxford Üniversity Press, Edited by Carl Olson.
Demiryürek, A.S. (2017) Dini Gruplarda Adanma: Meşveret Cemaatinde “Vakıflık”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
Demiryürek, A.S (2018) “Vakıflık” Kurumu Üzerine Nitel Bir Araştırma: Meşveret Grubu Örneği, Dini Gruplar, Siyaset ve Bürokrasi, (Ed) Ataman K., Güler İ., Bilgin V., (397-412) içinde. Bursa: Emin Yayınları.
Derin, S. (2001) “Tasavvufi Yolda İlerlemeye Bir Engel Olması Açısından Evliliğin Reddi ve Manevi Evlilik”, Tasavvuf Dergisi, C. II, Sayı: 6.
Doğrul, Ö. R. (1976) Hazreti Rabiatü’l Adeviyye, İstanbul: Eser Matbası.
El-Mekkî, Ebu Talib. (2011) Kutü'l-Kulûb (Kalplerin Azığı), (Çev: Yakup Çiçek, Dilaver Selvi), C. III, İstanbul: Semerkand Yayınları.
Habertürk Gazetesi, “Erkekler Neden Evlenmiyor?”, 15 Temmuz 2014.
Kandemir, M. Y. (1997) “ Ebu Hüreyre”, X, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Kıranatlıoğlu, M. (2016) Sami Dinlerde Cinsellik, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Kurt, A. (2018) Din Sosyolojisi, Bursa: Sentez Yayıncılık.
Newman, David M. (2016) Sosyoloji, (çev. Ali Arslan), İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık
Nursi, S. (2002) Tarihçe-i Hayatı. İstanbul: Envar Neşriyat.
Nursi, S. (2011) Kastamonu Lahikası. İstanbul: Envar Neşriyat.
Nursi, S. (2012) Emirdağ Lâhikası. İstanbul: Envar Neşriyat.
Nursi, S. (2013) Sözler. İstanbul: Envar Neşriyat.
Nursi, S. (2016) Hanımlar Rehberi. İstanbul: Envar Neşriyat.
Paden, P. W. (2008) Kutsalın Yorumu, (çev. Abdurrahman Kurt), Bursa: Sentez Yayınları.
Parrinder, G. (1996) Sexual Morality in the World Religions, Oxford.
Turan, S. (2016) “Yeni Dini Hareketlerde Kadın”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, C. XVI, Sayı: 1
Uludağ, S. (1991) A’zeb, IV, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Uludağ, S. (1995) Sufi Gözüyle Kadın, İstanbul: İnsan Yayınları.
Uludağ, S. (2006) Mücerred, XXXI, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Weber, M. (2012) Ekonomi ve Toplum, (çev. Latif Boyacı), C. II, İstanbul: Yarın Yayınları.