DİNİ DOGMATİZM VE DİNDARLIK BAĞLAMINDA YAŞAM DOYUMU: BİR KARMA YÖNTEMLİ YAKLAŞIM

Bu araştırmanın amacı, katılımcıların dini dogmatizm ve dinsel etkiyi hissetme ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemek ve belirlenen bu ilişkiyi açık uçlu sorularla derinlemesine analiz etmektir. Araştırmada ardışıklı karma araştırma deseni kullanılmış, önce nicel veriler toplanmış ve çözümlenmiş daha sonra nicel verilerden elde edilen sonuçlar derinlemesine nitel verilerle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu yöntemin kullanılma nedeni, problemin daha iyi kavranması için derinlemesine analiz yapmak ve sonuçları geçerli kılmaktır. Nicel için veriler; "Dini Dogmatizm Ölçeği", "Dinin Etkisini Hissetme Ölçeği" ve "Yaşam Doyumu Ölçeği" ile elde edilmiştir. Nitel verilerle ilgili bulgular ise betimsel analiz yöntemleri içerisinde yer alan içerik analizi tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Nicel verilerin örneklemi, Nizip Eğitim Fakültesinde eğitim-öğretim gören ve random yolla seçilen 132 (98 Bayan, 34 Erkek) öğrenci; nitel veriler için ise daha önce random yolla seçilen bu 132 katılımcı içinden amaçlı olarak belirlenen 20 denek oluşturmaktadır. Kadın katılımcıların erkeklere göre yaşam doyumu, dinin etkisini hissetme ve dini dogmatik puan ortalamaları daha yüksektir. Ayrıca cinsiyet değişkenin yaşam doyumu [t (130) =0.252, p=0.80] puan ortalamalarına göre anlamlı farklılık göstermezken; dinin etkisini hissetme [t (130) =2.627, p

LIFE SATISFACTION WITH RELIGIOUS DOGMATISM AND RELIGION: A COMPOSOTION APPROACH

The purpose of this study is to determine the relationship between participants' life satisfaction and variables of religious dogmatism and feeling the effect of religion and to analyze this relationship in depth through open-ended questions. In this study, sequential explanatory mixed methods design was used. First, quantitative data were collected and analyzed, and then the results obtained from the quantitative data were tried to be explained in depth with qualitative data. At the initial quantitative stage of the study, data were collected from randomly selected 132 students (98 female, 34 male) who were enrolled in Nizip Education Faculty (Social Studies Education, 60 students - 45.5%; Elementary Education, 30 students - 22.7% and Mathematics Education, 41 students - 31.1%). In order to be able to apply the qualitative part and to obtain more effective results, 20 participants from the original sample were identified and qualitative (open ended) questions were introduced. Women's participants have higher life satisfaction, higher religion outcomes, and higher religious dogmatic scores than men. In addition, while the life satisfaction of the gender variable [t (130) =0.252, p=0.80] did not show any significant difference according to the average of the points; [t (130) =2.627, p

PDF

___

Albayrak, K. (2010). Semavi dinlerde barış ve şiddet ikilemi. Ankara: Sarkaç Yayınları.
Almeida, A. M., Neto, F. L. ve Koenig, H. G. (2006). Religiousness and mental health: A review. Journal of Rev Bras Psiquiatr, 28 (3), 242-250.
Appleton, S. and Song, L. (2008). Life satisfaction in urban China: components and determinants. World Development, 36 (11), 2325-2340.
Batan, S. N., Ayten, A. (2015). Dinî başa çıkma, psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu ilişkisi üzerine bir araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 15 (3), 67-92.
Beckwith, H. D. & MorrowJ, A. (2005). Sexual attitudes of college students: The impact of religiosity and spirituality. College Student Journal.
Beit-Hallahmi, B., Argyle, M. (1997). The psychology of religious behaviour, belief and experience. London and New York.
Bergan, A., McConatha, J. T. (2000). Religiosity and life satisfaction. Activities, Adaptation & Aging, 24(3), 23-34.
Brown, L. B. (1987). The psychology pf religious belief. London: Academic Press Inc.
Cotton, S., Larkin, E., Hoopes, A., Cromer, B. A. ve Rosenthal, S. L. (2005). The impact of adolescent spirituality on depressive symptoms and health risk behaviors. Journal of Adolescent Health, 36 (6).
Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (Mustafa Sözbilir, Çev. Edt.). Ankara: PegemA Akademi.
Dağlı, A., Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (59), 1250-1262.
Deniz, M.E., Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Di Fabio, A., Gori, A. (2016). Measuring adolescent life satisfaction, psychometric properties of the satisfaction with life scale in a sample of Italian adoloescents and young adults. Journal of Psychoeducational Assessment, 34(5), 501-506.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. and Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
Diener, E., Gohm, C., Suh, E., and Oishi, S. (2000). Similarity of the relations between marital status and subjectivewell-being across cultures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31 (4), 419–436.
Dost, M. T. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumunun Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22), 132-143.
Günay, Ü. (1999). Erzurum kenti ve çevresinde dini hayat. Erzurum: Erzurum Kitaplığı.
Hökelekli, H. (2013). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Hyman, C. ve Handal, P.J. (2006). Definitions and evaluation of religion and spiritualty items by religious professionals: A plot study. Journal of Religion and Health, 45 (2), 264-282.
Kayıklık, H. (2011). Din psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Yayınevi.
Koç, Z. (2001). Rehberlik ve araştırma merkezlerinde görev yapan rehber öğretmenlerin iş - doyumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 9 (2), 395- 410.
Koçak, Ö. F. (2016). Kişilerarası çatışmalar ve yaşam doyumu ilişkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (43), 1956-1977.
Kongarchapatara, B., Moschis, G. P., Ong, F.S. (2014). Understanding the relationships between age, gender, and life satisfaction: the mediating role of stress and religiosity. Journal of Beliefs & Values, 35 (3), 340-358.
Kress, V. E., Newgent, R. A., Whitlock, J., Mease, L. (2015). Spirituality/Religiosity, life satisfaction, and life meaning as protective factors for nonsuicidal self-injury in college students. American Counseling Association, 18, 160-174.
Lima, C., Putnam, R. D. (2010). 'Religion, social networks, and life satisfaction. American Sociological Review, 75, (6), 914–933.
Okulicz-Kozaryn, A. (2010). Religiosity and life satisfaction across nations. Mental Health, Religion & Culture, 13 (2), 155-169.
Onay, A. (2001). Dindarlık ölçme çalışmaları: Dindarlık ölçümünde üç farklı yaklaşım ve ölçmenin esasları. İslami Araştırmalar Dergisi 14 (3-4), 439-449.
Özer, M., Karabulut, Ö.Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Turkish Journal of Geriatrics, 6 (2), 72-74.
Shkolnik, T., Weiner, C., Malik, L., Festinger, Y. (2001). The effect of Jewish religiosity of elderly Israelis on their life satisfaction, health, function and activity. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 16, 201-219.
Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Vinson, T. Matthew, E. (2012). Life satisfaction and happiness. Jesuit Social Services.
Wulff, D. (1991). Psychology of religion: Classic and contemporary views. New York.
Yapıcı, A. & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi 1(4), 173-206.
Yapıcı, A. (2002). Dini yaşayışın farklı görüntüleri ve dogmatik dindarlık. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 76-117.
Yapıcı, A. (2006). Yeni bir dindarlık ölçeği ve üniversiteli gençlerin dinin etkisini hissetme düzeyi: Çukurova Üniversitesi Örneği. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), 66- 115.
Yapıcı, A. (2013). Ruh sağlığı ve din: Psiko-sosyal uyum ve dindarlık. Adana: Karahan Yayınevi.
Yıldırım, A., Şimşek, H.(2009). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, E., Aslan, H. (2013). Öğretmenlerin iş yerindeki yalnızlıkları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 2013, 59-69.