DENGE VERİMLİLİKTEN NEGATİF IRAKSAMA, BÖLGELERARASI GİZLİ İŞSİZLİK VE GİZLİ İŞSİZLİK KAYNAKLI ÜRETİM KAYBI TESPİT MODELİ: 2004-2014 TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, gizli işsizliğin tanımlanmasına yönelik olarak ve bölgesel gizli işsizliğin üretim hacminde yol açtığı üretim kaybının tespitine yönelik olarak model tasarımında bulunmaktır. Modelin ampirik sınaması için ise 2004 ile 2014 yılları arasında geçen on bir yıllık dönemde Türkiye ele alınmıştır. Çalışma kapsamı içerisinde ilk olarak gizli işsizlik konusu ile bözgesel uzmanlaşmaya dair teorik incelemelerin gerçekleştirilmesi suretiyle elde edilen bilgilerin aktarımı gerçekleştirilmiştir. Aktarımların gerçekleştirilmesi sonrasında ise denge verimlilikte negatif ıraksama kavramının türetilmesiyle şekillenrilerek temel alınana modelleme çalışması aşamasına geçilmiştir. Üçüncü aşamada ise türetilen modelleme çalışmasının istatistik uygulama gerçekleştirilmesi suretiyle sınanması aşamasına geçilmiştir. Elde edilen bulgular, denge verimlilikten negatif ıraksamanın en şiddetli gerçekleştiği sektörün sanayi sektörü olduğunu göstermektedir. Ancak sanayi sektöründeki negatif ıraksamanın oluşumunda, 2004-2014 arasında geçen on bir yıllık sürede diğer sektörlerin aksine istikrarlı bir yakınsama sürecinin yaşandığı da görülmektedir. Buna karşılık tarım sektöründe negatif ıraksamada istikrarlı bir artış yaşandığı da tespit edilmiştir. Denge verimlilikten negatif ıraksamanın sonucu olarak gizli işsiz sayısı 2004 yılında 1,8 milyon kişi iken 2014 yılında 2 milyon kişiyi aşmıştır. Gizli işsiz sayısının toplam istihdama oranında ise %9,1’den %7,7’ye iniş gerçekleşmiştir. Negatif ıraksamanın yol açtığı üretim kaybı ise 2017 yılı sabit fiyatlarıyla 196,7 milyar TL’den 230,9 milyar TL’ye yükselmiştir. Buna karşılık toplam üretime oranında %14,3’ten %9,7’ye düşüş gerçekleşmiştir.

NEGATIVE DIVERGENCE WITH EQUILIBRIUM PRODUCTIVITY, REGIONAL HIDDEN UNEMPLOYMENT, MODEL OF LOSSING PRODUCTION ORIGINATING FROM REGIONAL HIDDEN UNEMPLOYMENT: A SAMPLE OF TURKEY FROM 2004 TO 2014

The aim of the work is to create a model for identifying the hidden unemployment and the loss of production caused by regional hidden unemployment. In empirical testing of the model, Turkey in the period from 2004 to 2014 is studied. Within the scope of the study, firstly the theoretical transfer on hidden unemployment and regional specialization was carried out and the relevant literature was examined. Subsequently, a modeling study based on the derivation of the concept of negative divergence in equilibrium utility has been carried out. In the third phase, testing the modeling study derived from the statistical application was made. Findings show that negative divergence from equilibrium productivity occurs most severely in the industry sector. However, in the negative divergence in the industrial sector, it is also seen that a steady convergence process took place between 2004 and 20144, as opposed to other sectors. On the other hand, it has been determined that there has been a steady increase in the negative divergence in the agricultural sector. As a result of the negative divergence from equilibrium productivity, the number of regional hidden unemployment rose from 1.8 million in 2004 to over 2 million in 2014. The ratio of regional hidden employment to total employment decreased from 9.1% to 7.7%. The production loss caused by negative divergence increased to TRY 230.9 billion from 196.7 billion TRY at constant prices of 2017. However, the total production rate decreased from 14.3% to 9.7%.

PDF

___

Atalık, G. (2017). Bölge Biliminin Gelişimi ve Bölge Bilimi Türk Milli Komitesi. , s. 1-6, 12. Ulusal Bölge Bilimi/Bölge Planlama Kongresi Bölge Biliminde Yeni Yaklaşımlar Bildiriler Kitabı, İstanbul: İTÜ, DPT.
Aykaç, M., Parlak, Z. ve Özdemir, S. (2008). Küreselleşme Sürecinde Rekabet Güncün Arttırılması ve Türkiye’de KOBİ’ ler, İstanbul: İTO yayınları.
Baum, S. ve Mitchell, W. F. (2010). Labour Underutilisation and Gender: Unemployment Versus Hidden-Unemployment. Population Research and Policy Review, 29(2), 233-248.
Beatty, C., Fothergill, S., Gore, T. ve Green, A. (2002). Hidden Unemployment in the East Midlands. Centre for Regional Economic and Social Research, Sheffield Hallam University.
Biçerli, K. (2007). Çalışma Ekonomisi, 4. Baskı, İstanbul: Beta yayınevi.
Burgess, J., Mitchell, W. F., O’Brien, D. J. ve Watts, M. J. (2000). The Developing Workfare Policy in Australia: a Critical Assessment. The Journal of Socio-Economics, 29(2), 173-188.
Chmielıński, P. ve Karwat-Woźniak , B. (2015). Changes in Population and Labour Force in Family Farming in Poland. Studies in Agricultural Economics, 117(3), 140-146.
Dernburg, T. ve Strand, K. (1966). Hidden Unemployment 1953-62: A Quantitative Analysis by Age and Sex. The American Economic Review, 56(1/2), 71-95.
DİE (2001). Hanehalkı İşgücü Anketi Kavramlar ve Yöntemler, Ankara.
DPT (2006). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi, Ankara.
Eason, W. W. (1957). Labor Force Materials for the Study of Unemployment in the Soviet Union. s. 389-438, In The Measurement and Behavior of Unemployment . NBER.
Ekin, N. (2000). Türkiye’de Yapay İstihdam ve İstihdam Politikaları, İstanbul: İTO yayınları.
European Commision (2009). Task force on the Quality of the Labour Force Survey - Final Report, Methodologies and Working papers,
Evans-Klock, C. (1998). The Continuing Employment Crisis in Kyrgyz Manufacturing. Analysis of Findings from the Second Round of the Kyrgyz Republic Survey of Manufacturing Establishments. 1993-1995, Geneva: ILO Employment And Training Papers No. 9.
Gastwirth, J. L. (1973). Estimating the Number of Hidden Unemployed. Monthly Labor Review, 96 (3), 17-26.
Grubb, D. (2007). The OECD and Eurostat Databases on Labour Market Programmes, And Directions For Future Work, s. 51-63, Labour Market Policy Seminar (10th October 2006 − Brussels) Methodologies and Working Papers, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Henández-Catá, E. (2015). Estimating Disguised Unemployment in Cuba. In Cuba in Transition Vol. 25, edited by Associacion for Study of the Cuban Economy, 199-209. Miami: Associacion for Study of the Cuban Economy.
İpekyolu Kalkınma Ajansı (2011) Kadın İstihdamı Raporu, Gaziantep.
Kiziroğlu, A. M. (2014). 1980'den Günümüze Türkiye ve İstanbul'da İstihdam. Toplum, 42(3), 61-110. Çalışma ve
Kumaş, H. ve Çağlar, A. (2011). Türkiye’de Kadın Eksik İstihdamını Belirleyen Faktörler: TÜİK 2009 Hanehalkı İşgücü Anketi Ham Verileri İle Cinsiyete Dayalı Bir Karşılaştırma. Çalışma ve Toplum, 29(2), 248-289.
Mitchell, W. ve Watts, M. (1997). The Path to Full Employment. Australian Economic Review, 30(4), 45–52.
Özdemir, S. Ersöz, H.Y. ve Sarıoğlu, İ. (2006). İşsizlik Sorununda Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Desteklenmesi, İstanbul: İTO Yayınları.
Pietka, K., ve Gronicki, M. (1999). Macroeconomic Model for Ukraine. Warsaw: Center for Social and Economic Research, Studies & Analyses CASE No. 190.
Ruggeri, G. C. (1975). Hidden Unemployement by Age and Sex in Canada: 1957-1970. Relations industrielles / Industrial Relations, 30(2), 181-199.
Sengerbenger, W. (2011). Beyond the Measurement of Unemployment and Underemployment The Case for Extending and Amending Labour Market Statistics. Geneva: International Labour Organization.
Taylor, J. (1970). Hidden Unemployment, Hoarded Labor, and the Phillips Curve. Southern Economic Journal, 37(1), 1-16.
Tunalı, İ. (2003). Background Study on Labour Market and Employment in Turkey, Torino: European Training Foundation.
Watts, M.J. ve Mitchell, W.F. (2001). The Costs of Unemployment, Economic and Labour Relations Review, 11(2): 180-197.
Yılmaz, A. (2005). “Türkiye’de İşsiz Nüfus”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1): 43- 56.
Zaim, S. (1992). Çalışma Ekonomisi, 9. Baskı, İstanbul: Filiz kitabevi.