DELİORMAN TÜRK KADIN TOPLUMUNDA KADIN CİNSELLİĞİNİ BASKILAYICI SOSYO-KÜLTÜREL SÖYLEME MEYDAN OKUMANIN MÜZİKAL YOLLARI: YALABIK ÇOBAN VE DEĞİRMENCİ DAYI TÜRKÜLERİ

Deliorman Türk yaşantısı içinde ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlerin tamamı kadına ve erkeğe özgü ayrı alanlar ve cinsiyete bağlı kalıplaşmış yapılar içinde sürdürülmektedir. Erkek egemenliğini destekleyen ve onu güvence altına almak üzere işlev gören bu sosyokültürel yapı içinde müzik, ataerkil söylem ve belirlenimine dayanması ve içinde haz unsurunu barındırması nedeniyle erkeğe özgü bir araç ve deneyim olarak algılanmaktadır. Deliorman toplumunda erkeklere özgü müzikal icra "adam odası" adı verilen kurumsal bir yapı içinde sürüdürülmektedir. Kadınların müzikal icraları ise ataerkil söylem tarafından belirlenen ve bu söylem ile karşıtlık ortaya koyan görünen ve gizli olmak üzere ikiye ayrılır. Müzikal yapı, stil ve içerik, muhafazakar din anlayışından ve azınlık olma psikolojisinden beslenen cinsiyete ilişkin ayrıştırıcı ve erkek egemenliğini tesis edici sosyo-kültürel doku ile uyumlu bir yapı sergilemektedir. Müzikal yapı ve toplumsal yapı arasındaki bu uyumlu ilişki kadınların kendilerine özgü gizli icra bağlamları ve deneyimleri söz konusu olduğunda alt üst edilmekte ve ataerkil söylemi sorgulayıcı kontra bir özellik kazanmaktadır. Bu çalışmada, müziğin genel olarak cinsiyet hiyerarşisine dayalı toplum düzenini onaylama işlevi gördüğü Deliorman Türk sosyo-kültürel yaşantısı bağlamında, cinsel kimlikleri ve ihtiyaçları bastırılan ve yok sayılan kadınların, erkek egemenliğinin hedeflediği bu düzenin devam ettirilmesi sürecinde, Yalabık Çoban ve Değirmenci Dayı türküleri yoluyla, günlük yaşantının cinsel kimlikleri üzerindeki baskıcı gerçekliğini nasıl alt üst ettikleri, onunla nasıl başa çıktıkları ele alınarak, kadınlara özgü müstehcen içeriğe sahip bu iki türkünün sosyopsikolojik işlevleri değerlendirilmektedir. Son olarak, Deliorman Türk kadınlarının bu kültürel deneyim ve dışavuruları kadın folkloru ve feminist folklor çerçevesinde tartışılmaktadır

THE MUSICAL WAYS OF DECONSTRUCTING THE SOCIOCULTURAL SUPPRESSIVE DISCOURSE OF FEMALE SEXUALITY IN DELIORMAN TURKISH WOMEN SOCIETY: YALABIK SHEPHERD AND UNCLE MILLER FOLK SONGS

In Deliorman Turkish lifestyle, all of the economic, social and cultural activities are carried on in seperate fields specific for women and men and in rigid structures that are gender-based. In this structure, which supports and functions to ensure the male dominance, music is perceived as a masculine tool and experience because of the fact that it contains an element of pleasure. Musical structure, style and content are compatible with the socio-cultural texture which discriminates between genders and establishes the male dominance. And this socio-cultural structure is fed by the conservative concept of religion and by the psychology of being minority. In this paper, in the context of Deliorman Turkish socio-cultural lifestyle where music plays a function of certification of social order based generally on the gender hierarchy, women whose sexual identities and needs are surpressed and even ignored have been handled. In the course of keeping up the system which is intended by the male dominance, women show how they bottom to top and cope with the oppressive reality of their daily lives over their sexual identities via the folk songs. This study handling the two of these folk songs; Yalabık Shepherd and Uncle Miller forms an estimate of sociopsychological functions of these songs which have obscene content special to women

PDF

___

Ardner, E. (1972). Belief and Problem of Women, In LaFontaine J.S. editor., The Interpretation of Ritual, London.
Beck, H.P. (1962). Say Something Dirty , Journal of American Folklore- Symposium on Obscenity in Folklore, 75(297): 195-199.
Bordo, S. (2003). Unbearable Weıght: Femınısm, Western Culture and the Body. Berkeley-Los Angeles- London: University of California Press.
Butler, J. (1988). Performative Acts and Gender Constitution: An Essay in Phenomenology and Feminist Theory. Theatre Journal, 40(4): 519-531.
Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Çeviri: Başak Ertür. İstanbul: Metis Yayınları.
Butler, J. (2014). Bela Bedenler. Çeviri: Cüneyt Çakırlar & Zeynep Talay. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Eliuz, Ü. (2011). Cinsel Kimlik Paniği: Kadın Olmak. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 2011, p. 221-232, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY.
Erkan, S. (2016). Bu Halk Müziğini İstemiyoruz Ankara Oyun Havaları Kültürü ve İstenmeyen Kültürel Canlanma. 4. Kahramankazan Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türk Halkbilimi Bölümü Yayınları.
Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi. Çeviri: Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Goffman, E. (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. Çeviri: Barış Cezar. İstanbul: Metis Yayınları.
Göher Vural, F. and İstanbullu, S. (2016). Cinsel Çağrışımlı Türkü Sözlerinin Bölgelere Göre Dağılımı. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/18 Fall 2016, p. 79-94, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http: //dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10108, ANKARA-TURKEY.
Halpert, H. (1962). Folklore and Obscenity: Definitions and Problems. Journal of American Folklore, 75(297): 190-194.
Jireçek, C. (1889). Einige Bemerkungen über die Überreste der Petschenegen und Kumanen, Sowie die Völkerschafter der Gagauzi und Surguči im heutigen Bulgarien. Sitzungsberichte der Köninglischen Böhmischen Gesellschaft der Wissenschaften, Philos-Geschichtliche Klasse. Prag.
Kaderli, S. (2004). Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1953, mesleği anaokul muhasebecisi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
Kaderli, Z. (2006). Deliorman Türk Sözel Kültüründe Müzik Geleneği. Türkbilig-Türkoloji Araştırmaları. 11: 118-148.
Kaderli, Z. (2010). Deliorman Türk Sözel Kültüründe Adam Odaları ve Oda Geleneği. Türkbilig- Türkoloji Araştırmaları. 20: 107-126.
Kaderli, Z. (2017). Tarihsel ve Sosyo-Kültürel Bağlamı İçinde Beden ve Bedenleşme Deneyiminin Teorik Çerçevesi. Ankara: Grafiker Yayınları
Kervancı, F. (2004). Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1948, mesleği müzisyenlik olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
Kowalski, T. (1945). Deliorman. İslâm Ansiklopedisi-III. İstanbul: M.E.B. Yayınları.
Lomax, A, (1959). Folk Song Style. American Anthropologist, 61(6): 927-954.
Maden, P. (2008). Türkülerde Kadın Cinselliğini Yansıtan Semboller. I. Uluslararası Öğrenci Sempozyumu-Folklor ve Etnomüzikoloji, İstanbul Teknik Üniversitesi Müzik Bilimi Kulübü, İstanbul.
Mirzaoğlu, F. G. (2003). Çukurova Bozlağı, Ankara: Binboğa Yayınları.
Mirzaoğlu, F. G. (2012). Halk Türkülerinde Değirmen Motifi ve Değirmenci Türküleri. Bilig,. 62: 159-182.
Önal, H. (2004). Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1927, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
Rubin, G. (1979). The Traffic in Women. Toward an Anthropology of Women, New York: Monthly Ewview Press.
Stokes, M. (1998). Etnisite, Kimlik ve Müzik. Dans Müzik Kültür/ Folklora Doğru, 63: 123-148, Boğaziçi Üniv. Folklor Kulübü Yayını.
Turner, B. S. (1996). The Body & Society. London: Sage Publications.
Yakıcı, A. (2007). Halk Şiirinde Türkü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yılmaz, R. (2004). Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1939, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
Young, M.J and Turner, K. (1993). Challenging the Canon: Folklore Theory Reconsidered from Feminist Perspectives. In Hollis S.T. et al. editors. Feminist Theory and the Study of Folklore. Urbana-Chicago: University of Illinois Press.
Zerzan, J. (2013). Makinelerin Alacakaranlığı. Çeviri: Rahmi G. Öğdül. İstanbul: Kaos Yayınları.