CUMHURİYET DÖNEMİNDE MARAŞ’TA YEREL BASIN (1923- 1990)

igün gazetesidir. Ancak Yenigün gazetesinin nüshaları günümüze ulaşmamıştır. Maraş’ta Kurtuluş mücadelesi döneminde yayınlanan gazete ise “Amal-i Milliye”dir. Amal-i Milliye’nin günümüzde tek nüshası bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurulması ile beraber Anadolu’nun birçok yerinde Vilayet gazetesi adı altında gazeteler çıkarılmıştır. Türk Ocağı ve Halkevi gibi kuruluşlar Vilayet gazetelerinin çıkarılmasında öncü rol oynamışlardır. Bununla birlikte Maraş Muallimler Birliği de 1927 yılında mecmua yayınlamıştır. Maraş’ta Vilayet gazetesi 1933 yılında çıkarılmaya başlanmıştır. 1936 yılına gelindiğinde Maraş vilayet gazetesinin Halkevi tarafından yayınlanmaya başlandığı görülmektedir. Maraş Vilayet gazetesi 1948 tarihine kadar yayınlanmıştır. 1947 yılı ile birlikte Maraş’ta Engizek, Demokrasiye Hizmet ve Maraş Postası yayınlanmaya başlamıştır. Daha sonra bu gazeteleri diğer gazete ve dergiler takip etmiştir. Dergi olarak Edik ve Ardıç dergileri yer almaktadır. Daha sonra Demokrasiye Hizmet gazetesi çıkartılmıştır ve zaman içerisinde Maraş’ta çıkan gazete sayısında artış olmuştur. 1990 yılına kadar çıkan diğer gazetelerden bazıları; Çocuk Gazetesi, Yeni Çocuk Gazetesi, Maraş’ın Sesi, Maraş Postası, Kurtuluş, Hizmet, Halk Postası, Zaman, Hamle, Mehtap, Gonca, İnkılap, Memleket, Doğuş, Işık gibi gazetelerdir. Bunun dışında Maraş’ın İlçelerinde de gazeteler çıkartılmıştır. İlçelerde çıkan bu gazeteler ise; Göksun Yaylası, Elbistan Postası, Afşin’in Sesi, Pazarcık adları ile yayımlanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Maraş’ta Dergi yayıncılığı pek nadirdir. Bu konuda ilk defa Maraş Muallimler Birliği tarafından 1927 yılında mecmua örnek olarak gösterilebilir. Daha sonraki yıllarda, Edik, Ardıç, 12 Şubat, Hamle, Çetem, Ede, 22.Gün, Dolunay, Uzunoluk gibi dergiler çıkartılmıştır.

LOCAL PRESS IN MARAŞ IN THE REPUBLIC PERIOD (1923- 1990)

The first newspaper in Maras was Yenigün newspaper which started to be published in 1916. However, the copies of Yenigün newspaper did not arrive on a daily basis. The newspaper published during the Liberation struggle in Maras is "Amal-i Milliye". There is a single copy of the Amal-i Milliye nowadays. Anatolia together with the establishment of the Republic of Turkey has been increased in many parts of the province daily newspapers under the name. Organizations such as the Turkish Ocağı and Halkevi have played a leading role in the publication of provincial newspapers. However, in 1927, the Maraş Association of Muslims published. The Vilayet newspaper in Maras was started to be published in 1933. By 1936, the Maraş provincial newspaper had started to be published by the Community House. Maraş Vilayet newspaper was published until 1948. It is seen that Engizek, Democracy Service and Maras Post were excavated in Maraş in 1947. Later, these newspapers were followed by other newspapers and magazines. Edik and Ardıç magazines are the magazines. Then the Democracy Service newspaper was removed and the number of newspapers in Marash increased over time. Some of the other newspapers published until 1990; Newspapers, Newspapers, Maras's Voice, Maras Post, Salvation, Service, Public Post, Time, Move, Moonlight, Gonca, Revolution, Country, Dogus, Light. Apart from this, newspapers were also published in the Provinces of Maraş. These newspapers in the districts; Göksun Plateau, Elbistan Postası, Afşin'ın Sesi, Pazarcik was published with the names. In the first years of the Republic, publishers of magazines in Maras are rare. For the first time, this issue can be given as an example in 1927 by the Association of Maraş Muallimler. In the following years, edits such as Edik, Ardıç, 12 February, Hamle, Çetem, Ede, 22. Gün, Dolunay, Uzunoluk were published.

PDF

___

Akbıyık, Yaşar (2015), “ Milli Mücadelede Güney Cephesi Maraş”, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, s.6.
Bağdadlılar Adil (1974), “Uzunoluk, İstiklal Harbinde Kahramanmaraş”, Kervan Yayınları, s.70.
Çakır, Hamza (2007), “Gazeteciliğe Giriş”, Tablet Yayınları, Konya, s.25.
Dedeoğlu Mesut (1996), “Dünden Bugüne Kahramanmaraş”, Ankara, s.89.
Eliaçık, Muhittin (2015), “ Amal-i Milliye Gazetesinde Maraş ve Milli Mücadeleye Dair Ayrıntılar”, Milli Mücadelede Güney Cephesi Sempozyumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, s.150-151.
Girgin, Atilla (2007), “ Türkiye’de Yerel Basın ve Resmi İlan”, Türkiye’de Yerel Basın, Editör: Suat Gezgin, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul, s.245.
Kahramanmaraş İl Yıllığı (1967), s.133-134-135.
Koç Kemalettin (2010), “ Kahramanmaraş’ta Sosyal Hayatın Fiziki Yapıya Etkisi”, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş, s.309.
Polat, H. Nazım (2002), “Kültür Hayatımızda Yerel Dergiler ve Yerel Dergi Yayımcılığı Bilgi Şöleni Sempozyumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Bolu, s.20.
Tokmakçıoğlu, Erdoğan (2011), “ Türk Basın Tarihi”, İsim Yayınları, Ankara, s.236.
22. Gün, Yıl: 1, Sayı: 1, 1970.
Ardıç, Yıl: 1, Sayı: 1, 1 Mayıs 1949.
Çetem Dergisi, 1970-1975.
Ede, Yıl: 1, Sayı: 1, Şubat 1977.
Gümüşalan, Nermin (2015), Milli Mücadelede Antep’in İşgalinin Anadolu Halkı Ve Basını Üzerindeki Yansımaları. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/13 Fall 2015, p. 289-302 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8860 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
Özdamarlar, Kadir (2010), “Maraş Basın Tarihi”, Alkış Dergisi, Sayı. 50, Mart-Nisan, Kahramanmaraş, s.14-15-16.
Babaoğlu, Resul – Olgun, Said (2015), Siirt Basın Tarihi: Bibliyografik Bir Döküm, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/5 Spring 2015, p. 57-78 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7985 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
Yakar, Serdar (2004), “ İlk Dönem Mahalli Gazetelerde Maraş’ta Fikir-Sanat”, Alkış Dergisi, Sayı. 54, Kahramanmaraş, s.17.
Yılmaz, Hadiye (2015), T.C. Devlet Salnâmesine Göre Harf İnkılâbı Arifesinde Basının Genel Durumu, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/9, p. 135-158 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11434 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
Yurt Ansiklopedisi (1982), Cilt 8, İstanbul, s.5739.
Afşin’in Sesi, Yıl: 1, Sayı: 2, 23 Kasım 1972.
Afşin’in Sesi, Yıl: 1, Sayı:3, 27 Kasım 1972.
Afşin’in Sesi, Yıl: 1, Sayı: 5, 7 Aralık 1972.
Aksu, Yıl: 6, Sayı: 209, 5 Kasım 1991.
Andırın Postası, Yıl: 31, Sayı: 1610, 5 Ocak 2016.
Cemre Haber, Yıl: 14, Sayı: 134/1, 13 Ağustos 2002.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 3, Sayı: 43/521, 17 Şubat 1953.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 10, Sayı: 34/2455, 23 Haziran 1959.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 10, Sayı: 34/2517, 3 Eylül 1959.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 10, Sayı: 34/2632, 12 Ocak 1960.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 10, Sayı: 34/2653, 5 Şubat 1960.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 10, Sayı: 34/2742, 22 Mayıs 1960.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 13, Sayı: 3821, 21 Ağustos 1960.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 14, Sayı: 4039, 21 Haziran 1961.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 14, Sayı: 4064, 20 Temmuz 1961.
Demokrasiye Hizmet, Yıl: 16, Sayı: 4706, 25 Ekim 1963.
Doğuş, Yıl: 1, Sayı: 71, 3 Ocak 1977.
Doğuş, Yıl: 1, Sayı: 226, 4 Ağustos 1977.
Doğuş, Yıl: 3, Sayı: 587, 22 Temmuz 1978.
Doğuş, Yıl: 3, Sayı: 782, 2 Temmuz 1979.
Doğuş, Yıl: 4, Sayı: 890, 30 Kasım 1979.
Doğuş, Yıl: 4, Sayı: 894, 5 Aralık 1979.
Engizek, Yıl: 7 Sayı: 1259, 28 Ağustos 1953.
Engizek, Yıl:15, Sayı: 3983, 2 Nisan 1962.
Engizek, Yıl: 16, Sayı: 41032, 2 Kasım 1962.
Engizek, Yıl: 17 Sayı: 41340, 25 Ekim 1963.
Engizek, Yıl: 17, Sayı 41341, 26 Ekim 1963.
Elbistan’ın Sesi, Yıl: 55, Sayı: 6687, 26 Haziran 2015.
Gerçek, Yıl: 1, Sayı: 1, 10 Aralık 1962.
Gerçek, Yıl:2, Sayı: 340, 13 Ocak 1964.
Gonca, Yıl: 5, Sayı: 22, 15 Ocak 1968.
Halk Postası, Yıl: 2, Sayı: 301, 12 Şubat 1955.
Halk Postası, Yıl: 10, Sayı: 2981, 19 Aralık 1963.
Hamle, Yıl: 1, Sayı: 1, 15 Kasım 1952.
Hamle, Yıl: 1, Sayı: 2, 15 Aralık 1952.
Hamle, Yıl: 2, Sayı: 9, Mart 1954.
Hamle, Yıl: 2, Sayı: 10, 19 Mayıs 1954.
Hamle, Yıl: 3, Sayı: 15, 12 Şubat 1955.
İnkılap, Yıl:1, Sayı:1, 30 Ağustos 1960.
İnkılap, Yıl: 1, Sayı: 203, 3 Haziran 1961.
İnkılap, Yıl: 1, Sayı: 213, 16 Haziran 1961.
Işık, Yıl: 1, Sayı: 1, 30 Haziran 1975.
Işık, Yıl: 10, Sayı: 234, 23 Nisan 1984.
Işık, Yıl: 10, Sayı: 251, 24 Aralık 1984.
Kahramankent, Yıl: 1, Sayı: 1, 18 Aralık 1971.
Kahramankent, Yıl: 1, Sayı: 2, 22 Aralık 1971.
Kahramankent, Yıl: 1, Sayı: 163, 4 Temmuz 1972.
Kahramankent, Yıl: 1, Sayı: 172, 14 Temmuz 1972.
Kahramankent, Yıl:2, Sayı: 486, 20 Ağustos 1973.
Kahramanmaraş, Yıl: 1, Sayı: 1, Kasım 1965.
Kahramanyurt, Yıl: 4, Sayı: 839, 1 Ocak 1953.
Kahramanyurt, Yıl: 6, Sayı: 1445, 1 Ocak 1955.
Kahramanyurt, Yıl: 15, Sayı: 3884, 1 Mart 1963.
Kahramanyurt, Yıl: 15, Sayı: 4131, 21 Aralık 1963.
Kurtuluş Gazetesi, Yıl: 4, Sayı: 72, 4 Şubat 1954.
Maraş Gazetesi, Yıl: 1, Sayı: 1, 12 Nisan 1954.
Maraş Postası, Yıl: 1, Sayı: 1, 6 Ağustos 1947.
Maraş Postası, Yıl: 2, Sayı: 233, 3 Şubat 1949.
Maraş Vilayet Gazetesi, Yıl: 3, Sayı: 140/1, 4 Haziran 1936.
Maraş Vilayet Gazetesi, Yıl: 7, Sayı: 378, 2 Ocak 1941.
Maraş Vilayet Gazetesi, Yıl: 12, Sayı: 582, 6 Ocak 1945.
Maraş’ın Sesi, Yıl: 1, Sayı: 255, 16 Şubat 1957.
Maraş’ın Sesi, Yıl: 6, Sayı: 1513, 19 Ağustos 1961.
Mehtap, Yıl:1, Sayı:1, 15 Temmuz 1960.
Memleket, Yıl: 1, Sayı: 1, 28 Ekim 1963.
Memleket, Yıl: 1, Sayı: 54, 31 Aralık 1963.
Pazarcık, Yıl: 1, Sayı: 1, 22 Ocak 1973.
Pazarcık, Yıl: 3, Sayı: 298, 5 Aralık 1975.
Sesimiz, Yıl: 1, Sayı:1, 23 Nisan 1973.
Ufuk, Yıl: 1, Sayı: 181, 31 Aralık 1963.
Yayla Göksun, Yıl: 1, Sayı: 17, 3 Temmuz 1973.
Yayla Göksun, Yıl:1, Sayı: 30, 17 Ağustos 1973.
Yayla Göksun, Yıl:2, Sayı: 104, 26 Kasım 1974.
Yayla Göksun, Yıl: 13, Sayı: 809, 28 Haziran 1985.
Yeşil Afşin, Yıl: 31, Sayı: 3602, 26 Temmuz 2014.
Zaman, Yıl: 1, Sayı: 1, 26 Mayıs 1958.
Zaman, Yıl: 1, Sayı: 2, 2 Haziran 1958.
Zaman, Yıl:1, Sayı: 10, 11 Ağustos 1958.
Zaman, Yıl: 1, Sayı: 16, 22 Eylül 1958.