CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ TOPLUMSAL ALGISININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

16 Nisan 2017 tarihinde kabul edilen anayasa değişikliği ile Türkiye’de yeni bir yönetim sistemi olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişin önü açılmıştır. Referandumun ardından bazı muhalefet partileri, 2019 seçimlerini kazanmaları halinde yeniden parlamenter sisteme dönmeyi planladıkları yönündeki söylemleri, seçime gidilen bu süreçte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin toplumsal algısı ve desteğinin incelenmesini gerekli kılmıştır. Bu doğrultuda Türkiye genelinde 63 il ve ilçede 881 seçmen niteliğine haiz kişi ile anket uygulaması gerçekleştirilmiş ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi toplumsal algısı ve desteği ölçülmüştür. Verilerin analizi sonucunda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi toplumsal algısının güçlü ancak, gelecekte doğru kişinin cumhurbaşkanı seçilmemesi halinde sistemin otoriter bir yönetime dönüşeceği endişesi tespit edilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine toplumsal destek olmakla birlikte, bu desteğin şu aşamada yeter oran olan %50+1 oy düzeyinde olmadığı belirlenmiştir. Kadın ve genç nüfusun Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine olan desteğinin, erkek ve 32 yaş üstü seçmenlere göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Ulaşılan bulgular doğrultusunda; özellikle kararsız veya fikir beyan etmeyen kişi-seçmen oranının %20 gibi yüksek bir oranda olduğu belirlenmiştir. Dolayısı ile hem cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olacak kişilerin hem de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin geleceğinin kararsız seçmenler tarafından belirleneceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca seçim sürecinde gerek ulusal ve gerekse küresel ölçekte ortaya çıkacak sosyo-ekonomik gelişmelerin de, hem seçim sonuçları hem de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin geleceği üzerinde etkisinin olacağını söylemek mümkündür.

INSPECTION OF PUBLIC SENSE OF PRESIDENTIAL SYSTEM OF GOVERNMENT BY SOME VARIABLES

By the constitutional amendment passed in April 16th 2017, the way is cleared for the pass to Presidential System of Government which is a new ruling system for Turkey. After referendum, statements of some opposition parties about returning back to parliamentary system in case of winning the 2019 elections, it necessitated to inspect the support and public sense of Presidential System of Government in this call elections period. Accordingly, in it is actualised that a survey to 881 people who is qualified as a voter in 63 cities and districts all across Turkey and public sense and support of Presidential System of Government are evaluated. As the result of analyzing the data, it is determined that public sense of Presidential System of Government is strong but in case of not electing the right person, there is a concern about its turning an authoritarian polity. Alongside there is a public support for Presidential System of Government, it is also seen that at this stage it is not as enough as the level of 50% + 1 vote. It is determined that the support of woman and young population for Presidential System of Government is lower than man and older population's. According to findings; especially the percentage of floating voters or the voters who didn’t pass an opinion is as high as 20%. Hence the result is found that the future of both candidates for presidency elections and the Presidential System of Government itself is going to be determined by floating voters. Also it is possible to say that, in election process, social- economic improvements that will occur in both national and global scale will have an effect on the future of Presidential System of Government.

PDF

___

Atar, Y. (2012). Türk Anaysa Hukuku. Konya: Mimoza Yayınları.
Bayhan, V. (2002). Demokrasi ve Sivil Toplum Örgütlerinin Engelleri: Patronaj ve nepotizm. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26 (1), s.1-13.
Dahl, R. A. (2001). Demokrasi Üstüne. Betül Kadıoğlu (Çeviri), Ankara: Yetkin Yayınları.
Demir, F. (2013). Yarı Başkanlık Hükümet sistemi ve Türkiye. Journal of Yaşar University, 8 (Özel Sayı), s.831-876.
Gökçe, O. ve Şahin, A. (2003). Yönetimde rol kavramı ve yönetsel roller. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(6), s.133-156.
Gözler, K. (2010). Anayasa hukukunun genel teorisi. Bursa: Ekin Yayınları.
Gözler, K. (24.02.2017). Cumhurbaşkanlığı sistemi mi, başkanlık sistemi mi, yoksa Neverland sistemi mi? 16 Nisan’da neyi oylayacağız? http://www.anayasa.gen.tr/neverland.pdf (erişim tarihi 20.03.2018).
Gül, H., Kamalak, İ. ve Gül, S.S. (2017). Amerikan başkanlık ve Fransız yarı-başkanlık sistemleri ışığında Türkiye’nin yeni cumhurbaşkanlığı hükümeti sistemi. Strategic Public Management Journal, 3 (Özel Sayı), s.101-120.
Hekimoğlu, M. M. (2009). Anayasa hukukunda karşılaştırmalı demokratik hükümet sistemleri ve Türkiye, 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
Karar (2016). Başkanlık sistemi nedir? Hangi ülkeler başkanlıkla yönetiliyor?. 13.Ekim 2016, http://www.karar.com/ guncel-haberler/baskanlik-sistemi-nedir-274086# (erişim tarihi 23.03.2018).
Karatepe, Ş., Alkan, H., Atar, Y., Bingöl, Y. ve Durgun, G.B. (2017). Sorularla Cumhurbaşkanlığı sistemi. Yayın No.24, Ankara: Memur-Sen Yayınları.
Kuzu, B. (1996). Türkiye için başkanlık sistemi- I. Liberal Düşünce, Bahar 1996, 1 (3), s.13-43, http://www.libertedownload.com/LD/arsiv/02/03-burhan-kuzu-turkiye-icin-baskanlik- sistemi-1.pdf (erişim tarihi 23.03.2018).
Kuzu, B. (2005). “Türkiye İçin Başkanlık Sistemi”. (Ed. Küçük, A., Bakan, S. ve Karadağ, A.). 21. yüzyılın eşiğinde Türkiye’de siyasal hayat, Cilt 1, İstanbul: Alfa Akademi, s.167-229.
Köylü, M. ve Önder, M. (2017). Başkanlık sistemi ve Türk kamu yönetiminde profesyonel kent yöneticiliğinin uygulanabilirliği. Strategic Public Management Journal, 3 (Özel Sayı), s.83- 100.
Montesquieu (1998). Kanunların Ruhu Üzerine. Fehmi Baldaş (Çeviri), 2. Baskı, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
Önder, S. (2007). Türk parlamenter sisteminde cumhurbaşkanının rolü. 1. Baskı, Ankara: Turhan Yayınevi.
Özbudun, E. (Çeviren) (1963). Avrupa’da parlâmenter hükümetin bazı yönleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,20 (1-4), s.79-90.
Özbudun, E. (2017). Türk Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 17. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları Ankara.
TBMM (2017). 21.01.2017 Tarih ve 6717 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6771.html (erişim tarihi 14.01.2018).
T.C. Yüksek Seçim Kurulu (2017). 663 No.lu YSK Kararı, http://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/5064/2017-663.pdf (erişim tarihi 20.03.2018).
T.C. Anayasası (1982). 18.10.1982 tarihli ve 2709 sayılı kanun. 09.11.1982 tarih ve 17863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf (erişim tarihi 24.03.2018).
Teziç, E. (2001). Anayasa Hukuku, 7. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Touraine, A. (2004). Modernliğin eleştirisi. Hülya Tufan (Çeviri), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
TÜİK (2017). Türkiye yaşlara göre nüfus dağılımı www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=945, (erişim tarihi 19.03.2018). 2017.
Uzun, Ö. ve Yiğit, E. (2011). Örgütsel stres ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine orta kademe otel yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6 (1), s.181-213.
Yaman, A. (2014). Başkanlık sistemi, uygulamaları ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (1), s.83-98.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.