Covid-19 Pandemi Günlerinde Milli Bayramların Çevrimiçi Gazetelere Yansıması

Çin’in Vuhan kentinde Aralık 2019’da ortaya çıkan yeni tip Koronavirüs (Covid-19), dünyayı tehdit eden bulaşıcı ve öldürücü etkisi nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi (küresel salgın) olarak ilan edildi. Türkiye’de ilk vakanın 11 Mart’ta görülmesinin ardından, salgın hastalıkla mücadele kapsamında kademeli olarak önlemler uygulamaya sokuldu. Covid-19 tedbirleri doğrultusunda Türkiye, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nı evinde kutladı. Günümüzde teknolojik gelişim ve değişimlere bağlı olarak internet tabanlı iletişim ön plana çıkarak dijital bir boyut kazanmış ve daha hızlı, ucuz, kolay bir şekilde gerçekleşmeye başlamıştır. İzolasyon ve sosyal mesafe kuralının pandeminin önüne geçilebilmesi için yaşamsal ehemmiyet taşıması, evlerinden çıkamayan bireylerin geleneksel medya yapısının yanı sıra dijital ortamda haber verme işlevini sürdüren iletişim ortamlarına talebini önemli ölçüde arttırarak milli bayramların coşkusunu dijital ortamlar vasıtasıyla yaşamalarına neden olmuştur. Bu çalışmada milli bayram günlerinde sosyal medyanın haber dağıtım kanalı olarak kullanımı Sözcü (sozcu.com.tr), Yeni Şafak (yenisafak.com.tr) ve Hürriyet (hurriyet.com.tr) gazetelerinin Instagram ve Facebook hesapları özelinde incelenmektedir. Örneklem seçilirken çevrimiçi gazetelerin iki koşulu sağlaması belirleyici olmuştur. İlki gazetelerin Instagram ve Facebook üzerinde en çok beğeni ve takipçi sayısına sahip olması; ikincisi ulusal matbu bir gazetesinin olmasıdır. Örnekleme dahil edilen çevrimiçi gazetelerin salgın hastalık döneminin gölgesinde geçen milli bayram kutlamalarını, Instagram-Facebook hesaplarında nasıl resmettiğini belirlemek amacıyla 23 Nisan ve 19 Mayıs 2020 tarihlerindeki haber paylaşımları içerik çözümlemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. Ayrıca çevrimiçi gazetelerin en çok beğeni alan haberleri içerisinden seçilen 6 haber, retorik haber çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, gazetelerin haber mecrası olarak Instagram-Facebook hesaplarını etkin bir şekilde kullandıkları ve milli bayramların kutlandığı zamanı içeren doğrudan güne özel haber paylaşımlarında bulunarak hayatın nabzını tuttukları tespit edilmiştir.

The Accounts Featuring National Festivals on Online Newspapers throughout Covid-19 Pandemics

The new type of coronavirus (Covid-19), which emerged in Wuhan, China in December 2019, was declared as a pandemic (global epidemic) by the World Health Organization (WHO) for its world-threatening infectious and lethal effect. After the first cases seen in Turkey on March 11, a series of measures have been taken for the fight against the epidemic disease. In line with measures taken against Covid-19 in Turkey, the society had to celebrate the April 23 National Sovereignty and Children's Day and May 19 Atatürk’s Commemoration and Youth and Sports festival. Today, depending on technological developments and changes, internet-based communication has come to the fore and gained a digital dimension and started to occur in a more augmented, cheaper and easier way. The fact that the isolation and social distance rule has a vital importance in order to prevent the pandemic, has led the individuals who could not leave their homes to enjoy the traditional media structure as well as the communication environments that continue to communicate in digital media, and to experience the enthusiasm of national holidays through digital media. In this study, the use of social media as a news distribution channel on national holidays is examined in the Instagram and Facebook accounts of Sözcü (sozcu.com.tr), Yeni Şafak (yenisafak.com.tr) and Hürriyet (hurriyet.com.tr) newspapers. Online newspapers that fulfill two conditions were chosen the sample. The first is that newspapers have the highest number of likes and followers on Instagram and Facebook; The second is that the newspaper should be a national print newspaper. In order to determine how the online newspapers included in the sample depicted the national holiday celebrations in the shadow of the epidemic period, their posts on 23 April and 19 May 2020 were analyzed by content analysis method. In addition, 6 news selected among the most liked news of online newspapers were analyzed by rhetorical news analysis method. As a result of the evaluations, it has been determined that the newspapers effectively use their Instagram-Facebook accounts as news channels and keep the pulse of life by making direct daily news reports that include the time when national holidays are celebrated.

PDF

___

Alejandro, J. (2010). Journalism in the age of social media. Reuters Institute for the Study of Journalism Fellowship Papers.
Alvarez, P. C., vd (2012). Journalism and social media: How Spanish journalists are using Twitter. Estudios Sobre el Mensaje Periodístico, 18 (1), 31-53.
Akyazı, A.(2018). Gazetecilikte Dijitalleşme ve Haber Üretimine Yansıması: Robot Gazeteciler. Dijital Medya ve Gazetecilik, Eğitim Yayınevi. s: 15-31.
Arık, E. (2013). Yurttaş gazeteciliğinin günümüzdeki görünümü: Twitter gazeteciliği örneği. İletişim Kuram ve Araştırmaları Dergisi, 36, 273-287.
Aydoğan A. ve Başaran F. (2012). Yeni Medyayı Alternatif Medya Bağlamında Anlamak, Alternatif
Medya Alternatif Gazetecilik, Editör: Ömer Özer, Literatürk Yayıncılık. s: 213-247.
Bildirici, F. (2016). Haberler Kamu Malı Mıdır? Geleneksel ve Dijital Gazeteciliğin İçerik Kavgası. Haber Okumaları. Derleyen: Yasemin İnceoğlu-Savaş Çoban, İletişim Yayınları. s:343-363.
Çakır, H. (2007). Geleneksel Gazetecilik Karşısında İnternet Gazeteciliği, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22, Yıl : 2007/1 (123-149 s.)
Çetinkaya, A. (2019). Çevrimiçi Gazetelerin Instagram Üzerinden Haber Paylaşımı. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, 1-28.
Genç, K. (2018). Dijital Gazetecilikte Sosyal Medya Etkisiyle Dönüşen Haber Siteleri. Dijital Medya ve Gazetecilik. Editör: Olcay Uçak, Eğitim Yayınevi. s:159-177.
Devran, Y. (2010). Haber, Söylem, İdeoloji. Başlık Yayın Grubu.
Harrison, J. (2010). User-generated content and gatekeeping at the BBC hub. Journalism Studies, 11 (2), 243–256. https://doi.org/10.1080/14616700903290593
Hermida, A. (2010) Twittering the news: The emergence of ambient journalism. Journalism Practice, 4 (3), 297-308. https://doi.org/10.1080/17512781003640703
Hermida, A. (2012). Tweets and truth: Journalism as a discipline of collaborative verification. Journalism Practice, 6(5-6), 659-668. https://doi.org/10.1080/17512786.2012.667269
Hermida, A. (2013). Reconfiguring journalism research about Twitter, one tweet at a time. Digital Journalism, 1 (3), 295-313. https://doi.org/10.1080/21670811.2013.808456
Hille, S., Bakker, P. (2013). I like news. Searching for the „Holy Grail‟ of social media: The use of Facebook by Dutch news media and their audiences. European Journal of Communication, 28 (6), 663-680. https://doi.org/10.1177/0267323113497435
https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/dunya-saglik-orgutu-yeni-tip-koronavirusu-kuresel-salginilan-etti/1762600, (Erişim tarihi: 23.05.2020).
https://www.bik.gov.tr/yazili-medya-istatistikleri-aciklandi-2/ (Erişim tarihi: 14.05.2020).
https://dijilopedi.com/2020-turkiye-internet-kullanimi-ve-sosyal-medya-istatistikleri/ (Erişim tarihi: 14.05.2020).
https://www.facebook.com/hurriyet/ (23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.facebook.com/sozcugazetesi/ (23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.facebook.com/YeniSafak/ (23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.instagram.com/hurriyetcomtr/ (23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.instagram.com/sozcucomtr/(23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.instagram.com/yenisafak/(23 Nisan, 19 Mayıs 2020)
https://www.medyatakip.com.tr/nisan-ayinda-siyasette-yasanan-gelismeler/devami/ (Erişim tarihi: 23.05.2020).
https://www.medyatakip.com.tr/mayis-ayinda-en-cok-normallesme-sureci-konusuldu/devami/ (Erişim tarihi: 10.08.2020).
https://www.thebrandage.com/koronavirus-sosyal-medyaya-nasil-yansidi-10410 (Erişim tarihi: 23.05.2020).
http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028, (Erişim tarihi: 14.05.2020) https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2019-06/DNR_2019_FINAL_0.pdf (Erişim tarihi: 14.05.2020).
Johnston, L. (2016). Social news = Journalism evolution? How the integration of UGC into newswork helps and hinders the role of the journalist. Digital Journalism, 4 (7), 899- 909. https://doi.org/10.1080/21670811.2016.1168709
Kazan, H. (2018). Gazeteciliğin Dönüşümü: Dijitalleşme ve Spor Veri Gazeteciliği. Dijital Medya ve Gazetecilik. Editör: Olcay Uçak, Eğitim Yayınevi. s:179-207.
Kıyan, Z., Törenli, N. (2018). Sosyal Medyanın Gazetecilikteki Rolü: Türkiye’deki Haber Kuruluşları Üzerine Bir İnceleme, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 32-52.
Korkmaz A. ve Uzun R. (2013). Herkes İçin Gazetecilik. Tanyeri Kitap.
Kuyucu, M. (2014). Çevresel Haber Ortamı Olarak Twitter ve Twitter Gazeteciliği. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 159-186.
Kuyucu, M. (2018). Matbaadan Twitter’a Değişen Gazetecilikte Yaşanan Sosyal Medya İnfilakı: Türkiye’de Yayınlanan Gazetelerin Twitter Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. Z. Özdemir ve A. Çetinkaya (Ed.). Dijital Çağda Habercilik Kuram ve Uygulamada Yeni Yönelimler. Der Yayınları. s: 195-236.
Kürkçü, D.D. (2016) Türkiye’de ulusal ve yerel gazetelerin Twitter kullanımı. International Journal of Social Sciences. 46 (IV), 85-101. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3442
Lasorsa, D. L., Lewis, S.C. and Holton, A. E. (2012). Normalizing Twitter: journalism practice in an emerging communication space. Journalism Studies 13(1), 19-36. https://doi.org/10.1080/1461670x.2011.571825
Lee, E., Lee, J.A., Moon, J.H., Sung, Y. (2015). Pictures speak louder than words: Motivations for using Instagram Cyberpsychology Behavior and Social Networking, 18 (9), 552-556. https://doi.org/10.1089/cyber.2015.0157
Manosevitch, I. (2011). User generated content in the Israeli online journalism landscape. Israel Affairs, 17(3), 422–444. https://doi.org/10.1080/13537121.2011.584670
Onay, A. (2018). Haber İçeriklerinde Dijital Dönüşüm: BBC Türkçe İncelemesi. Dijital Medya ve Gazetecilik. Editör: Olcay Uçak, Eğitim Yayınevi. s:77-95.
Özer, Ö. (2011). Haber, Söylem ideoloji, Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Literatürk Yayıncılık.
Paulussen, S, Harder, R, A. (2014). Social Media References in Newspapers, Journalism Practice, 8 (5), 542-551. https://doi.org/10.1080/17512786.2014.894327
Pavlik, J. V. (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik. Çeviren: Müge Demir ve Berrin Kalsın, Phoenix Yayınevi.
Sohrabi C, Alsafi Z, O’Neill N, Khan M, Kerwan A, Al-Jabir A, et al. (2020). World Health Organization declares Global Emergency: A review of the 2019 Novel Coronavirus (COVİD-19). Int J Surg, pii: S1743-9191(20)30197-7. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2020.03.036
Sütçü, C.S., Bayrakçı, S. (2014). Sosyal medya gazeteleri nasıl etkiliyor? Haberlerin sosyal medyada yayılması üzerine bir araştırma, The Turkish Online Journal of Design, Art aand Communication – TOJDAC, 4 (2), 40-52. https://doi.org/10.7456/10402100/003