Covid-19 Özelinde Korku-Kaygı Düzeyleri

İnsanların yaşamında, alışkanlıklarında olumlu veya olumsuz ani, beklenmedik değişikliklerin korku, kaygı ve endişe duygularını yükseltmesi kaçınılmazdır. Tarihsel süreçte salgınlar, savaşlar, doğal felaketler toplumsal korku, kaygı ve endişenin önemli sebepleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüz modern risk toplumları da yüksek can kaybına yol açan ve her geçen yıl bir yenisiyle karşılaşılan salgın hastalıklarla korku ve kaygıyı küresel boyutta yaşamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, 11 Mart 2019 tarihinde, genel adıyla corona virüs sınıfında yer alan Covid-19 virüsünden kaynaklanan hastalığın küresel bir pandemiye dönüştüğünü ilan etmiştir. Covid-19 adlı virüsün sebep olduğu bilinen salgının kısa bir süre içinde tüm dünyada büyük can kayıplarına yol açması, hastalığın bulaşma yolları ve tedavisi konusunda bilim insanları ve sağlık otoritelerinin de henüz yeterli bir bilgiye sahip olmaması, insanlarda hastalığa ilişkin belirsizlik duygusunu güçlendirmektedir. 1 Aralık 2019 tarihinde Çin'in Vuhan şehrinde ortaya çıktığı bilinen ve Türkiye’de 10 Mart 2020 tarihinde ilk vakanın görülmesiyle başlayan Covid-19 salgınının bireylerde yarattığı korku-kaygıyı ve aşıya yönelik algıyı Türkiye ölçeğinde ortaya koymayı hedefleyen çalışma, 20 Mart-10 Nisan 2020 tarihleri arasında farklı sosyo-demografik özelliklere sahip 7 bölgeden katılım gösteren 1500 kişi ile gerçekleştirilen online alan araştırması verilerine dayanmaktadır. Etkileri henüz devam eden, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik pek çok sonuca yol açan boyutuyla keşfedilmeyi bekleyen bir sorun olarak küresel salgının Türkiye’deki yansımalarına dair bir alan araştırmasına dayanan çalışmanın literatüre önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışma, salgın hastalık korkusu/kaygı ve aşıya bakış temelinde bireylerin salgına yönelik algılarını farklı demografik değişkenlere bağlı olarak yorumlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın 19.03.2020 tarihinde Bitlis Eren Üniversitesi Etik Kurulundan 66073261/050.03/ sayılı etik izni bulunmaktadır.

Fear-Anxiety Levels in Covid-19

Sudden and unexpected changes –both positive and negative- in people’s lives and in their habits raise fear and anxiety inevitably. Pandemics/epidemics, wars and natural disasters are the main reasons of social fear and anxiety historically. Today’s modern risk societies experience fear and anxiety in a global scale with pandemics that cause high mortality and gain a new dimension every year. On 11 March 2019, World Health Organisation announced that the disease caused by Covid-19 virus, which is in the class, named generally, Coronavirus, has turned into pandemic. High mortality caused by the pandemic derived from the virus Covid-19 in a short time across the world and health authorities’ lack of knowledge about its mode of transmission and treatment increase people’s sense of uncertainty. This study aims to analyse the individuals’ fear-anxiety levels caused by Covid-19 pandemic, which appeared in Wuhan city of China on 1 December 2019 and started in Turkey with the first case on 10 March 2020, and the attitudes towards the vaccination. It is based on the data of online fieldwork conducted with 1500 people with different socio-demographic backgrounds from 7 regions between the dates 20 March and 10 April 2020. It is expected that the study based on a fieldwork in Turkey about the reflections of the pandemic, which has ongoing effects and waits to be discovered with its social and economical dimensions, will provide a significant contribution to the related literature. The study also aims to interpret the individuals’ perception based on fear/anxiety of pandemic diseases and view for vaccination depending on different demographic variables.

PDF

___

Aktan, S. (2020, 12 Mayıs). Tarihteki en ölümcül salgın hastalıklar neden ortaya çıktı ve nasıl sona erdi? Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020, https://tr.euronews.com/2020/05/12/tarihteki-enolumcul-salginlar-hangileriydi-neden-olustular-ve-nasil-sona-erdiler.
Atalay, S. (2017, 24 Ocak). Neoliberal policies and higher education: A comparison between sociology and psychology departments in public and private universities in Turkey. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020, http://static.dergipark.org.tr/articledownload/050a/d580/6ae4/5b28f0d8bb915.pdf?.
Bauman, Zygmunt (2003). Modernlik ve müphemlik, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bozkurt, H. B. (2018). Aşı reddine genel bir bakış ve literatürün gözden geçirilmesi, Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 8(1), 71–76.
Dizer, U. ve Demirpek, U. (2009). Blood supply in pandemics, İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection), 23(1), 29-34.
Furedi, F., ve Yıldırım, B. (2001). Korku kültürü: Risk almamanın riskleri. Ayrıntı Yayınları.
Genç, Ö. (2011). Kara Ölüm: 1348 veba salgını ve Ortaçağ Avrupa’sına etkileri, Tarih Okulu, 10: 123-150.
Aslan, R. (2020). Tarihten günümüze epidemiler, pandemiler ve Covid-19, Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi, 8 (85), 35-41.
Halsey William D., (1998), Macmillan contemporary dictionary, (1.b.). ABC Tanıtım Basımevi.
Mangtani, P., Breeze, E., Stirling, S., Hanciles, S., Kovats, S. ve Fletcher, A. (2006). Cross-sectional survey of older peoples’ views related to ınfluenza vaccine uptake. BMC Public Health, DOI 10.1186/1471-2458-6-249.
Monat, A., Averill, J. R. ve Lazarus, R. S. (1972). Anticipatory stress and coping reactions under various conditions of uncertainty. Journal of Personality and Social Psychology, 24(2) 237- 253.
Nikiforuk, A. (1991) Fourth horseman: A short history of epidemics, plagues, famine, and other sources, Penguin Group.
Oflaz, F. (2008). Felaketlerin psikolojik etkileri ve hemşirelik uygulaması. C.Ü Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(3), 70-76.
Parıldar, H. (2020). Tarihte bulaşıcı hastalık salgınları, Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30(Ek sayı), 19-26.
Sarı, T. Temoçin F. ve Köse H. (2017). Sağlık çalışanlarının influenza aşısına yaklaşımları, Klimik Dergisi, 59-63.
Strong, P. (1990). Epidemic psychology: a model. Sociology of Health & Illness, 12(3), 249-259.
Sümer, N. (2020, 23 Mart). Öğretim üyemiz Nebi Sümer'den Covid-19'un etkileri. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020, https://fass.sabanciuniv.edu/en/announcement-detail?nid=81775.
Taylor, S. (2019). The psychology of pandemics: Preparing for the next global outbreak of infectious disease, Cambridge Scholars Publishing.
Worldometer, (2020, 2 Haziran). Covid-19 coronavirüs pandemic. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020, https://www.worldometers.info/coronavirus/.
Wolfe, R., ve Sharp, L. (2002, Ağustos 24). Anti-vaccinationists past and present. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020, https://www.bmj.com/content/325/7361/430.
Yavuz, M. (2018). Aşı karşıtlığının tarihçesi. Toplum ve Hekim, 33(3), 187-194.