ÇEVİRİLERDE BAZI EDEBİ KAVRAMLARIN TÜRKÇE KARŞILIKLARININ TÜRKÇELEŞTİRİLMESİ PROBLEMİ

Edebi kavramlar ait oldukları dilden Türkçeye çevrilip aktarıldıkları zaman yapılması gerekli ikinci bir zorlu uğraş ortaya çıkar. Bu zorlu uğraş, edebi kavramların Türkçesinin Türkçeleştirilmesi işidir. Edebiyat tercümeleri ile uğraşanların Türkçeye ve çeviri yaptıkları metnin alanına hâkimiyetlerinin eksik oluşu elbette inkâr edilemez bir problemdir. Ama edebi güncel yaklaşım ve teorilere yönelik kavramlara Türkçe karşılık bulmak, hele ki çevirmenlerden bunu beklemek bir başka problem ve daha da sıkıntılı bir durumdur. Çünkü bazı edebi kavramlar birden fazla ve birbirinden farklı ifadelerle veya Türkçeleşmemiş ve anlaşılması zor uzun ifadelerle çevrilmektedir. Bu aynı zamanda kendi edebiyatımız içinde küresel anlamda edebiyat gündemini takip eden ve kavramsal karşılıklarını Türkçeleştirilmesi beklenilen insanlarımızın eksik bir yönünü gösteriyor. Bu problemlerin üzerinde pek durulmadığı, Türkçeleştirilmesi sıkıntılı edebi terimlerin ortak irtibatlı bir çalışma içinde yürütülmediği, böylece dil içinde anlayış farklılıkları yaratacak bazı kavramların türediği ve bundan ötürü bazen bir kavram kargaşasının yaşandığı şeklinde olumsuz bir tablo ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, edebiyat alanına kaynak sağlayacak çeviri metinlerin (Türk) edebiyat alan bilgisine sahip olmayan kişilerce dilimize kazandırılması ve (Türk) edebiyat alanında çalışanlarının da güncel edebi yönelimleri içselleştirip Türkçeleştir(e)memesi çeviri yoluyla dilimize kazandırılan ve/ya kazandırılacak metinleri kısırlaştırmaktadır. Bu sıkıntıların temelinde ise düşüncel bir alt yapı oluşmadan bu kavramlara Türkçe karşılık aranması ve bu kavramların Türkçeleştirilmeye çalışılması yatmaktadır.

THE PROBLEM OF MAKING TURKISH EQUIVALENTS OF SOME LITERARY TERMS TURKISH IN TRANSLATIONS

When literary terms are translated and transferred from what language they belong to into Turkish, a second challenging task to be done will come to exist. This hard task is to make the Turkish equivalents of literary terms Turkish. Of course, it is an undeniable problem that those who deal with literary translations are lacking in their mastery of Turkish and the field of the text which they translate. However, it is another problem and a more distressing situation to find Turkish equivalents to current literary approaches and theoretic concepts and also to wait for translators to do this task. Because some literary terms have been translated either in multiple and various expressions, which could be different from each other, or in expressions, which have not been transformed completely into Turkish and are too long to comprehend. At the same time, it shows the shortcomings of the people in our own literature who are expected to follow the literary agenda globally and to make their conceptual equivalents Turkish. A negative picture emerges in the form of the fact that these problems have not been too much emphasized, a cooperative study for literary terms troublesome to make Turkish has not been carried out, so some concepts leading to differences in understanding within the language have come into existence, and consequently there has sometimes been confusion in terms. As a result, translation texts (Turkish) which will provide resources for the field of literature are brought to our language by those who do not have literature field knowledge. Also those who research in (Turkish) literature field cannot internalize current literary trends. These two things sterilize the texts which have been introduced or will be introduced into our language by means of translation. The basis of these troubles lies in looking for Turkish equivalents without forming a thought substructure and in attempting to make these terms Turkish in this way.

___