CEMİL MERİÇ’TE DÜŞÜNCE EVRELERİ

Cemil Meriç, Cumhuriyet dönemi düşünce adamlarımızın önemli şahsiyetlerinden biridir. Osmanlı Devleti’nin Rumeli topraklarında dünyaya gelmiş, Balkan harbi münasebetiyle ailesiyle birlikte Hatay’a göç etmek zorunda kalmıştır. İçinde bulunduğu ortam gereği yalnız ve dostsuzdur. Görme kabiliyetini erken yaşta kaybetmesine rağmen, çalışkanlığından asla taviz vermeyen tecessüs sahibi bir birey, kendi deyimiyle, hayatını Türk irfanına adayan, münzevi ve mütecessis bir fikir işçisidir. Bu fikirler, hayatın akışı içerisinde zaman zaman değişmesine rağmen düşünmekten, okumaktan ve yazmaktan hiç bir zaman vazgeçmemiştir. Hatta otuz sekiz yaşında gözlerini kaybetmesine rağmen kendisine okuyucular bularak okumaya, kendini yenilemeye ve düşünmeye ve düşündüklerini yazmaya devam etmiştir. Meriç’e göre; kurduğumuz, hatta tarihin kurduğu en büyük medeniyet Osmanlı medeniyetidir ve Türk, Müslüman olduktan sonra medenileşmiştir. Ona göre medeniyetimiz bir bütündür. İslamiyet öncesi Türklerle Osmanlıya kadar olan Türk devletleri kültürdür, onu medeniyet haline getiren Osmanlıdır, Osmanlı mana medeniyetidir. Bu araştırmada Cemil Meriç’in geçirdiği düşünce evreleri incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden Literatür taraması deseni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; Cemil Meriç’in düşünce evrelerini şu şekilde ifade etmek mümkündür: 1917-1925: Koyu Müslümanlık devri, 1925- 1936: Şoven Milliyetçilik, 1936-1938: Sosyalistlik devri, 1938-1960: Araf devri, 1960-1964: Hint devri, 1964’ten sonra ise Sadece Osmanlıyım dediği anlaşılmaktadır. Cemil Meriç’in içinde bulunduğu cemiyetin ve devletin geçirdiği sosyal çalkantıların bıraktığı izler, kendisinde zaman zaman değişik düşüncelerin oluşmasına zemin hazırlamıştır denilebilir.

THINKING STAGES OF CEMIL MERIÇ

Cemil Meriç is one of the important thinkers of the Republican era. He was born in Rumeli territory of Ottoman Empire, but he and his family had to migrate to Hatay, because of Balkan war. Hewas lonely and friendless due to his environment. Although he lost his eyes at an early age, he never quit his studies. With his own words, he devoted his life to Turkish wisdom, as a loner and inquisitive idea worker. He never stopped thinking, reading and writing although his ideas, changed from time to time in the flow of life. Despite the loss of vision at the age of thirty-eight, he continued to think, to renew himself, to read and to write, by finding readers. According to Meriç, Ottoman Civilization is the greatest civilization in history end The Turks became civilized after becoming a Muslim. According to him, our civilization is a complete. Pre-Islamic Turkish states and Turkish states up to the Ottoman Empire are a culture. The Ottoman Empire made it a civilization. Because the Ottoman empire is an emotion civilization. In this study, the thinking stages of Cemil Meriç were examined. The research was carried out wia a literature review design. According to the findings, thinking stages of Cemil Meriç are as follows: 1917-1925: The era of deep Islam, 1925-1936: dark nationalism, 1936-1938: Socialist era, 1938-1960: The period of purgatory, 1960-1964: Indian period, after 1964 only Ottomanist. It can be stated that, marks of social turbulence of the society and the state in which Cemil Meriç lived might set ground for him to think differently in time

___

  • Aktaş, Ümit, (2016), Cemil Meriç: Bir İrfan Ehlinin Hakikat arayışı, Doğumunun 100.Yılında Cemil Meriç Sempozyumu, Zeytinburnu Belediyesi Yayınları İstanbul Armağan, Mustafa (2006).Cemil Meriç Düşüncenin Gökkuşağı, İstanbul: Etkileşim Yayınları
  • Aktaş, Ümit (2013). Cemil Meriç’in Dünyası, İstanbul: Timaş Yayınları
  • Comte, Auguste, (1854), Systéme de Politique Positive, Tome I, Paris Cündioğlu, Dücane (2015). Bir Mabed İşçisi: Cemil Meriç, İstanbul: Kapı Yayınları
  • Güngör, Erol (2011). Sosyal Meseleler ve Aydınlar, İstanbul: Ötüken Neşriyat Karaveli, Orhan (2005), 9 Ağustos tarihli Cumhuriyet Gazetesi, İstanbul
  • Kaplan, Mehmet (2008), Şiir Tahlilleri I, Dergâh Yayınları, 24. B, İstanbul
  • Kısakürek, Necip Fazıl(2008 ), İdeolocya Örgüsü, İstanbul, Büyük Doğu Yayayınları Kızılçelik, Sezgin ( 1992), Sosyoloji Teorileri, I- II, Konya
  • Korlaelçi, Murtaza (2014). Pozitivizmin Türkiye’ye Girişi, Ankara: Kadim Yayınları
  • Kösemihal; Şazi, (1968), Sosyoloji Tarihi, İstanbul, Remzi Kitabevi Yayınları
  • Meriç, Cemil (2007). Mağaradakiler, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2008). Umrandan Uygarlığa, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2012a). Işık Doğudan Gelir, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil(2012b). Kırk Ambar 1 -Rümuz-ül Edeb-, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2013a). Sosyoloji Notları ve Konferanslar, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2013b). Kültürden İrfana, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2015). Jurnal 2, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil (2016a). Bu Ülke, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil(2016b). Jurnal 1, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Cemil(2016c). Bir Dünyanın Eşiğinde, İstanbul: İletişim Yayınları
  • Meriç, Ümit ( 2018). Babam Cemil Meriç, İstanbul: İnsan Yayınları
  • Öztürk, Hüseyin (2005), Sosyolojik Yansımalar, Ankara, Babil Yayıncılık
  • Topçu, Nurettin (1970), Kültür ve Medeniyet, İstanbul
  • Tunalı, İsmail (1976), Felsefe, İstanbul
  • Uçman, Abdullah, İslam Ansiklopedisi Tevfik Fikret md, C. 41, İstanbul, Diyanet Yayınları
  • Ülken, H.Ziya (2017). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları