ÇANAKKALE HALKININ SİYASİ VE İNANÇ EĞİLİMLERİNE GÖRE ÇANAKKALE ŞAVAŞI VE ŞEHİTLİĞİ ALGISI

Bu çalışma "Çanakkale Merkez Halkının Çanakkale Savaşı ve Şehitliği Algısı" adlı BAP çalışmasının, Çanakkale merkez halkının sosyobilişsel eğilimleri ve Çanakkale Savaşı ve şehitlik algıları değişkenleri arasındaki ilişkiyi ölçmeye dönük olarak projenin bir kısmını kapsamaktadır. Osmanlı Devleti, şartların zorlaması ve Batılı devletlerin birtakım oyunları sebebiyle I. Dünya Savaşı'na girmek zorunda kalmıştır. Bu savaşın bir parçası olarak Çanakkale savaşı, Türk tarihi açısından oldukça önemli sonuçlar doğurmuştur. Bir yılı aşkın bir süre boğazı geçmek isteyen İngiltere öncülüğündeki Müttefikler yenilerek geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Ancak her iki taraftan yüzbinlerce insan zayiatı olmuştur. Bir varoluş ve yeniden doğuş mücadelesi olan Çanakkale Savaşı, Türk milleti için özgüvenin yeniden tesis edildiği bir dönüm noktası ve Türkiye Cumhuriyeti'ne giden yolu açan bir zafer olarak görülmüştür. Bu sebepten Çanakkale Savaşı, çok yönlü olaraktan Türk milleti için mümtaz bir değere sahiptir. Bu değer, tarih bilinci ve milli şuur şeklinde Türk milletinin zihin dünyasında her daim taze tutulmaktadır. Savaşı yaşamış olan ve şehitliğe ev sahipliği yapan Çanakkale şehri ve halkı için, siyasi yaklaşım ve dini algılar açısından göreli bir farklılık görülse de, onlar için da genel yaklaşım olarak Çanakkale Savaşı'nın ve Şehitliğinin öneminin tartışılmaz olduğu görülmüştür. Çalışma, 27-29 Kasım 2016 tarihinde Çanakkale merkez ilçe halkından 500 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sosyo-bilişsel özellikler ve Çanakkale merkez halkının Çanakkale Savaşı ve Şehitliği algıları ile ilgili değişkenler Ki-kare testine tabi tutularak aralarında anlamlı bir ilişki olup olmadığının analizi yapılmıştır. Anlamlı olanlar analiz edilmişlerdir

ACCORDING TO THE POLITICAL AND BELIEF TENDENCIES OF THE ÇANAKKALE PEOPLE THE PERCEPTION OF THE WAR OF THE GALLIPOLI AND THE MARTYRDOM

"Çanakkale Central People's Çanakkale War and Perception of Cemetary" project was realized as a BAP project. This study, the sociocognitive bias and Çanakkale wars and martyrdom perceptions of the same project covers a portion of the project toward the measurement of the relationship between variables. World War I is a war in which the Ottoman State finds itself in the result of some of the games of the Western states and the enforcement of conditions. The Gallipoli war as part of this war, it has had very important consequences in terms of Turkish history. For over a year, the Allies in the UK leadership wanted to cross to cross the Dardanelles Strait. However, they had to withdraw by defeating. Unfortunately, hundreds of thousands of people from both sides have been casualties. The Gallipoli War, which a struggle for existence and rebirth, it was seen as a turning point where the self confidence of the Turkish nation was restored and a victory that opened the way to the Republic of Turkey. For this reason, the Gallipoli War, It has got a versatile value for the Turkish nation. This value is kept fresh in the mind of the Turkish people in the form of history consciousness and national consciousness. The same value is even more important for Canakkale city and its people, who have lived in war and hosted martyrdom. Although there is a relative difference in terms of political approach and religious perceptions for Çanakkale's central people, as a general approach, the importance of the Battle of the Dardanelles and of the Martyrdom is unquestionable for them. The study was conducted on November 27-29, 1016 on 500 participants from Çanakkale central district. Socio-cognitive characteristics and variables related to the perception of Çanakkale war and martyrdom by Çanakkale central people were subjected to chi-square test was used to analyze whether there was a meanningful relationship between them. The meaningful ones were analyzed

PDF

___

Ağdemir, A. Murat (2015). Çanakkale Savaşı’nda Yahudi Katır, Turkish Studies, Volume 10/1 Winter, p. 47-58.
Armaoğlu Fahir (1957).Siyasi Tarih (1789-1960), III. Baskı, Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Atabay, Mithat, (1967). 1877-1950 Yılları Arasında Çanakkale’ye Göçler, Çanakkale İl Yıllığı-1967, Çanakkale: Çanakkale Valiliği Yayını.
Atabay, Mithat (2008). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çanakkale’de Nüfusun Niteliği (1831-1835)”, Çanakkale Merkezi Değerleri Sempozyumu (25-26 Ağustos 2008), (Ed. Ali Akdemir vd.), Çanakkale: Aynalı Pazar Matbaası, ss. 831, 832.
Bartlette, Ellis Ashmead (2007).Çanakkale Gerçeği, Haz. Muzaffer Albayrak, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Belen, Fahri (1935). Çanakkale Savaşı, İstanbul: Harp Akademisi Matbaası.
Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi Çanakkale Cephesi Harekâtı: Haziran 1914-25 Nisan 1915, (1993) V. Cilt, I. Kitap, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi: 04 Haziran- 09 Ocak 1916 (2012). V. Cilt, III. Kitap, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Bozkurt, Celil (2015). Çanakkale Şehitleri Abidesi’nin İnşaatı ve Türk Kamuoyundaki Yankıları, Turkish Studies, Volume 10/5 Spring 2015, p. 79-94.
Clayton, Gerald David (1974). Britain and the Eastern Question: Missolonghi to Gallipoli, University of London Press.
Corbet, Julian (1926).Harekâtı Harbiye, Çev. A. Rıza Seyfi, C. II, İstanbul: Matbaa-ı Bahriye.
Çanakkale Yerleşmesinin Durum Raporu: 2003 (2004). Düzenleyen: Talat KOÇ, Çanakkale Kent Konseyi Yayınları II.
Dardanelles Commission (1917). First Report, Publishedby His Macesty’s Stationery Office, London.
Devidson, Leon (2015).Scarecrow Army, The ANZACs at Gallipoli, London: Black Dog.
Eren, Bilal ve Karatekeli, Hakkı (2012). Çanakkale: Bir Hilal Uğruna, İstanbul: Cihan Yayınları.
Fewster, Kevin (2007). Bean’s Gallipoli, Allen and Unwin, NSW.
Gedikli, Yusuf (2008). Cepheden Çanakkale, İstanbul: Nesil Yayınları.
Hart, Peter (2011).Gallipoli, London: Profile Books, Oxford Universty Press.
Haythornthwaite, Philip J. (1991). Gallipoli 1915, London: Osprey Publishing.
Karaca, Mustafa (2008). Bir Ulusun Yaşam Savaşı: Çanakkale, İstanbul: NoktaKitap Yayınları.
Karal, Enver Ziya, (1996). Osmanlı Tarihi: İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918), C. IX, Ankara: TDK Yayınları. ,
Korkmaz, Şerif, (2004). “Kal’a-i Sultaniye (Çanakkale) Eğitim Kurumları, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, ss. 163-193.
Korkmaz, Şerif, (2005). Tanzimat Sonrası Çanakkale’nin İdari ve Nüfus Yapısı, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, S.3, ss. 108-136.
Koyuncu, Aşkın, (2013). Tanzimat Dönemi Eğitim Reformları Işığında Çanakkale’de Gayri Müslim ve Ecnebi Mektepleri, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl: 11 Güz, S. 15, ss. 77-127.
Közleme, Arif Olgun (2016). 100. Yılında Türk ve Anzak Halklarının Çanakkale Savaşı ve Şehitliği Algısı, İstanbul: Kriter Yayınları.
Kulu, Mustafa (2006). “Tanzimat Fermanı’nın Çanakkale’ye Yansıması: 1840 Tarihli Çanakkale Temettüat Defteri ve Temettü Vergisi”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, S. 4, ss. 101- 103.
Kurtoğlu, Fevzi (1935). Gelibolu ve Yöresi Tarihi, İstanbul: Edirne ve Yöresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu.
Mardin, Şerif (1993). Din ve İdeoloji, İstanbul: İletişim Yayınları.
Moorehead, Alan (2000).Gelibolu, Çev. Ali Cevat Akkoyun, İstanbul: Doğan Yayıncılık.
Özer, İlbey (2015). Çanakkale Cephesinde Mustafa Kemal, Turkish Studies, Volume 10/1 Winter, p. 553-578.
Özipek, Bekir Berat (2004). Muhafazakârlık: Akıl Toplum Siyaset, Ankara: Liberte Yayınları.
Sanders, Liman Von (1968). Türkiye’de Beş Yıl, Çev: M. Şevki Yazman, İstanbul: Burçak Yayınları.
Seçer, Turhan, (2005). Destanlaşan Çanakkale: Deniz, Kara, Hava Savaşları Anılar ve Yorumlar, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Selek, Sabahattin, (1969). İnönü Hatıraları: Genç Subaylık Yılları 1884-1918, Ankara: Burçak Yayınları.
Selvi, Haluk (2008). “II. Meşrutiyet Döneminde Kal’a-i Sultaniye Mutasarrıflığı (1908-1918)”, Çanakkale Savaşları Tarihi, (Ed. Mustafa Demir), İstanbul: Değişim Yayınları, C. III, ss. 1267-1302.
Shaw, J. Stanford (2006). The Ottoman Empire in World War I, Volume I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Steel, Nigel ve Hart Peter (1997). Gelibolu: Yenilginin Destanı, Çev: Mehmet Harmancı, İstanbul: Sabah Kitapları.
Steel, Nigel ve Hart Peter (1988). Defeat at Gallipoli, London: Papermac.
Strachon, Hew (2006). The Origins of First World War, Sydney: Simone & Shuster.
Tarman, Zafer (2011). Tarihe Sığmayan Destan: Çanakkale, İstanbul: Ferfir Yayınları.
Travers, Tim (2001). Gallipoli 1915, Tempus Publishing Ltd The Mill, Brimscombe Port, Stroud Gloucestershire, GL52QG UK.
Tuncel, Metin (1993). “Çanakkale”, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 8.
Tuncer, Hüner (2011). Osmanlı İmparatorluğu’nun Sonu: Osmanlı İmparatorluğu ve Birinci Dünya Savaşı, İstanbul: Kaynak Yayınları.
Tuncoku, Mete (2005). Çanakkale 1915: Buzdağının Altı, Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.
Tutkun, Mustafa Kemal (2015). 100. Yılında Çanakkale Ruhu 1915, İstanbul: 1915.
Türk Halkının Sarıkamış Algısı: Şarkın Çanakkalesi Sarıkamış, (2011). Kars: T.C. Serhat Kalkınma Ajansı ve Pollmark Araştırmaları.
Uzunçarşılı, İ.Hakkı (1988). Anadolu Beylikleri ve Anadolu Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, Ankara: TTK yayınları.
Yazman, M. Şevki (1938). Türk Çanakkale, Ankara: Ulus Basımevi.