BULGARİSTAN GÖÇMENLERİ ULUS-ÖTESİLİK VE MUHACİRLİĞİN YENİDEN ÜRETİMİ

Bulgaristan göçlerine eğilen bugünkü çalışmalar, yaşanmış olan göçlerin neden-sonuçlarından ziyade, göçlerle veya göçlerde yaşanan değişimle ilgilidir. Bu ise çalışmaların oy kullanma, çifte vatandaşlık, AB üyeliği etrafında şekillenmesine, siyasi içerikte motivasyonla göç olgusunun açıklanmasına yol açar. Bu bağlamda çalışma, ulus-ötesi nitelikte yaşanan ilişkilerin salt siyasi ilişkilerden ibaret olduğu düşüncesini reddederek farklı etmenlerden beslendiğini varsayar. Türkiye’deki Bulgaristan göçmen oranlarının net ve kesin rakamlarla ifade edilemiyor oluşu, evrenin belirlenmesinde sıkıntılar yaratmaktadır. Örneklem seçimi de benzer sıkıntılardan geçmektedir. Ancak, güvenirlik pratiğinden hareketle çalışma için 385 kişiye ulaşılması planlanmış toplamda 356 kişiye uygulanmış anketler çalışmada değerlendirilmiştir. Anket sonuçları, Bulgaristan göçmenlerinin ulus-ötesiliği reel olduğu kadar sembolik düzlemde yaşayabildiklerini ortaya koymaktadır. Bulgaristan göçmenleri Bulgaristan ziyaretleri ile reelde, Bulgaristan/Balkan menşeli ürünleri getirterek/getirerek ve/veya tüketerek/kullanarak sembolik düzlemde Bulgaristan’ı Türkiye’de yaşamaktadırlar. Eski yaşanmışlıkları yeni yaşantıya taşımanın en pratik yolu yiyecek, içecek, giyecek ve kullanılacak ürünleri edinmeden geçer. Bulgaristan göçmenleri, Bulgaristan ziyaretlerinde veya “macır pazarı”, marketler aracılığıyla birer anlam yükledikleri ürünlere, imgelere sahip olmakta, Bulgaristan’ı “sembolik” düzlemde Türkiye’de var etmektedirler. Bu da muhacir olan Bulgaristan göçmenlerinin yeni zamanlarda ulus-ötesi birer göçmen olmasına aracılık etmektedir. Türkiye’de Bulgaristan’ı yaşıyor olmaları, Bulgaristan’ı ve Bulgaristan’daki yaşanmışlığı Türkiye’de –gençleri dahil ederek- yaşatıyor olmaları, hem “ulus-ötesi göçmen” olmayı pekiştirmekte hem de “muhacir”liği yeniden üretebilmektedir.

IMMIGRANTS FROM BULGARIA TRANSNATIONALISM AND REPRODUCTION OF “MUHACIR”

Current studies addressing immigration from Bulgaria focus on migration itself or the changes in migration rather than cause and effects of migration. This causes the studies to accumulate around the topics of voting, dual citizenship, and EU membership. This study rejects the idea that transnational relations are merely political relations and hypothesizes that it has its sources in different factors. The problem of not being able to give exact numbers of immigrants from Bulgaria in Turkey causes problems in determining the population. Sampling is also difficult for the same reason. For the sake of reliability in the study, 385 people were planned to be included in the study, but 356 surveys applied to the sample were evaluated. The results of the survey suggest that immigrants from Bulgaria can experience being transnational in reality and symbolically. Immigrants from Bulgaria experience Bulgaria in reality by visiting their homeland and symbolically by bringing/importing and/or consuming/using Bulgaria/Balkans originated products. The easiest way of carrying old experiences into a new life is obtaining foods, drinks, clothes, and every-day-tools. Immigrants from Bulgaria have products and imageries upon which they assign a meaning through their visits to Bulgaria or “macır pazarı”, markets and create a symbolic Bulgaria in Turkey. This helps the migrants to become contemporary transnational immigrants. They live Bulgaria in Turkey and keep the values and their memories of Bulgaria in Turkey both reinforces being a “transnational immigrant” and reproduces being “muhacir”.

___

  • Abadan-Unat, N. (2002). Bitmeyen Göç: Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa (Vol. 1). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Ateş, D., ve Uysal, A. (2006). Merkez-Dışı Ülkelerdeki Ulus Ötesi Sivil Toplum Kuruluşları (Stk): Dış Politika, Finansman Ve Meşruiyet. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 63-86.
  • Adıgüzel, Y. (2013). Dayanışma Ağları Üzerinden Eskişehir'de Siyaset Ve Göçmenlik Algısı. Sosyoloji Dergisi, 3(27), 73-94.
  • Balaban-Salı, J. & Fevzi-Mehmed, F. (2014). 1989 Bulgaristan Göçmenlerinin Kültürlerarası İletişim Pratikleri: Eskişehir Örneği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(3), 5-34.
  • Castles, Stephen & Miller, J. Mark. (2008). Göçler Çağı. (Çev. Bal, B. U.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Conradson, D., ve Latham, A. (2005). Friendship, Networks And Transnationality In A World City: Antipodean Transmigrants İn London. Journal Of Ethnic And Migration Studies, 31(2), 287- 305.
  • Çolak, F. (2013). Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Hareketi (1950-1951). Tarih Okulu Dergisi, 2013(XIV).
  • Çavuşoğlu, H. (2007). Yugoslavya-Makedonya Nedenleri. Bilig, 41, 123-154. Topraklarından Türkiye’ye Göçler Ve
  • Çetin, T. (2008). Bulgaristan'dan Türkiye'ye Son Türk Göçünün (1989) Sosyo-Ekonomik Etkileri. Turkish Studies, 3(7).
  • Deviren, N. V., ve Atasever, G. (2011). Ekonomik Küreselleşmenin Ulus-Devlet Üzerindeki Etkileri. Mevzuat Dergisi, 164.
  • Dişbudak, C., Akgün, G., & Balmumcu, Ö. (2012). Göçmenlerin Türkiye’de “Yaşamaya Devam Etme Kararlarının” Sosyo-Ekonomik Belirleyenleri: 1989 Bulgaristan Göçmenleri Örneği. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2).
  • Dikici, A. (2014). Türkiye’deki Balkan Muhacirleri Arasında Kaybolan Bir Topluluk: Torbeşler. Avrasya Etüdleri, 46(2), 123-165.
  • Faist, T. (2000). The Volume And Dynamics Of International Migration And Transnational Spaces. New York: Oxford University Press.
  • Faist, T. (1998). Transnational Social Spaces Out Of International Migration: Evoluation, Significance And Future Prospects. European Journal Of Sociology 39/2, 213-247.
  • Glick-Schiller, N. G., Basch, L., & Blanc, C. S. (1995). From Immigrant To Transmigrant: Theorizing Transnational Migration. Anthropological Quarterly, 48-63.
  • Hacısalihoğlu, M. (2012). “89 Göçü” İle İlgili Tarih Yazımı Ve Kamuoyu Algıları. İç. 89 Göçü, (Ed: Ersoy-Hacısalihoğlu, N. & Hacisalihoğlu M.). İstanbul: Balkar & Balmed.
  • Howson, R. (2011). Transnationalism And Masculinities: Indian Transmigrant Students In Australia. Proceedings From Gexcel Theme, 9, 33-40.
  • Hocaoğlu, B. (2015). Ulus-Aşırı Siyasal Bir Aktör Olarak Türkiye’deki Bulgaristan Göçmenleri. Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi.1(1), 13-28.
  • Itzigsohn, J., ve Saucedo, S. (2002). Immigrant Incorporation And Socio-Cultural Transnationalism. International Migration Review 36(3), 766-798.
  • İlbaş, S. (2015). Eskişehir İli Balkan Muhacir Ağızları I. Cilt (Master's Thesis, ESOGÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • İçduygu, A., (2014). Bir Siyaset Ve Siyasa Alanı Olarak Uluslararası Göç: Son Yüzyılda Dünya Ve Türkiye. İç. Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023, (Ed. İçduygu, A., Erder, S., Gençkaya, Ö. F.), İstanbul, Mirekoç.
  • Jain, S. (2009). Transmigrant Women’s Agency In Global Processes: India And Its Diaspora. Anthropologist, 4, 15-25.
  • Kaytan, Ö. (2016). . Transnational Identity Among The Bulgarian-Turkish Migrants In Turkey. Turkish Migration 2016 Selected Papers, 116.
  • Kaya, A. (2015). Euro-Türkler, Kuşaklararası Farklılıklar, İslam Ve Entegrasyon Tartışmaları. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(1), 44-79.
  • Kayapınar, Levent. (2012). Atatürk, Menderes Ve Özal Dönemi Bulgaristan’dan Gelen Göçmenler Üzerine Gözlemler. İç. “89 Göçü” İle İlgili Tarih Yazımı Ve Kamuoyu Algıları, (Ed: Ersoy- Hacısalihoğlu, N. ve Hacisalihoğlu M.). İstanbul: Balkar & Balmed.
  • Kahraman, C., Güneş, İ., ve Kahraman, N. (2017). 1989 Göçü Sonrası Bulgaristan Göçmenlerinin Yemek Kültüründeki Değişim. Göç Dergisi, 4(2), 227-245.
  • Kurtulgan, K. (2010). Balkan Muhacirlerinin Konya Vilayetine İskânı (1923-1933) (Doctoral Dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Leinbach, Thomas R. ve John T. Bowen, (1992) Diversity In Peasant Economic Behavior: Transmigrant Households In South Sumatra, Indonesia. Geographical Analysis, 24(4): 335– 51.
  • Morad, M. ve Gombac, J. (2015). Transmıgrants, Transnatıonal Lınkages And Ways Of Belonging: The Case Of Bangladeshı Mıgrants In Italy. Dve Domovini-Two Homelands, 41. Https://www.Dlib.Si/Stream/Urn:Nbn:Sı:Doc-U84jhkev/76fc3835-8b14-4e43-98bf- 32b8e315a45d/Pdf
  • Ogaya, C. (2015). When Mobile Motherhoods And Mobile Childhoods Converge: The Case Of Filipino Youth And Their Transmigrant Mothers in Toronto, Canada. In Mobile Childhoods in Filipino Transnational Families (Pp. 205-221). Palgrave Macmillan, London.
  • Özgür-Baklacioglu, N. (2006). Dual Citizenship, Extraterritorial Elections And National Policies: Turkish Dual Citizens In The Bulgarian-Turkish Political Sphere. İç. Beyond Sovereignty: From Status Law To Transnational Citizenship, 319-358.
  • Özgür Baklacıoğlu, N. (2012). Türkiye-Bulgaristan Siyasetinde Sınırötesi Vatandaşlık ve Göç. İç. “89 Göçü” İle İlgili Tarih Yazımı ve Kamuoyu Algıları. 89 Göçü, (Ed: Ersoy-Hacısalihoğlu, N. & Hacisalihoğlu M.). İstanbul: Balkar & Balmed.
  • Özgür Baklacıoğlu, N., (2015). Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Sayılar, Koşullar ve Tartışmalar. Türkiye’nin Göç Tarihi 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, (Derl., Erdoğan, M. M., Kaya, A.,). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Parla, A. (2006). Longing, Belonging And Locations of Homeland Among Turkish Immigrants From Bulgaria. Southeast European And Black Sea Studies, 6(4), 543-557.
  • Şimşir, B., N. (1987), Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu. Bulgaristan’da Türk Varlığı Bildiriler Kitabı. Ankara: T. T. K. Basımevi.
  • Toğrol, B. (1989). 112 Yıllık Göç (1878-1989): 1989 Yazındaki Üç Aylık Göç'ün Tarihı̂ Perspektif İçinde Psikolojik İncelemesi (Sayı 464). İstanbul: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü.
  • Türkiye’de Yaşayan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarının %1,3’ü Yurt Dışı Doğumlu. (Ağustos,2015) Http://www.Tuik.Gov.Tr/Basinodasi/Haberler/2015_53_20150827.Pdf
  • Uysal, A. (2016). Londra’daki Türkçe Konuşan Topluluğa Ait Çocukların Ulus-aşırı Mekânlarda Duygusal Coğrafyaları. Göç Dergisi, 3(1), 99-119.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.