BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BAĞIMSIZ KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ VE ÇİZME-YAZMA TEKNİĞİYLE “OSMOZ” KAVRAMI KONUSUNDAKİ BİLİŞSEL YAPILARININ BELİRLENMESİ

Öğrenme, öğrenciye öğretilenlerle öğrencinin zihninde var olan mevcut kavramlar arasındaki etkileşim sonucunda gerçekleşmektedir. Bu nedenle, öğrencilerin bilişsel yapılarında yer alan mevcut kavramların tespit edilmesi ve ortaya çıkarılması öğrenmede önemli bir yer tutmaktadır. Bireylerin öğrenme sonucunda oluşan bilişsel yapılarını açıklamak oldukça zor olup, ancak anahtar kavramlar hakkında düşüncelerini ortaya çıkararak bu yönde oldukça önemli veriler sağlanabilir ve bireylerin bilişsel yapıları ortaya konulabilir. Bu çalışmanın amacı, biyoloji öğretmen adaylarının osmoz kavramıyla ilgili bilişsel yapılarını ve alternatif kavramlarını tespit etmektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler toplam 44 biyoloji öğretmen adayının katılımıyla toplanmıştır. Verilerin toplanmasında bağımsız kelime ilişkilendirme testi ve çizme-yazma tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizine göre analiz edilmiştir. Kodlayıcılar arasındaki ortalama güvenirlik katsayısı bağımsız kelime ilişkilendirme testi için % 96 olarak hesaplanırken çizme yazma tekniği için ise %93 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan katılımcıların osmozla ilgili bilişsel yapılarının modelinin oluşturulmasında NVivo9.3 programından yararlanılmıştır. Araştırma sonunda, öğretmen adaylarının osmozla ilgili bilişsel yapıları bağımsız kelime ilişkilendirme testi ve çizme-yazma tekniğinde osmoz kavramıyla ilgili belirttikleri kelimelerden oluşmuştur. Bu kapsamda veriler toplam 5 kategori altında toplanmıştır Bunlar, "osmozu tanımlama", "osmozun gerçekleştiği yerler ve yapılar", "osmoz ortamları", "bitkilerde osmozun önemi", "osmozda madde taşınma şekilleri ve maddelerin özellikleri" şeklinde sıralanmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının kategorilerde osmozla ilgili bazı alternatif kavramlara sahip oldukları da belirlenmiştir. Bu araştırmanın farklı ölçme araçları kullanılarak ve farklı katılımcılarla yapılması önerilebilir.

PDF

___

AKGÜN, A. (2009). Fen Öğretmen Adaylarının Çözelti, Çözünme ve Difüzyon Konusundaki Kavram Yanılgıları ve Fen Tutumları ile BaĢarıları Arasındaki ĠliĢki. Eğitim ve Bilim, 34 (154), 26–36.

ARTUN, H. ve COġTU, B. (2011). Sınıf Öğretmen Adaylarının Difüzyon ve Osmoz Kavramları ile Ġlgili Yanılgılarının Belirlenmesi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 8(4), 117–127.

ATASOY, B. (2004). Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Ankara: Asil Yayınevi.

AYDIN, F. ve TAġAR, M. F. (2010). An Investigation of Pre-Service Science Teachers‟ Cognitive Structures and Ideas about the Nature of Technology. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 209-221.

AYKURT, C. ve AKAYDIN, G. (2009). Biyoloji Öğretmen Adaylarında Bitkilerde Madde TaĢınması Konusundaki Kavram Yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1), 103–110.

BACKETT-MILBURN, K. ve MCKIE, L. (1999). A Critical Appraisal of the Draw and Write Technique. Health Education Research Theory & Practice, 14 (3), 387–398.

BAHAR, M., JOHNSTONE, A. H ve HANSELL, M. H. (1999). Revisiting Learning Difficulties in Biology. Journal of Biological Education, 33, 84–86.

BAHAR, M., JOHNSTONE, A.H. ve SUTCLIFFE, R.G. (1999). Investigation of Students‟ Cognitive Structure in Elementary Genetics through Word Association Tests. Journal of Biological Education, 33, 134–141.

BAHAR, M. (2003). Biyoloji Eğitiminde Kavram Yanılgıları ve Kavram DeğiĢim Stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3 (1), 27- 64.

BAHAR, M. ve ÖZATLI, N.S. (2003). Kelime ĠletiĢim Test Yöntemi Ġle Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Canlıların Temel BileĢenleri Konusundaki BiliĢsel Yapılarının AraĢtırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 75- 85.

BAHAR, M., vd. (2006). Geleneksel ve Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen El-Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Biyoloji Öğretmen Adaylarının Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi Ve Çizme-Yazma… 825 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013

BAHAR, M., vd. (2008). Science Student Teachers‟ Ideas of the Heart. Journal of Baltic Science Education, 7 (2), 1648 -3898.

BARTOSZECK, A.B., MACHADO, D.Z. ve AMANN-GAINOTTI, M. (2008). Representations of Internal Body Image: A Study of Preadolescents and Adolescent Students in Araucaria, Paraná, Brazil. Ciências & Cognição, 13 (2), 139–159.

BĠLEN, K., KÖSE, S. ve UġAK, M. (2011).Tahmin Et-Gözle-Açıkla (TGA) Stratejisine Dayalı Laboratuar Uygulamalarının Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Osmoz ve Difüzyon Konusunu Anlamalarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 115–127.

CARDELLĠNĠ, L. ve BAHAR, M. (2000). Monitoring the Learning of Chemistry through Word Association Tests. Australian Chemistry Research Book, 19, 59- 69.

CETIN, G., vd. (2013). Students‟ views About Health Concept by Drawing and Writing Technique. Energy Education Science and Technology, Part B, 5 (1), 597–606.

CIMER, A. (2012). What Makes Biology Learning Difficult and Effective: Students‟ Views? Educational Research and Reviews, 7 (3), 61-71.

CINICI, A. (2013). From Caterpillar to Butterfly: A Window for Looking into Students‟ Ideas about Life Cycle and Life Forms of Insects.Journal of Biological Education, 47 (2), 84–95.

COOK, M., CARTER, G. ve WIEBE, E. N. (2008). The Interpretation of Cellular Transport Graphics by Students with Low and High Prior Knowledge. International Journal of Science Education, 30 (2), 239–261.

COYNE, I. (1997). Sampling in Qualitative Research. Purposeful and Theoretical Sampling: Merging or Clear Boundaries? Journal of Advanced Nursing, 26 (3), 623–630.

CRESWELL, J.W. (1994). Research Design: Qualitative and Quantitative Approaches. Thousand Oaks, London, New Delhi: SAGE Publication International Educational and Professional Publisher.

DASKOLIA, M., FLOGAITIS, E. ve PAPAGEORGIOU, E. (2006). Kindergarten Teachers' Conceptual Framework on the Ozone Layer Depletion. Exploring the Associative Meanings of a Global Environmental Issue. Journal of Science Education and Technology, 15 (2), 168–178.

DONOVAN, M. S. ve BRANSFORD, J. D. (2005). How Students Learn: Science in the Classroom. Washington: National Academies Press.

DORAN, R. L. (1972). Misconception of Selected Science Concepts Held By Elementary School Students. Journal of Research in Science Teaching, 9 (2), 127–137.

DRIVER, R. (1989). Students‟ Conceptions and the Learning of Science. International Journal of Science Education, 11, 481–490.

DRIVER, R., & EASLEY, J. (1978). Pupils and Paradigms: A Review of Literature Related to Concept Development in Adolescent Science Students. Studies in Science Education, 5, 61–84.

ERCAN, F., TAġDERE, A. ve ERCAN, N. (2010). Kelime IliĢkilendirme Testi Aracılığıyla BiliĢsel Yapının ve Kavramsal DeğiĢimin Gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (2), 136–154. 826 Hakan KURT – Gülay EKİCİ Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic V Biyoloji Öğretmen Adaylarının Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi Ve Çizme-Yazma… 827 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013

MEIR, E., vd. (2005). How Effective are Simulated Molecular-Level Experiments for Teaching Diffusion and Osmosis? Cell Biology Education 4 (3), 235–248.

MILES, M.B. ve HUBERMAN, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, California: SAGE.

MIKE, M. ve TREAGUST, D. F. (1998). A Pencil and Paper Instrument to Diagnose Students‟ Conceptions of Breathing, Gas Exchange and Respiration. Australian Science Teachers Journal, 44 (2), 55–60.

NAKIBOĞLU, C. (2008).Using Word Associations for Assessing Nonmajor Science Students‟ Knowledge Structure Before and After General Chemistry Instructions: The Case of Atomic Structure. Chemical Educational Research Practice, 9, 309–322.

NYACHWAYAA, J. M., vd. (2011). The Development of an Open-Ended Drawing Tool: An Alternative Diagnostic Tool for Assessing Students‟ Understanding of the Particulate Nature of Matter. Chemistry Education Research and Practice, 12 (2), 121–132.

ODOM, A. L. (1995). Secondary and College Biology Student‟s Misconceptions about Diffusion and Osmosis. American Biology Teacher, 57, 409–415.

ODOM, A. L. ve BARROW, L. H. (1995a). Development and Application of a Two-Tier Diagnostic Test Measuring College Biology Students‟ Understanding of Diffusion and Osmosis after a Course of Instruction. Journal of Research in Science Teaching, 32, 45–61.

ODOM, A. L. ve BARROW, L. H. (1995b). High School Biology Students‟ Knowledge and Certainty about Diffusion and Osmosis Concepts. School Science and Mathematics, 107 (3), 94–101.

ODOM, A. L. ve KELLY, P. V. (2001). Integrating Concept Mapping and the Learning Cycle to Teach Diffusion and Osmosis Concepts to High School Biology Students. Science Education, 85, 615–635.

ÖZATLI, N. S. ve BAHAR, M. (2010).Öğrencilerin BoĢaltım Sistemi Konusundaki BiliĢsel Yapılarının Yeni Teknikler ile Ortaya Konulması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 9–26.

ÖZMEN, H., ġAHĠN, N.F. ve ġAHĠN, B. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Difüzyon ve Osmoz Kavramlarını Anlama Seviyelerinin Belirlenmesi, D.E.Ü., Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 81-90.

PATTON, M.Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. Newsbury: Sage Publication.

PLUHAR, Z. F., vd. (2009). Air Pollution is bad for My Health: Hungarian Children‟s Knowledge of the Role of Environment in Health and Disease. Health & Place, 15, 239–246.

PRIDMORE, P. ve BENDELOW, G. (1995). Images of Health: Exploring Beliefs of Children Using the „Draw-And-Write‟ Technique. Health Education Journal, 54 (4), 473–88.

PROKOP, P., PROKOP, M. ve TUNNĠCLĠFFE, S. D. (2007). Is Biology Boring? Student Attitudes toward Biology. Journal of Biological Education, 42 (1), 36–39.

REISS, M. J. ve S. D. TUNNICLIFFE. (2001). Students‟ Understandings of Human Organs and Organ Systems. Research in Science Education, 31, 383–399.

RENNIE, L. J. ve JARVIS, T. (1995). English and Australian Children‟s Perceptions about Technology. Research Science Technology Education, 13 (1), 37–52. 828 Hakan KURT – Gülay EKİCİ Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013

SANGER, M. J., BRECHEISEN, D. M. ve HYNEK, B. M. (2001). Can computer Animations Affect College Biology Students‟ Conceptions about Diffusion and Osmosis? The American Biology Teacher, 63 (2), 104–109.

SATO, M. ve JAMES, P. (1999). "Nature" and "Environment" as Perceived by University Students and Their Supervisors. International Journal of Environmental Education and Information, 18 (2), 165–172.

SEYMOUR, J. ve LONGDON, B. (1991). Respiration-That's Breathing Isn't It? Journal of Biological Education, 23 (3),177–184.

SHE, H-C. (2004). Facilitating Changes in Ninth Grade Students‟ Understanding of Dissolution and Diffusion through DSLM Instruction. Research in Science Education 34, 503–525.

SHEPARDSON, D. P., vd. (2007). Students‟ Mental Models of the Environment. Journal of Research in Science Teaching, 44 (2), 327–348

SKEMP, R.R. (1971). The Psychology of Learning Mathematics. Middlesex, England: Penguin Books.

SMITH, E.L., BLAKESLEE, T.D. ve ANDERSON, C.W. (1993). Teaching Strategies Associated with Conceptual Change Learning in Science. Journal of Research in Science Teaching, 30 (2),111-126.

STAFSTROM, C, E., ROSTASY, K. ve MINSTER, A. (2002). The Usefulness of Children's Drawings in the Diagnosis of Headache. Pediatrics, 109 (3), 460–472.

UDOVIC, D., vd. (2002). Workshop Biology: Demonstrating the Effectiveness of Active Learning in an Introductory Biology Course. BioScience, 52 (3), 272–281.

TARAKÇI, M., vd. (1999). A Cross-Age Study of High School Students' Understanding of Diffusion and Osmosis. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 84–93.

TEKKAYA, C., ġEN, B. ve ÖZDEN, M.Y. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Osmoz ve Difüzyon Konularındaki Kavram Yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 23, 28–34.

TEKKAYA, C. (2003). Remediating High School Students' Misconceptions Concerning Diffusion and Osmosis through Concept Mapping and Conceptual Change Text. Research in Science & Technological Education, 21 (1), 5–16.

TIMUR, B. ve TAġAR, M.F. (2011). Developing Pre-Service Science Teachers‟ Cognitive Structures about Technology: Word Association Test (WAT). Western Anatolia Journal of Educational Sciences, 2011, 131–138.

TOMAŽIČ, I. ve VIDIC, T. (2012). Future Science Teachers‟ Understandings of Diffusion and Osmosis Concepts. Journal of Biological Education, 46 (2), 66–71.

TORKAR, G. ve BAJD, B. (2006). Trainee Teachers‟ Ideas about Endangered Birds. Journal of Biological Education, 41 (1), 5-8.

TREAGUST, D.F. (1988).Development and Use of Diagnostic Tests to Evaluate Students‟ Misconception in Science. International Journal of Science Education, 10 (2), 159-169.

VANCE, K., MILLER, K. ve HAND, B. (1995). Two Examples of Using Constructivist Approaches to Teach Ecology at the Middle School Level. The American Biology Teacher, 37 (4), 244–249.

WHITE, R. T. ve GUNSTONE, R. F. (2000). Probing Understanding. London: The Falmer Press. Biyoloji Öğretmen Adaylarının Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi Ve Çizme-Yazma… 829 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013

WILLIAMSON, V.M. ve ABRAHAM, M.R. (1995). The Effects of Computer Animation on the Particulate Mental Models of College Chemistry Students. Journal of Research in Science Teaching, 32 (5), 521–34.

YAYLA, R. G. ve EYCEYURT, G. (2011). Mental Models of Pre-Service Science Teachers about Basic Concepts in Chemistry. Western Anatolia Journal of Educational Sciences, 2011, 285–294.

YILDIRIM, A. ve ġIMġEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

YOREK, N., SAHIN, M. ve UGULU, I. (2010). Students‟ Representations of the Cell Concept from 6 to 11 Grades: Persistence of the “Fried-Egg Model”. International Journal of Physical Sciences, 5 (1), 15–24.