Bir Salgın Hastalık Olarak Covid-19’un Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü Resim Ana Sanat Dalındaki Öğrencilerin Resimlerine Yansımaları

19. yüzyılın sonlarından günümüze kadar modern tıp alanındaki gelişmelere bağlı olarak hastalıklardaki ölümlerin azalması ve ortalama yaşam süresinin artması yanında toplumlarda sıklıkla görülen kronik hastalıklar da insanlar için önemli sorunlar haline gelmiştir. Toplumsal faktörlerin sağlık ve hastalık üzerindeki nedensel rolü sosyal, politik, ekonomik ve kültürel alanda hızlı toplumsal değişimleri de beraberinde getirirken sanatı ve sanatçıları farklı düzeylerde etkilemiş, eserlerine de bir şekilde yansımıştır. Toplumsal faktörlerden hareketle bu değişimler sanatçıları yaptıkları her eserde, öncelikle kendilerini sonrasında da izleyicilerini toplumdaki olaylarla birlikte sorgulayarak çeşitli söylemler oluşturmaya bazen de bu döngünün dışına çıkarak farklılıklar yaratmaya yönlendirmiştir. Sanat aracılığıyla, hayal, özlem endişe gibi duygu ve düşüncelerin dışavurumunu bir forma dönüştürebilen insan bu yolla bir göstergeler dizgesi de oluşturmuştur. Toplumsal faktörlerde bir iletişimin var olabilmesi için gerekli olan bu göstergeler; işaretler, semboller, sesler, beden hareketleri gibi sanatsal ifadenin temel elemanlarıdır. Bu bağlamda, sanatın toplumlarda yaşanan olaylar karşısındaki tepkileri bir iletişim aracı olarak ele alması yanında sağlıklı nesiller yetiştirilmesinde eğitim amaçlı olarak da kullanılması önemli bir gerekliliktir. Ülkemizde önemli sağlık sorunları yaşanırken, sağlık alanının dışında sosyal ve kültürel anlamda yapılan çalışmaların sayıları da yeterli değildir. Bu durum, Covid-19 ile ilgili yapılan bu çalışmanın belirlenmesi aşamasında ve özellikle de sanat alanındaki eksikliklerde belirleyici olmuştur. Araştırmada “literatür tarama” ve “eser analizi” yöntem olarak seçilmiştir. Covid-19 örneğinden hareketle, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü Resim Ana Bilim Dalı’ndaki 3. ve 4.sınıf öğrencilerinden 13’ünün eserleri sosyal ve kültürel açıdan Covid-19 olgusuna ilişkin bilgi, tutum ve davranışları kendi bakış açıları ile sorgulanmış; ayrıca bu faktörlerin birbirleriyle ilişkileri ve hastalığın üzerlerindeki etkileri analiz edilmeye çalışılmıştır. Toplumsal faktörler adı altında ele alınan söz konusu sosyal ve kültürel değişkenlerle hastalık olgusunun öğrencileri ne şekilde etkilediğini tespit etmeyi amaçlayan çalışmadaki bulgular, seçilen örnekler ve araştırma alanı ile sınırlı tutulmuştur. Makaledeki eserlerin kullanımı için sahiplerinden yazılı izin alınmıştır.

Reflections of Covid-19 as a Pandemic in the Paintings of the Students at Gazi University Gazi Education Faculty Fine Arts Department Art Painting Major

Along with the decrease of death related with illnesses and improvement on the longevity of life due to developments on the modern medicine from the end of 19th century to present day, chronic illnesses that are seen commonly on societies became important issues. When causal role of social factors on health and disease facts bring fast paced public changes on social, political, economic and cultural fields it effected art and the artist in different levels and reflected in the artworks. Based on social factors, these changes have sometimes led artists to form discourse by first questioning themselves and later their audience along with the events in the society and sometimes led them to form differences by getting out of this circle. Human who can transform the expression of feelings and thoughts such as imagination, longing anxiety through art into a form has also created a system of indicators. These indicators that are necessary for a communication to exist in social factors; signs, symbols, sounds, body movements, etc. are the basic elements of artistic expression. In this context, it is an important requirement for art to be used as an educational tool in order to raise healthy generations, as well as considering the reactions against the events in societies as a communication tool. While there are important health problems in our country, the number of social and cultural studies outside the field of health is also not sufficient. This has been decisive in the identification of this study on Covid-19, and especially in the shortcomings in the field of art. In the study, "literature review" and "work analysis" were chosen as methods. Based on the example of Covid-19, the knowledge, attitudes and behaviors of 13 students from the 3rd and 4th grades in Gazi University Gazi Faculty of Education Fine Arts Department Art Painting Major were questioned with their own perspective and the relationships between these factors and the effects of the disease on them were tried to be analyzed. The findings in the study, which aims to determine how the disease phenomenon affects students with the social and cultural variables mentioned under the name of social factors, were limited to the selected sample and research area. The written permission for the use of the works in the study has been obtained from the owners.

PDF

___

Anter, H. (2019). Sanat yapıtlarında ölüm teması. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aslan, A. (2019). Sanatta travmatik Unsur. Sanat Yazıları, 40: 57-83.
Ayaydın, A. (2020). Psikoloji ve sanat etkileşimi üzerine. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 4(1), 8-12.
Baltaş, Z. (2000). Sağlık Psikolojisi. Remzi Kitabevi
Erefe, İ., Bayık A., Kocaman, G., Bahar, Z., Aydemir, G.; (1996). Halk Sağlığı Hemşireliği Ders Notları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu.
Fitzpatrick, Ray M. (1991). Society and Changing Patterns of Disease. (Der.) Graham Scambler.
Foster, Hal. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü Yüzyılın Sonunda Avangard. (E. Hoşsucu, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Genç, Ö. (2011). Kara ölüm:1348 Veba Salgını ve Ortaçağ Avrupa’sına Etkileri. Tarih Okulu. Mayıs – Ağustos, X, 123-150.
Helman, C. (1984). Culture, Health and Illness. John Wright & Sons.
Hançerlioğlu, O. (1982). Felsefe Sözlüğü. Remzi Kitabevi.
Kaplan, M. (2016). Kültürel bir insan süreci olarak sağlık: Kavramsal ve Tarihsel bir bakış açısı. Dört Öge. 5, 10, 13.
Kaplanoğlu, L. (2009). Özne nesne ilişkisi bağlamında kübizm, fütürizm ve dada, 23, 188-195 Atatürk Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı.
Levinas, E. (2014). Ölüm ve Zaman. (N. Başer, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Nettleton, S. (1995). The Sociology of Health and Illness. Polity Press.
Oskay, Ü. (1993). Medikal Sosyolojide Bazı Kavramsal Açıklamalar. Sosyoloji Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., 4, 89-140.
Sarıbaş, S. (2019) “Geçmişten günümüze veba hastalığı ve kolektif bilinç: Çağımızın vebası söyleminin kökenleri. Uluslararası Sosyal ve Beşerî Araştırma Dergisi, 42, 2470-2485.
Schudsom. M. (2007). Toplumsal Hafıza. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 24, 184.
Sontag, S. (2015). Metafor Olarak Hastalık: AIDS ve Metaforları. (O. Akınay, Çev.), Can Sanat Yayınları.
Soygür, H. (1999). Sanat ve “Delilik”. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2, 124-133.
Tekin, A. (2007). Sağlık-Hastalık Olgusu ve Toplumsal Kökenleri Burdur örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
Tepeyılmaz, S. (2016). Geçmişten bugüne kimlik göstergesi olarak sanat. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9(42/9), 42, 998.
Yüksel, S. Evren. (2016). Travma Anlatıları: Türk Sinemasında Melodram ve Toplumsal Fantezi. Agora Kitaplığı
Sarıbaş, S. (2019). Geçmişten Günümüze Veba Hastalığı ve Kolektif Bilinç: “Çağımızın Vebası” Söyleminin Kökenleri. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(42), 2470-2485.
https://www.cnnturk.com/dunya/iste-turkiyenin-salgin-boyunca-tibbi-yardim-gonderdigi-ulkeler https://www.worldometers.info/coronavirus/
(Resim-1) https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_1883-0118-AH-2598 Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-2) https://www.lwl.org/uruk/start_html/html/3xx/uruk-ausstellung/die-ausstellung/mythos-lang=en.html Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-3-4-5) http://www.dodedans.com/Eparis-1486.htm Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-4) https://www.nybooks.com/daily/2017/01/20/even-the-emperor-holbein-dance-of-death/ Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-5) https://www.tumblr.com/search/johann%20elias%20ridinger Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-6) https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm%C3%BCn_Zaferi Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-7) https://www.pivada.com/pablo-picasso-avignonlu-kizlar Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-8) https://www.edvardmunch.org/images/gallery/The-Dead-Mother-and-the-Child-1897.jpg Alınan Tarih: Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-9) https://www.edvardmunch.org/the-scream.jsp Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-10) https://www.edvardmunch.org/evening-on-karl-johan-street.jsp Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-11) https://www.wikiart.org/en/edvard-munch/golgotha-1900 Alınan Tarih: 23.06.2020
(Resim-12) https://www.renemagritte.org/the-collective-invention.jsp Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-13) https://www.ressamlar.gen.tr/gustav-klimt/olum-ve-yasam/ Alınan Tarih: 20.05.2020
(Resim-14) http://wiki.pinsify.xyz/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvVGhlX1Ns YXZlX1NoaXA Alınan Tarih: 23.06.2020