BİLİM ŞENLİKLERİNİN ORTAOKUL 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN KONULARINA YÖNELİK İLGİ DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Bu çalışma, ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin fen konularına yönelik ilgi düzeylerine bilim şenliklerinin nasıl bir etkisi olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma yarı deneysel yöntem ve öntest–sontest kontrol gruplu deneysel desene sahiptir. Çalışma 2015 yılında Ankara’da bir devlet ortaokulunda altıncı sınıfta öğrenim gören öğrencilerle gerçekleştirilmiş ve 15 hafta sürmüştür. Veri toplama aracı olarak Laçin Şimşek & Nuhoğlu (2009) tarafından geliştirilen “Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek ön, son ve izleme testi amacıyla uygulanmıştır. İlgi ölçeğinin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,85 olarak tespit edilmiştir. Veriler Bağımsız Gruplar İçin t-Testi ve Tekrarlı Ölçümler İçin Tek Faktörlü ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırmanın deneysel işlem basamağı, hem kontrol hem de deney grubunda fen dersinde aynı fen bilgisi öğretmeni tarafından yapılmıştır. Kontrol grubunda Fen Dersi Programına uygun öğretim yapılmış ve deneysel bir işlem uygulanmamıştır. Deney grubunda da kontrol grubundaki öğretime benzer bir öğretim gerçekleştirilirken, derslerde ve dersin dışında bilim şenlikleri hazırlık faaliyetlerine yer verilmiştir. 15 hafta süren bilim şenliği hazırlığı sonucunda bilim şenliğinin açılışı yapılmış ve öğrenciler bilim şenliği etkinliklerini iki gün boyunca ziyaretçilere sunmuştur. Çalışmada bilim şenliğine katılan deney grubunda yer alan öğrencilerin fen konularına ilişkin ilgi puanlarında anlamlı düzeyde bir artış gerçekleştiği ve araştırma sona erdikten on iki hafta sonra bu artışın korunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

THE EFFECT OF SCIENCE FAIRS ON THE 6 th GRADE STUDENTS’ INTEREST LEVELS TOWARD THE SCIENCE SUBJECTS

This study was conducted for the purpose of determining the impact of science fairs on the 6 th grade students’ interest levels toward science subjects. The study has a quasi-experimental method and an experimental design with pretest-posttest control group. The research was carried out with 6 th grade students in a state secondary school in Ankara in the 2015 year and lasted for 15 weeks. “Interest Scale About Science Topic” which was developed by Laçin Şimşek & Nuhoğlu (2009) was used as data collection tool. The reliability coefficient of the scale which is used for pre-test, post-test and follow-up test was determined as 0.85. Data were analyzed by Independent Samples t-test and One-Way ANOVA for Repeated Measures. The experimental process step of the study was performed by the same science teacher in both the control and the experimental group in science course. In the control group, education was applied according to the Science Course Curriculum and no experimental procedure was performed. In the experimental group, a similar education was applied as in the control group and preparation activities of science fair were held in courses and outside of courses every week. At the end of the science fair preparation of 15 weeks, the science fair was opened and students presented science fair activities to visitors for two days. In the study, it was determined that there was a significant increase in the interest toward science subjects scores of students in the experimental group who participated in the science fair and this increase in the interest scores were preserved twelve weeks after the end of the study.

PDF

___

Abernathy, T.V., & Vineyard, R.N. (2001). Academic competitions in science. Clearing House, 74 (5), 269 – 277.
Akgün, Ş. (1998). Okullarımızda fen bilimlerine olan ilginin azalma sebepleri, III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Ankara
Akpınar, E., Yıldız, E., Akpınar, D., & Ergin, Ö. (2008). Fen eğitiminde proje çalışmaları ve bilim şenliklerine yansımaları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 33 (351), 14-20.
Altıntaş, F. (2014). Doğa ve toprağa yönelik hazırlanan informal öğrenme ortamının ilköğretim öğrencileri üzerine etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Balkan Kıyıcı, F., & Atabek Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 225-243.
Barmby, P., Kind, P.M., & Jones, K. (2008). Examining changing attitudes in secondary school science. International Journal of Science Education, 30(8), 1075–1093.
Baykul, Y., & Güzeller, C. O. (2014). Sosyal bilimler için istatistik (SPSS uygulamalı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bilicioğlu, A., & Yılmaz, K. (2017). Öğrencilerin Sınav Kaygısı, Fene Yönelik İlgi ve Ebeveyn Desteği Değişkenleri Üzerine Uluslararası Bir Karşılaştırma: Türkiye – Singapur. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1201-1220.
Bolat, A., Bacanak, A., Kaşıkçı, Y. & Değirmenci, S. (2014). Bu benim eserim proje çalışması hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 100- 110.
Bostan Sarıoğlan, A., & Küçüközer, H. (2017). Investigation of preservice science teachers' opinions regarded to outdoor school learning environments. Journal of Research in Informal Environments (JRINEN), 2 (1), 1-15.
Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bunderson, E. D., & Anderson, T. (1996). Preservice elementary teachers’ attitudes toward their past experience with science fairs. School Science and Mathematics, 96 (7), 371-377.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (22. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Camcı, S.(2008). Bilim şenliğine katılan ve katılmayan öğrencilerin bilim ve bilim insanlarına yönelik ilgi ve imajlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çavuş, R., Umdu Topsakal, Ü., & Öztuna Kaplan, A. (2013). İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına ilişkin öğretmen görüşleri: Kocaeli bilgi evi örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 15-26.
Çaycı, B. (2007). Kavram öğreniminde kavramsal değişim yaklaşımının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Christidou, V. (2011). Interest, attitudes and images related to science: Combining students’ voices with the voices of school science, teachers and popular science. International Journal of Environmental and Science Education, 6(2), 141–159.
Çiçek, Ş. (2008). Lise 2 öğrencilerinin kimya dersinde başarıları ve tutumları üzerine bilim şenliklerinin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çığrık, E. (2008). Bilim merkezlerinde yürütülen öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Çıldır, Z. (2007). Öğretmenlerle müzede yetişkin eğitimi-Feza Gürsey Bilim Merkezi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Czerniak, C. M. (1996). Predictors of success in a district science fair competition: An exploratory study. School Science and Mathematics, 96(1), 21-27.
Demirel, R., & Keleş, Ö. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen konularına yönelik ilgilerinin belirlenmesi: Kasaba örneği. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(23), 219- 232.
Dervişoğlu, S., Yaman, M., & Soran, H. (2004). Ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji dersine ve biyoloji konularına ilgilerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 67-73.
Durmaz, H., Oğuzhan Dinçer, E., & Osmanoğlu, A. (2017). Bilim şenliğinin öğretmen adaylarının fen öğretimine ve öğrencilerin fene yönelik tutumlarına etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 364-378.
Eke, C. (2010). Öğrencilerin Fen Bilimleri Konularına Yönelik İlgisi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey.
Emre E. F., & Erten, S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bitki ve hayvanlara karşı ilgileri ve bu ilgileri belirleyen uyarıcı faktörler. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiri Özetleri Kitapçığı, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Emre, F. E. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bitki ve hayvanlara karşı ilgileri ve bu ilgileri belirleyen uyarıcı faktörler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ertaş, H., Şen, A.İ., & Parmaksızoğlu, A. (2011). Okul dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi, Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5 (2), 178-198.
Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, 65/66(25).
Erten, S. (2008). İlk ve Ortaöğretim öğrencilerinin insan biyolojisi konularına yönelik ilgileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 135-147.
Falk, J.H., & Adelman, L.M. (2003). Investigating the impact of prior knowledge and interest on aquarium visitor learning. Journal of Research in Science Teaching, 40 (2), 163-176.
Finnerty, V. (2013). Can participation in a school science fair improve middle school students’ attitudes toward science and interest in science careers? Unpublished doctoral dissertation, University of Massachusetts Lowell.
Güven Yıldırım, E., & Köklükaya, A.N. (2016). İlk ve ortaokul öğrencilerinin fen konularına yönelik ilgi düzeylerinin belirlenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-22.
Hidi, S., Renninger, K. A., & Krapp, A. (2004). Interest, A Motivational Variable That Combines Affective And Cognition Functioning. D.Y. Dai, R.J. Sternberg (Ed.). Motivation, Emotion And Cognition: Integrative Perspectives On Intellectual Functioning And Development. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Jaworski, B. A. (2013). The effects of science fairs on students’ knowledge of scientific inquiry and interest in science the degree. Unpublished Masters Thesis, Montana State University, Montana.
Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (7. baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kaptan, F., & Bozkurt, H. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenme ve bilim şenliği. Çağdaş Eğitim, 27 (287), 18-28.
Karadeniz, O., & Ata, B. (2013). Sosyal bilgiler dersinde proje fuarının kullanılmasına ilişkin öğrenci görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sosyal Bilgiler Öğretimi Özel Sayısı, 6 (14), 375-410.
Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (30. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kavacık, İ., Kılınç H., & Kavacık, L. (2015). Ortaokul fen bilimleri öğretmenlerinin bu benim eserim proje yarışmasına proje hazırlama süreci ile ilgili görüşlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. 24. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde, 267-268.
Knapp, D. (2000). Memorable experiences of a science field trip. School Science and Mathematics. 100 (2), 65-72.
Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Korkmaz, H. (2004). The images of the scientist through the eyes of the Turkish children. Panhandle Science ve Mathematics Conference, Canyon, Texas, USA, 25 September 2004.
Korkmaz, H. (2012). Making science fair: How can we achieve equal opportunity for all students in science? Procedia–Social and Behavioral Sciences, 46, 3078–3082. doi:10.1016/j.sbspro.2012.06.014
Laçin Şimşek, C. (2011). Okul dışı öğrenme ortamları ve fen eğitimi, (Editör: C.L. Şimşek) içinde, Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları (ss. 1-21), Ankara: Pegem Akademi.
Laçin Şimşek, C., & Nuhoğlu, H. (2009). Fen konularına yönelik geçerli ve güvenilir bir ilgi ölçeği geliştirme. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-42.
Lakin, L. (2006). Science beyond the classroom. Journal of Biological Education, 40(2), 88-90.
Lin, P.Y., & Schunn, C. D. (2016). The dimensions and impact of informal science learning experiences on middle schoolers’ attitudes and abilities in science. International Journal of Science Education, 38(17), 2551-2572.
Linn, R. L., & Gronlund, N. E. (2000). Measurement and assessment in teaching. (8 th Edition). New Jersey, USA: Prentice Hall.
MEB, (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. 12 Mayıs 2017 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=25 adresinden erişilmiştir.
MEB, (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. 12 Mayıs 2017 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/guncellenen-ogretim- programlari/icerik/151 adresinden erişilmiştir.
MEB, (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı. (20 Ağustos 2017 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=143 adresinden alınmıştır.
Morrell, P., & Lederman, N. (1998). Students’ attitudes towards school and classroom science: Are they independent phenomena? School and Science Mathemathics, 98, 76.
Nadelson, L.S., & Jordan, R.J. (2012). Students attitudes toward an recall of outside day: An environmental science field trip. The Journal of Research, 105, 220- 231.
Oğuz Ünver, A., Arabacıoğlu, S., & Okulu, H. Z. (2015). Öğretmenlerin Bu Benim Eserim Proje Yarışması rehberlik sürecine ilişkin görüşleri. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 12-35.
Olson, J.S., Cox-Petersen, A.M., & McComas, W.F. (2001). The inclusion of informal environments in science teacher preparation. Journal of Science Teacher Education, 12(3), 155-173.
Önder, R., Akca, M. A., & Gülsoy, H. T. (2016). Öğrencilerin PISA 2012 matematiğe yönelik ilgi ve tutum puanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching.5 (3), 264-270.
Osborne, J., & Dillon, J. (2008). Science Education in Europe: Critical Reflections. A Report to the Nuffield Foundation. Retrieved at April 17, 2015, from: http://www.nuffieldfoundation.org/sites/default/files/Sci_Ed_in_Europe_Report_Final.pdf
Öztürk, A. (2014). Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi öğretim programlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve bilime yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Perry, P. J. (1995). Getting started in science fairs: From planning to judging. Blue Ridge Summit, PA: TAB Books.
Rillero, P. (2011). A Standards-based science fair: A revamped fair places less emphasis on competition and more on communication. Science & Children, 48(8), 32-36.
Şahin, Ş. (2012). Bilim şenliklerinin 10. sınıf öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutumlarına olan etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 89-103.
Sarıbıyık, S., Altunçekiç, A. & Yaman, S. (2004). Öğretmen adaylarının fen bilgisi laboratuvarı dersine yönelik ilgi düzeylerinin ve problem çözme becerilerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,
Şentürk, E. (2009). The effect of science centres on students' attitudes towards science. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sim, J., & Wright, C. (2002). Research in health care: Concepts, designs and methods. United Kingdom, Cheltenham: Nelson Thornes Ltd.
Sontay, G., Tutar, M., & Karamustafaoğlu, O. (2016). Student views about “science teaching with outdoor learning environments: Planetarium tour. Journal of Research in Informal Environments (JRINEN), 1 (1), 1-24.
Sözer, Y. (2017). TÜBİTAK ortaöğretim öğrencileri araştırma projeleri yarışmasına katılan öğrencilerin edindikleri kazanımların değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (11), 49-77.
Sülün, Y., Ekiz, S. O., & Sülün, A. (2009). Proje yarışmasının öğrencilerin fen ve teknoloji dersine olan tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 75- 94.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. (6 th edition). Boston: Pearson.
Tatar, N., & Bağrıyanık, K.E. (2012). Opinions of science and technology teachers about outdoor education. İlköğretim Online, 11 (4), 883-896.
Tortop, H. S. (2013). Science teachers’ views about the science fair at primary education level. Turkish Journal of Qualitative Inqury, 4(2), 56-64.
TÜBİTAK, (2017a). 4007-Bilim şenlikleri destekleme programı çağrı metni. 12 Mayıs 2017 tarihinde http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/2016_4007_cagri_metni.pdf adresinden erişilmiştir.
TÜBİTAK, (2017b). TÜBİTAK Bilim Fuarları Klavuzu (Okul Müdürleri İçin). 12 Mayıs 2017 tarihinde http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/tubitak_kilavuz_mudur_0.pdf adresinden erişilmiştir.
Türkmen, H. (2010). İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (39), 46-59.
Tutak, T., Kaya, F., Kükey, E., & Gün, Z. (2012). Bu benim eserim proje çalışması’na matematik alanından katılan öğrencilere yönelik öğretmen görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde Üniversitesi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Uyanık, G. (2017 ). İlkokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tutumları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. TÜBAV Bilim, 10 (1), 86-93
Yavuz, M., & Balkan Kıyıcı, F. (2012). İnformal öğrenme ortamlarının ilköğretim öğrencilerinin fene karşı kaygı düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Hayvanat bahçesi örneği. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde Üniversitesi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Yavuz, S., Büyükekşi, C., & Büyükekşi, S. (2014). Effect of science fair on epistemological beliefs. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 2, 168-174.
Yayla, Z., & Uzun, B. (2008). Fen ve teknoloji eğitiminde proje çalışmaları ve bilim şenlikleri. XVII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 1-3 Eylül 2008. Sakarya.
Yıldırım, H.İ., (2016). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi. 25. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 422-424. 21-24 Nisan, 2016, İstanbul Kültür Üniversitesi, Antalya.
Yıldırım, H.İ. & Kansız, F. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen dersine yönelik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi - 2. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 12 (25), 779-806. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12306 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
Yıldırım, H.İ., & Şensoy, Ö. (2014). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 822-823. 11-14 Eylül, 2014, Adana: Çukurova Üniversitesi.
Yıldırım, H.İ., & Şensoy, Ö. (2017). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. Sınıf öğrencilerinin fen konularına yönelik ilgi düzeylerine etkisi. VII. Uluslar Arası Eğitimde Araştırmalar Kongresi. 27-29 Nisan 2016, Çanakkale, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi.
Young, T. E. (2000). Science fair projects bring it all together. Book Report, March/ April, 6-8.