BİLGİ YÖNETİMİ, DİJİTALLEŞME VE TÜRK SAĞLIK SİSTEMİ

Sürekli öğrenme ve bilgilenmenin kaçınılmaz olduğu ve bilgi devrimi ya da dijital devrim diye de adlandırılan bir çağda yaşamaktayız. Üretimde hammadde, emek ve sermayenin yerini giderek bilginin aldığı bu çağda alışageldiğimiz pek çok kural ve ilkenin geçerliliğini yitirdiği gözlemlenmektedir. Artık kendine has kuralları ve ilkeleri ile artık yeni bir toplumsal ve ekonomik düzen söz konusudur. Bu düzende ayakta kalabilmek ve ona uyum sağlayabilmek için bireysel ve toplumsal açıdan bilgiye sahip olma ve bilgi yönetiminin gerekli kıldığı dönüşümleri sağlamak gerekmektedir. Örgütler ya da kurumlar belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan yapılardır. Bu nedenle ayakta kalabilmeleri; değişen talepleri karşılayabilmelerine, çağın gerektirdiği değişime uyum sağlamalarına ve diğerlerinden daha farklı bir biçimde hizmet sunumu yapabilmelerine bağlıdır. Günümüz dünyasında örgütleri, bu alanda hizmet sunan diğer yapılardan/rakiplerinden farklı kılan ve onların önüne geçiren araç ise bilgi ve ondan yararlanma biçimidir. Bilgiyi toplama, koruma ve yönetme biçimi kazanmayı da kaybetmeyi de belirlemektedir (Özata, Sevinç, 2010: 6-21). Bu çalışmanın amacı; bilgi iletişim teknolojileri, sistemlerinin en fazla kullanıldığı sektörlerden biri olan ve ülkemizde de bilgi yönetim sistemi uygulamalarının ilk örneklerinin görüldüğü sağlık sektöründe esağlık uygulamalarının mevcut durumunu ve bir kamu görevi olarak sağlık hizmeti sunumuna etkilerini ortaya koymaktır. Yapılan literatür taramasıyla 1990’ların ortalarında ortaya çıkan elektronik bilgi yönetimi, bilgi sistemleri ve e-devlet uygulamalarının sağlık hizmeti sunumunu, yönetimini nasıl etkileyip dönüştürdüğü araştırılmıştır. Ayrıca literatür taramasıyla sağlanan bilgileri doğrulama açısından önemli olduğu düşünülerek niteliksel analiz yöntemi de kullanılmıştır. Bu kapsamda sağlık hizmeti sunucuları, bu sistemleri uygulayanlarla mülakatlar yapılarak görüş ve önerileri de alınmıştır.

INFORMATION AGE, DIGITALIZATION AND TURKISH HEALTH SYSTEM

We are living in an age, which is also called information or digital revolution, where continuous learning and information are inevitable. On production, it is observed that many rules and principles which are used to get information, are replaced by raw materials, labor and capital. With its own rules and principles, there is now a new social and economic order. In order to survive and adapt to this system the necessity of having the knowledge and the conversions required by knowledge management. In the information society that replaces the industrial society, the informed individual becomes indispensable, while the organizational structures and management systems need to be redesigned in an individual-based manner. Organizations or institutions are structures established to achieve a certain purpose so that their surviving depends on the ability to answer the changing demands, adapt to the changes required by the age and provide services in a different way than others. In today's world, organizations that provide differentiation from other structures/competitors that provide services in this field are the means of benefiting from information and benefiting from it. The way of collecting, protecting and managing information also determines to lose (Özata, Sevinç, 2010:6-21). The aim of this study is to reveal the current status of e-health implementations in health sector and the effects of health service delivery as a public duty. With the literature review; it has been investigated how electronic information management, information systems and e-government applications that emerged in the mid-1990s affected and transformed health service delivery and management. In addition, qualitative analysis method was used because it was important in terms of verifying the information provided by literature review. In this context, health service providers and health information systems applicants were consulted and their opinions and suggestions were received.

PDF

___

Alacadağlı, E.(2016). Sağlık Hizmetlerinde Yeniden Yapılanma ve Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik, Journal Of Emerging Economies And Policy, Aralık 2016, Vol.1.
Alacadağlı E.(2008). “Kamu Yönetimi Raporu; Sağlık Hizmetleri Yönetimi” Türkiye’nin Geleceği İçin Yeni Arayışlar Sempozyumu’, Ankara, Çankaya Kültür ve Sanat Vakfı Yay.
Alkan, Nazlı (2003). Tıp ve Sağlık Kuruluşlarında Bilgi Yönetimi, Bilgi Dünyası 2003, 4(2): 122-145.
Akpınar, Nihat (2006). I. Ulusal Sağlık Bilişim Kongresi, 2-5 Kasım 2006, Açılış Konuşması, İzmir.
Applehans, W., Globe A., Laugero G. (1999). Managing Knowledge, A Practical Web-Based Approach, Boston: Addison-Westley.
Bensgir; Türksel, (1996), Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim, Ankara: TODAİE Yayını, No:274
Çapar, B. (2003). Bilgi Yönetimi: Nasıl Bir İnsan Gücü ? T. Büyükakın ve F. Büyükakın (Yayına Hazl.). II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi: Bildiriler Kitabı. 17-18 Mayıs 2003, Derbent, İzmit (s. 421-432).İstanbul: Kocaeli Üniversitesi Yayınları.
Çapar, Bengü (2005), Bilgi Yönetimi, Bilgi Çağında Bilgi Yönetimi, (Ed.: C. Aktan, İ. Vural) Konya: Çizgi Kitabevi.
Demircan, M. Levent ve Arda, Moltay (1997). Bilgiyi Yönetmek, İstanbul Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
DPT (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik, Sağlık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT: 2561 ÖİK: 577, Ankara: DPT Yayınları
Kılıç, Taşkın (2017). e-Sağlık, İyi Uygulama Örneği; Hollanda, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Derleme GUSBD 2017; 6(3): 203-217
Kurşun A., Kaygısız, E.G. (2018). Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) Uygulamalarına Yönelik Memnuniyet ve Erişilebilirlik Düzeyinin Belirlenmesi, ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 9(4),401-409
Odabaş Hüseyin (2003). Kurumsal Bilgi Türk Kütüphaneciliği, sayı:17,cilt:4,ss.357-368
Özata, M., Sevinç, İ. (2010). Türk Kamu Yönetiminde Bilgi Sistemleri ve e-Dönüşüm, Eğitim Kitapevi
Resmi Gazete (1990). 7 Ekim 1990, Sayı: 20658, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Resmi Gazete (1994). 22 Aralık 1994, Sayı: 22149, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
Sağlık Bakanlığı (2007). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Kasım 2002-Haziran 2007, Baş Editör: R. Akdağ, Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2011). 2010 Yılı İdari Faaliyet Raporu, Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2015). 2014 Yılı İdari Faaliyet Raporu, Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2017). 2016 Yılı Faaliyet Raporu: Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2018). 2017 Yılı Faaliyet Raporu: Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2004). Sağlık İstatistikleri 2003, SB Yayınları, Ankara: SB Yayınları
Sağlık Bakanlığı (2018). Sağlık İstatistikleri 2017, Ankara: SB Yayınları.
Toffler Alvin ve H., Toffler (1996). Yeni Bir Uygarlık Yaratmak, Çeviri: Z. Dicleli, İstanbul: İnkılap Kitapevi.
TTB, (1999). Türkiye Sağlık Sektörünün Durumu, Ankara: TTB Yayını. URL 1; Tarihçe. Sağlık Bakanlığı, https://pydb.saglik.gov.tr/TR,25156/tarihce.html/ Erişim Tarihi: 19.12.2018.
URL 2; e-Avrupa + Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dairesi. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/uluslararasi-calismalar/avrupa-icin-sayisal-gundem/ eavrupa/Erişim Tarihi: 19.12.12018.
Wilson, T.D. (2002). Information management. In International Encyclopedia of Information and Library Science. Ed. By J. Feather and P. Sturges. 2d ed. London: Routledge. Elektronik adres:http://mlisuok.weebly.com/uploads/2/6/9/0/26907671/international_encyclopedia_of_inf ormation _ind_librrary_science.pdf (Erişim Tarihi: 01 0cak 2019).
Woodman, L. (1985). Information management in large organizations. Information management: From strategies to action (97-114). Ed. by Blaise Cronin. London: ASLIB
Yıldızbaşı E., Öztaş D., Sanisoğlu Y., Fırat H., Yalçın N., Dağ Şeker, E., Doğusan A.R., Akçay M. (2016). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Merkezi Hekim Randevu Sistemini Kullanan Hastaların Memnuniyet Düzeylerinin Ölçülmesi. Ankara: Medical Journal Vol. 16, Num.3, 2016: 293-302.