BASRİ GOCUL’UN OĞUZLAMA’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Ulusların inşasında destanların büyük rolü vardır. Yeniden yazılan destanlar uluslaşma sürecinde toplumlarda millet olma bilincini, ruhunu ortaya çıkarmada, kültürel kimliğin oluşmasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Osmanlı Devleti'nin dağılma süreci ve Türkiye Devleti'nin kuruluş sürecinde bilgi ve bilinç yenilenmesi, yeni bir toplumsal yapının inşası için Türk mitik anlatıları, destanlar, hikâyeler gibi anlatım esasına bağlı türler ile çeşitli siyasî-ulusal sembollerin kullanılması gerekli görülmüş ve özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinden itibaren kullanılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş dönemlerinden itibaren uygulanan öğretmen yetiştirme politikasıyla bu semboller daha etkin biçimde kullanılmıştır. Hasan Basri Gocul yazı ve şiirlerinde bu sembolleri sık kullanan, şiirlerini bu sembol ve anlatılar üzerine kuran bir öğretmen şâirdir. Gocul'un Oğuzlama adlı manzum destanı, Oğuz Destanı'nın yeniden yorumlanması, yeni bir ruhla kaleme alınmasıdır. Önemli edebi ürünlerden olan destanlardan yararlanmak için bu eserlerin çocuk ve gençlerimizin seviyelerine göre işlenmesi şarttır. Destanlar, millet olma bilincini yansıtan eserler arasında ilk sırada yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında çocuklara toplumsal kişilik ve kimliği edindirmede destanların katkısı büyük olacaktır. İşte Oğuzlama bu görevi yerine getirebilecek önemli eserlerden biridir. Makalede bu güzide eser değişik yönleriyle incelenmiştir

AN ASSESSMENT OF BASRI GOCUL’S OĞUZLAMA (NATIONAL TURKISH EPIC)

Epics have a significant role in building of nations. in the process of internationalization rewritten epics have a remarkable place on finding out the consciousness spirit of being nation, coming into existance of cultural identity.İn the disintegration process of Ottoman state and establishment process of Turkey, it has been considered necessary to use varied political- National symbols with types that are related to narrative basis like Turkish mythical narrations,epics for regeneration of knowledge and consciousness ,a New consructure of social structure, and it has been especially used for the first period of republic of Turkey.This symbols have been utilized effectively with teacher training policy which is conformed since the establishment period of republic of Turkey. H. Basri Gocul is a teacher - poet who often uses the symbols on his writings and poems, bases his poems on this symbols and narration. The verse epic of Gocul, named Oguzlama, is to be reinterpreted and rewriting up with a New spirit.In the article, the considerable work has been analyzed in different ways. Firstly it has been emphasized on the role of the occurance of National identity, mentioned literary personage who studies to turn the epics into poetics, emphasized on characteristic of intertextuality, referred to language and narrative features, given information about content. To utilize these important literary works, it must be analyzed considering the standards of our children and youngs. Epics take first place among the Works which reverberate the consciousness of being nation. From this point of view, the contribution of epics will be great on giving children indirect social personality and identity. Because of all these reasons, Oguzlama is the one of the remarkable works which will implement this mission

PDF

___

Abdulla, Kamal (2015). Gizli Dede Korkut. İstanbul:Ötüken.
Ağca, Ferruh (2003). Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun'a Armağan Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 13, Konya 2003: Xxxıv+ 434 S.+ 16 S., 175-179.
Akbulut, Gülşah (2009). Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Dünün Ferdâ’sından Günün Ferdâ’sına Bir Bakış. Turkish Studies, 4 (1-I), 735-759.
Akçura, Yusuf (2016). Üç Tarz-ı Siyaset. İstanbul:Ötüken .
Aktaş, Erhan (2009). Mehmet Fuat Köprülü’de Folklor İle Halk Edebiyatı Algısı Ve Bunlar Üzerine Yaptığı Çalışmalar.Turkish Studies, 4(5), 262-278.
Aktaş, Seda (2011). Bir Yeni Roman Uyarlaması Olan “Saatler” Filminde Metinlerarasılık ve Göstergeler Arasılık. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aktaş, Şerif (2000) Dede Korkut Hikayelerinin Edebi Değeri Ve Çağdaş Yorumu, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm.
Aktulum, Kubilay (2004). Parçalılık/Metinlerarasılık. Ankara: Öteki.
Aktulum, Kubilay (2007). Metinlerarası İlişkiler. İstanbul: Öteki.
Akyüz, Yahya (1999). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1999’a). İstanbul: Alfa.
Aldan, Meh Assmann, J. (1997). Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı. Met.
Alptekin, Ali Berat (2000). Bamsı Beyrek Hikayesinin Motif Yapısı. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm. 35-48.
Alver, Köksal (2006). Edebiyat Ve Kimlik. Bilgi 13 (2), 32-42.
Atsız, H.Nihal (2015) Türk Tarihinde Meseleler. İstanbul:Ötüken.
Bachelard, Gaston (1982) Mekanın Poetikası (Çev. A. Timurtekin). İstanbul:İthaki.
Bars, Mehmet Emin (2013). "Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Oğuz Kağan Destanı’na Bir Bakış." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi 2.4, 181-197.
Bayat, Fuzuli (2016). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Ötüken.
Bayat, Fuzuli (2006). Oğuz Destan Dünyası Oğuznamelerin Tarihi Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü. İstanbul:Ötüken.
Bektaş, Nuh (2011). “Dede Korkut Hikâyeleri’nde Anametinsel Dönüşümler”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Halkbilimi Anabilim Dalı Türk Halkbilimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Berdibayev, Rahmankul (2002). Destan Halk Hikayesi. Ankara: Yeni Avrupa.
Boratav, Pertev Naili (1982). Folklor Ve Edebiyat I. İstanbul: Adam.
Canatak, A. Mecit (2006). Oğuz Kağan Destanı’nın Cumhuriyet Devri Türk Şiirine Yansımaları Ve Basri Gocul’un Oğuznamesi. Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Ankara Gazi Üniversitesi THBMER Yayını, 223-231.
Cunhur, Müjgan (2000). Dede Korkut Oğuznâmelerinde İslami Unsurlar, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm.77-95.
Çelebi, Nurhayat,& ASAN, H. Tezer (Şubat, 2013). Cumhuriyet’in İlk Yıllarındaki (1923-1946) İnsan/Birey Yetiştirme Paradigmasının Son Osmanlı Birikimi İle Karşılaştırmalı Analizi. Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:2 Sayı:1. 140-148.
Çetin, İsmet (1997). Türk edebiyatında Hz. Ali Cenknâmeleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Çetin, İsmet (2015). Eflatun Cem Güney’in Çalışmalarının Fikrî Yapısı. Eflatun Cem Güney Sempozyumu Bildirileri, C.1, s.35-44, Sivas.
Çobanoğlu, Özkul (2002) ”Türk Halk Bilimi Çalışmaları Tarihinde Türk Ocaklarının Yeri Ve Önemi Üzerine Tespitler”, Uluslararası Tarih- Dil-Edebiyat Sempozyumu: Bildiriler Kitabı-Iı (3-5 Mayıs 2001), Trabzon: Trabzon Valiliği Yay., S.1-11
Çobanoğlu, Özkul (2003). Türk Dünyası Epik Destan Geleneği. Ankara; Akçağ.
Duymaz, Ali (2009). "Ömer Seyfettin’in Kaleme Aldığı Destanlar Üzerine Bir Değerlendirme." Balıkesir University Journal Of Social Sciences Institute 12.21 (2009).
Ecer, A.Vehbi (2009, Mart, Nisan). “ Türk Milli Kültürümüzün Kaynaklarından Biri Destanlarımız. “ Bilgiyurdu Gençlik Dergisi. 2, 12. s.7-8.
Elçin, Şükrü (1981), Halk Edebiyatına Giriş. Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ergin, Muharrem (1999). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi. 20. Basım.
Gariper, Cafer; Küçükcoşkun, Yasemin (2008). Murathan Mungan’ın Dumrul ve Azrail Adlı Hikayesinde Metinlerarasılık, YenidenYazma ve EdebiDönüştürme. 38. ICANAS Edebiyat Bilimi Sorunları ve Çözümleri (10-15 Eylül 2007), C.II, Ankara, 665-676.
Gocul, Basri (2009). Türk Milli Destanı Oğuzlama. İstanbul: Bayrak. 2. Baskı.
Göçgün, Önder (2000) Ziya Gökalp’e Göre Gorkut Ata’nın Kimliği İle Korkut Ata Kitabı Veya Dede Korkut Kitabı. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm.
Gökçe, Emrah (2009). "Asrımızın Dede Korkut'u: Musa Eroğlu." Turkish Culture & Haci Bektas Veli Research Quarterly 51
Gökyay, Orhan Şaik (2000). Dedem Korkutun Kitabı. İstanbul: MEB.
Görkem, İsmail (2006) “Türk Kimliğinin İnşası Bağlamında Ziya Gökalp’ın Folklor Olgusuna Bakışı”, Doğumunun 130. Yılında Ziya Gökalp, Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, 10 Mayıs 2006. (Basılmamış Bildiri).
Görkem, İsmail. "M. Necati Sepetçioğlu’nun Türk Mitolojisi Ve Destan Geleneği Çalışmaları Üzerine Bir Değerlendirme." Http://S3.Amazonaws.Com/Academia.Edu.Documents/32417670/M._N._Sepetcioglunun_ Turk_Mitolojisi_Ve_Destan_Gelenegi_Celismalari_Uzerinde_Bir_Degerlendirme.Pdf İnternet Adresinden Erişilmiştir.
Heyet, Cevat (1988, Kasım). “Oğuznâme” Türk Kültür Dergisi, S:307, 38-43.
Honko, Lauri (1996). Ulusal, Bölgesel Ve Bireysel Anlamda Destan Ve Kimlik. Dergi Karadeniz, 4(4).
Http://Www.Acarindex.Com/Dosyalar/Makale/Acarindex-1423933897.Pdf İnternet Sayfasından Erişilmiştir.
Kafadar, Osman (1997). Türk Eğitim Düşüncesinde Batılılaşma. Ankara: Vadi Yayınları.
Karaca, Nesrin (1990). "Ziya Gökalp'in Şiir Dünyası Ve Şiirlerinin Bir Dökümü." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5.1: 117-133.
Karasoy, Yakup (1991). Destan Kavramı. Milli Folklor 2(10), Yaz 1991, 37-42.
Kolcu, Ali İhsan (2010). Edebiyat Kuramları Tanım, Tenkit, Tahlil. Erzurum: Salkım Söğüt.2. Baskı.
Köprülü M. Fuad (2004). Edebiyat Araştırmaları 1-2, Haz. Orhan F. Köprülü. İstanbul: Akçağ.
Köprülü M. Fuad, (1980). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul:Ötüken.
Kurt, Mustafa (Sonba2011). Epikten Modern Şiire: İlhan Berk’in “Köroğlu Destanı”.Turkish Studies. 6-4. 205-223.
Özkul, Osman, Türk Kimliğini Oluşturan Ortak Kültürel Öğeler, Emek Ve Toplum, C:4, Yıl:4, Sayı:8 , S.166
Paksoy, Hasan B.(1993) "Türk Destanları’nın Önemi." Tarih İncelemeleri Dergisi 8.1, 51- 63.
Pehlivan, Gürol (2015). Dede Korkut Kitabı’nda Yapı, İdeoloji ve Yaratım. İstanbul: Ötüken.
Rifat, Mehmet (1992). Göstergebilimin ABC’si, İstanbul: Say.
Sarınay, Yusuf (1994). Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi Ve Türk Ocakları. İstanbul: Ötüken.
Sarıyev, Berdi (2000). Dede Korkut’ta Geçen Bazı Halk İnanışları, Deyimler. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm.
Savaşkan, Vafa; Arslan, Mahmut Abdullah (2015). "Kimlik Oluşturmada Millî Ve Manevi Değerlerin Türk Edebiyatı Program Ve Ders Kitaplarındaki Yeri." Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9.2. 363-374.
Tansel, Fevziye Abdullah (1972). Ömer Seyfeddin’in Şiirleri. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
Togan, Z. Velidi (1972). Oğuz Destanı. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası.
Tokluoğlu, Ceylan (2013). Ziya Gökalp ve Türkçülük. A.Ü. SBF Dergisi, 68, 3,Ankara, 113-139.
Topçu, Ümmühan Bilgin ( Bahar, 2005). “Hilmi Ziya Ülken’de Türk Rönesansı Arayışı Ve Destan”, Millî Folklor, S. 65, s. 102-105.
Turgut, S. (2012) Cumhuriyet Dönemi Türk Modernleşmesi Bağlamında Milli Eğitim İdeolojisi ve Öğretmen, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Türkdoğan, M. (2007). Rasim Özdenören’in “Kuyu” Öyküsünde Metinlerarası İlişkiler. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 35, 167-189.
Türkeş Günay, Umay (2000) “ Dede Korkut Kitabı Ve Toplumsal Değerlerin Tahlili, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri (19-21 Ekim 1999) , Ankara: Akm. 191-202.
Vatandaş, Celalettin (2004). Ulusal Kimlik Ulusçuluğunun Doğuşu. İstanbul: Açılım Kitap.
Yakıcı, Ali (2003). İslamiyet Öncesi Türk Destanlarının Bilim Ve Kültür Hayatına Etkisi Üzerine Bazı Düşünceler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(13), 411-420.
Yalçın, Alemdar; AYTAŞ, Gıyasettin (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ.
Yıldırım, Dursun (1998). “Türkiye’de Folklor Hareketlerine Kısa Bir Bakış”, Türk Bitiği. Ankara: Akçağ. S. 61-64.
Yıldız, Naciye (1995).Manas Destanı Ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit Ve Tahlilller. Ankara: Tdk.
Yıldız, Naciye (2009). Destancılık Geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 6(1).s.7-15.
Yılmaz, Ergin (2003). Dedem Korkut Kitabı’nda Tasvir Dünyası. Tday Belleten 2003/1.
Yılmaz, Gürbüz (1977). Destan Şairinin Ölümü (Basri Gocul Hakkında). Töre. Yıl:9, Sayı:74, 26- 30.
Yöntem, Ali Canib, Haz. Gocul, Basri (1964). Epope. Bursa: Aysan.
Ziya Gökalp (1972). Halk Klasikleri. Diyarbakır: Anadolu Matbaası, 48 S.
Ziya Gökalp (1981). Halkıyyat I- Masallar, Makaleler VII (Haz. A. Çay). Ankara.
Ziya Gökalp (1976).Türkçülüğün Esasları, (Haz. M. Kaplan). Ankara.