SERPİL KILIÇ DEPREN, Mustafa Tevfik KARTAL

BANKACILIKTA ŞUBELEŞME EĞİLİMİNİ ETKİLEYEN MAKROEKONOMİK FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: TÜRK MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Türk Bankacılık Sektörü 2002 sonrasında büyüme sürecini sürdürmektedir. Bu kapsamda toplam aktiflerden kredilere, mevduatlardan toplam özkaynaklara kadar birçok finansal göstergede büyüme görülmüştür. Sektörde görülen büyümeye paralel olarak bankaların şube ağlarında büyüme görülmüştür. Türk Bankacılık Sektörünün toplam şube sayısı 2008 yılsonunda 9.304 iken, 2015 Eylül döneminde ise 12.330 ile en yüksek düzeye ulaşmıştır. Ancak bu dönemden sonra sektörün toplam şube sayısında azalma görülmüştür. Sektörün toplam şube sayısı 2016 yılsonunda 11.747, 2017 Haziran ayı sonunda ise 11.705 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu rakamlar, Türk Bankacılık Sektöründe açılan şube sayısının kapanan şube sayısından daha az olduğunu ve dolayısı ile bazı bankaların şube kapatma eğilimine girdiklerini göstermektedir. Bu çalışma Türk Bankacılık Sektöründe şubeleşme eğiliminin değerlendirilmesine yönelik hazırlanmıştır. Çalışmada bankaların şube açılış ve kapanışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. 15 mevduat bankasının şubeleşme eğilimi sektör payı, rekabet, ekonomik büyüme, enflasyon (Tüketici Fiyat Endeksi), işsizlik oranı, gelir eşitsizliği, ticari mevduat hacmi, kişi başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH), hanehalkı geliri ve etkinlik skoru değişkenleri ve 2010-2016 aralığındaki üçer aylık veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda etkinlik, sektör payı, işsizlik faktörlerinin bankaların şubeleşmesini pozitif etkilediği belirlenmiştir. Diğer taraftan rekabet bankaların şubeleşmesini negatif etkilemektedir. Bankaların ekonomi açısından önemi dikkate alındığında, şube açılışlarının ve kapanışlarının Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) iznine bağlanması önerilmektedir. Böylece bankaların şubeleşmelerinin ekonomik göstergeler üzerindeki etkileri sıkı bir şekilde düzenlenebilecektir ve muhtemel olumsuz etkiler önlenebilecektir. Türkiye'de bankaların şubeleşme eğilimi ile ilgili çalışma bulunmadığından, yapılan çalışma bu yönüyle öncü bir çalışma olma özelliği taşımaktadır.

DETERMINATION OF AFFECTING MACROECONOMIC FACTORS OF BRANCHING TREND IN BANKING: A RESEARCH ON TURKISH DEPOSIT BANKS

Turkish Banking Sector has maintained growth process of which it has been from 2002. In this context, growth has been seen in some financial indicators from total assets, credits, deposits to total shareholders’ equity. Parallel to growth in the sector, also growth has been seen in banks’ branch size. Turkish Banking Sector’s total branch size was 9.304 as of 2008 year-end was 12.330 as of September 2015 which is the highest level. However, a decrease has been shown after this time in Turkish Banking Sector’s total branch size. Turkish Banking Sector’s total branch size has been 11.705 as of June 2017 and it was 11.747 as of 2016 year-end. The figures shows that closed branches is much more than opened branches in Turkish Banking Sector and hence some banks have been in trending of branch closing. This paper was prepared for making an evaluation about branching trend in Turkish Banking Sector. In the study, it was aimed at determining factors which affect branch opening and closing factors of banks. 15 deposit banks branching trend were analyzed by using sector share, competition, economic growth, inflation (Consumer Prices Index), unemployment rate, income inequality, commercial deposit volume, Gross National Product (GNP) per capita, household income and efficiency score variables and quarterly data for the period of 2010-2016. As a conclusion, it was determined that efficiency, sector share, economic growth, GNP per capita, inflation (CPI) and unemployment affect banks’ branching trend positively. On the other hand, competition affect banks’ branching trend negatively. Taken into consideration importance of banks for economy, it was recommended that branch openings and closings should be subject to permission of Banking Regulation and Supervision Agency (BRSA). Thus, effects on economic indicators of branching in banking could be strictly regulated and bad effects could possibly be prevented. This paper is pioneer study due to the fact that there is no study about branching trend of banks in Turkey

PDF

___

Abadi, H.R.D., Kabiry, N., Forghani, M.H. (2013). Factors Affecting Isfahanian Mobile Banking Adoption Based on the Technology Acceptance Model, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(5), 611-623.
Afşar, M. (2011), Küresel Kriz ve Türk Bankacılık Sektörüne Yansımaları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 143-171.
Akçakoca, E. (2001), Bankacılık Sektörü (Soru-Cevap), İktisat Dergisi, (413), Kasım.
Akgüç, Ö. (1989), 100 Soruda Türkiye’de Bankacılık, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
Altunöz, U. (2016). Banka Müşterilerinin İnternet Bankacılığına Yönelik Davranışlarının İncelenmesi: Kümeleme Analizi, Route Educational and Social Science Journal, 3(4), 132- 141.
BDDK, (2006), Bankaların İzne Tabi İşlemleri İle Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelik, 01.11.2016 tarih ve 26333 no.lu Resmi Gazete.
BDDK, (2017a), TBS Temel Göstergeleri Eylül 2015, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/14650tbs_temel_gostergeler_ra poru_eylul_2015.pdf, Erişim tarihi: 01.09.2017.
BDDK, (2017b), TBS Temel Göstergeleri Aralık 2016, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/15785tbs_temel_gostergeler_ra poru_aralik_2016.pdf, Erişim tarihi: 01.09.2017.
BDDK, (2017c), Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri Haziran 2017, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/16208tbs_temel_gostergeler_ra poru_haziran_2017.pdf, Erişim tarihi: 01.09.2017.
BK, (2005), 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 01.11.2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazete. Barros, P.P. (1995), Post-Entry Expansion in Banking: The Case of Portugal, International Journal of Industrial Organization, 13(4), 593-611.
Bayrakdaroğlu, A. (2012). Bireylerin İnternet Bankacılığı Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Alan Araştırması, Business and Economics Research Journal, 3(4), 57-75.
Berger, A.N., Leusner, J.H., Mingo, J.J. (1997), The Efficiency of Bank Branches, Journal of Monetary Economics, 40, 1, 141-62.
Calcagnini, G., Hester, D.D. (1997), Cambiamento Istituzionale e Redditività Delle Banche in Italia, Rivista di Politica Economica, 87(1), 3-42.
Carlson, M., Mitchener, K.J. (2005). Branch Banking, Bank Competition, and Financial Stability (No. w11291), National Bureau of Economic Research.
Cerasi, V., Chizzolini, B. Ivaldi, M. (1998), Branching and Competitiveness across Regions in the Italian Banking Industry, Università di Milano, Dipartimento di Economia Politica e Aziendale, Working Paper, 98.03, 1-21.
Ceylan, H.H., Genç, E., Erem, I. (2013). Tüketicilerin İnternet Bankacılığını Benimsemesini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Araştırılması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 143-154.
Cihangir, M. (2005), Bankacılıkta Optimum Büyüklük: Türk Bankacılık Sektörü Üzerinde Ampirik Bir Çalışma, DEÜ İİBF Dergisi, 20(2), 11-26.
Chelst, K., Schultz, J., Sanghvi, N. (1988), Issues and Decision Aids in Designing Branch Networks, Journal of Retail Banking, 10, 5-17.
Cleland, G. (2000), Banking in New Zealand: Registered Banks, https://www.parliament.nz/resource/mi- Clawson, C.J. (1974), Fitting Branch Locations, Performance Standards and Marketing Strategies to Local Conditions, Journal of Marketing, 38, 8-14.
Cohen, A., Mazzeo, M.J. (2010). Investment Strategies and Market Structure: An Empirical Analysis of Bank Branching Decisions, Journal of Financial Services Research, 38(1), 1-21.
Cooper, W.W., Seiford, L.M., Zhu, J. (2011), Handbook on Data Envelopment Analysis, 2nd ed, Springer, New York.
Dereli, T., Durmuşoğlu, A., Ata, H. A., Gür, F. (2007). An Empirical Model for Bank Branch Planning: the Case of a Turkish Bank, Rios International Journal, 1, 55-74.
Doyle, P., Fenwick, I., Savage, G.P. (1979), Management Planning and control in Multibranch Banking, Journal of Operation Research Society, 30, 105-111.
Farabullini, F., Fornari, F., Bonis, R.D. (1998). La Localizzazione Territoriale Degli Sportelli Bancari e le Determinanti Delle Aperture, Rivista Economica del Mezzogiorno, 12(1), 69- 104.
Guillén, J. (2009). A Lesson to Learn from Developed Countries: The Case of State Branching Deregulation in the US, Estudios de Economía, 36(1), 67-95.
Harimaya, K., Kondo, K. (2016). Effects of Branch Expansion on Bank Efficiency: Evidence from Japanese Regional Banks, Managerial Finance, 42(2), 82-94.
Guillén, J.B., Pinto, S. (2007). Bank Branching Deregulation: A Spatial Competition Model, Anales de Estudios Economicos y Empresariales, 17, 87-108.
Heald, G.I. (1972). The Application of the Automatic Interaction Detector (AID) Programme and Multiple Regression Techniques to the Assessment of Store Performance and Site Selection, Operational Research Quarterly, 445-457.
Hendrickson, J. M., Nichols, M. W., Fairchild, D.R. (2014). Bank Branch Location And Stability During Distress, Journal of Financial Economic Policy, 6(2), 133-151.
İnan, E.A. (2005), Türk Bankacılık Sisteminde Şube, Kredi ve Mevduatın Coğrafi Dağılımı, Bankacılar Dergisi, 54, 21-40.
Kolari, J., Zardkoohi, A., Santalainen, T., Suvanto, A. (1992). Branch Bank Operating Costs: Evidence from Savings Banks in Finland, Applied Economics, 24(4), 401-410.
Kroszner, R.S., Strahan, P.E.(1997), The Political Economy of Deregulation: Evidence From the Relaxation of Bank Branching Restrictions in the United States, Federal Reserve Bank of New York, Public Information Department, Research Paper, No: 9720.
Liang, H.Y., Ching, Y.P., Chan, K.C. (2013). Enhancing Bank Performance through Branches or Representative Offices? Evidence from European Banks, International Business Review, 22(3), 495-508.
Olsen, LM, Lord JD. (1979), Market Area Characteristics and Branch Bank Performance, Journal of Bank Research, 102-110.
Oral, M., Kettani, O., Yolalan, R. (1992), An Empirical Study on Analyzing the Productivity of Bank Branches, IIE Transactions, 24(5), 166-176.
Perçin, S., Ayan, T.Y. (2006), Measuring Efficiency of Commercial Banks in a Developing Economy: The Case of Turkey, Investment Management and Financial Innovations, 3(2), 217-231.
Ramı́ rez, C.D. (2003). Did Branch Banking Restrictions Increase Bank Failures? Evidence from Virginia and West Virginia in the Late 1920s, Journal of Economics and Business, 55(4), 331-352.
Raudenbush, S.W., Bryk, A.S. (2002). Hierarchical Linear Models: Applications and Data Analysis Methods, (2nd edition), Thousand Oaks, CA: Sage Publications Inc.
Reilly, P. (2016), Bank Branching Deregulation and High School Graduation, West Virginia University, Department of Economics, Working Paper Series, No: 16-29.
Schmid, F.A. (1994). Should Bank Branching Be Regulated? Theory and Empirical Evidence from Four European Countries, Journal of Regulatory Economics, 6(2), 137-149.
Shiers, A.F. (2002). Branch Banking, Economic Diversity and Bank Risk, The Quarterly Review of Economics and Finance, 42(3), 587-598.
Snijders, T.A.B., Bosker, R.J. (1999). Multilevel Analysis, Sage Publications, London.
Snijders, T.A.B., Bosker, R.J. (2012). Multilevel Analysis: An Introduction to Basis and Advanced Multilevel Modeling, Second Edition, Sage Publications.
Spieker, R. (2004). Bank Branch Growth Has Been Steady: Will It Continue?, Federal Deposit Insurance Corporation Draft FOB, Report No: 8, ABD.
Sümer, S. (1999), Banka Birleşmeleri, Active, (5), Şubat-Mart.
TBB. (2017). “Dijital, İnternet ve Mobil Bankacılık İstatistikleri”, https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59, 30.09.2017
Thanassoulis, E. (2001), Introduction to the Theory and Application of Data Envelopment Analysis: A Foundation Text with Integrated Software, 2nd edition, Norwell, Massachusetts: Kluwer Academic Publishers
Üte, R. (2002), Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Sağlık Sektörünün Operasyonel Etkinliğinin Araştırılması (S. S. Institute, Dü.), Çukurova Üniversitesi, Adana.
Yakıcı, T.A., Çankaya, F. (2002), Türk Bankacılık Sisteminin Ölçek Ekonomileri Açısından Değerlendirilmesi, Bankacılar Dergisi, (43), 33-50.
Yıldırım, O. (2004), Türk Bankacılık Sektöründe Yaşanan Finansal Krizler (1980-2002): (Nedenleri, Sonuçları ve Ekonomik Etkileri), http://www.ansiklopedi.biz/bankacilik/turk-bankaciliksektorunde-yasanan-finansal-krizler-1980-2002-nedenleri-sonuclari-ve-ekonomik-etkileri, Erişim tarihi: 14.07.2017.
Zhao, L., Garner, B.J. (2001). Developing GIS Tools to Integrate MCDM models for the Analysis of Bank Branch Closures, In Unpublished Paper Presented In: 6th International Conference on GeoComputation.