ARİSTOTELES'İN DUYGU KURAMI

Bu makalenin amacı Aristoteles'in temel eserleri kapsamında duygu kuramının genel çerçevesini ortaya çıkarmaktır. Birçok yorumcu, Aristoteles'in bir duygu kuramının olup olmadığı konusunda ciddi tereddütleri paylaşmakla birlikte, bu makalede Aristoteles'in tutarlı ve iyi temellendirilmiş bir duygu kuramı olduğunu göstermeye çalışacağım. Aristoteles'in duygu kuramı ne Stoa duygu kuramı gibi salt bir bilişselci kuram, ne de bir fizikalist duygu kuramıdır. Aristoteles'in duygu kuramının farklı yönlerini ortaya koyarak onun duygu kuramında bilişsel ve duyuşsal boyutlar arasında mantıksal ve kavramsal bir ilişki olduğunu, bu iki unsurun duyguda birlikte yer aldığını temellendirmeye çalışacağım. Makalenin birinci ve ikinci kısımlarında Aristoteles'in duygu kuramının metafiziksel ve psikolojik yönleri ele alınmaktadır. Duyguların inanç, bilişsellik, yönelmişlik ve bedensel yönü Aristotels'in ereksel-işlevsel nedensellik ve açıklama kuramı çerçevesinde ele alınmaktadır. Üçüncü kısımda ise duyguların fiziksel yönü gösterilmeyeçalışılmaktadır ki, Aristoteles bunu duygular için özsel bir yön olarak görür. Ancak, onun duygu kuramı salt bir fizikalizm değildir çünkü duygular yanlızca fiziksel-bedensel yönleriyle tanımlanmazlar ve onlara indirgenemezler. Bilişsel boyutun ele alındığı dördüncü kısımda duygular inanç, yönelimsellik ve yargıları değiştirme açısından incelenmektedir. Bilişseelik boyutu Aristototeles'in duygu kuramını tamamlayan önemli bir boyuttur ve her bireysel duygunun yeter nedenidir. Dolayısıyla, Aristoteles'in duygu kuramı ne salt fizikalist, ne de salt bilişselci kuramdır. Ona göre bu iki boyut birbirine indirgenemeyecek derecede özsel bir özelliğe sahiptir. Makaleyi Aristoteles'te duyguların eylem ile olan ilişkisi bakımından ele alındığı tartışma kısmıyla sonlandırıyorum.

ARISTOTLE’S THEORY OF EMOTIONS

involve some kind of bodily sensations. When one becomes frightened some movements occurs around her/his heart, his temperature drops, and his complexion becomes pale . But this does not make his account of emotions a mere physicalism, because he does not identify emotions with these bodily sensations nor does he make an ontological reduction of them to sensations. Aristotle only says that in defining emotions we can make reference both to physical or bodily and mental states

___

  • ACKRILL, J. L. (1985). Aristotle the Philosopher, Oxford: Clarendon Press.
  • ACKRILL, J. L. (1980). “Aristotle on Eudaimonia,” Essays On Aristotle’s Ethics, edited by Amélie Oksenberg Rorty, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, pp15-34.
  • ACKRILL, J. L. (1981). Aristotle the Philosopher, Oxford: Clarendon Press
  • ARISTOTLE (1984). Eudemian Ethics translated by J. Solomon in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1984). Metaphysics translated by W.D. Ross in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1984). Categories translated by J. L. Ackrill in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1984). Nicomachean Ethics translated by W.D. Ross and revised by J. O. Urmson in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1984). On the Soul translated by J.A. Smith in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1984). Rhetoric translated by R. Roberts in The Complete Works of Aristotle, edited by Jonathan Barnes, Princeton: Princeton University Press, Princeton.
  • ARISTOTLE (1985). Nicomachean Ethics translated by Terence Irwin, Indianapolis: Hackett Publishing Company.
  • BARNES, Jonathan (1971-2). “Aristotle’s Concept of Mind,” Proceedings of Aristotelian Society, 72, pp. 101-114.
  • BELFIORE, Elizabeth, S. (1992). Tragic Pleasure: Aristotle On Plot and Emotion, Princeton: Princeton University Press.
  • COOPER, John M. (1999). Reason and Emotion: Essays On Ancient Moral Psychology and Ethical Theory, Princeton: Princeton University Press.
  • DAVIDSON, Donald “Action, Reason and Causes”, Essays on Actions and Events, Clarendon Press, Oxford, 1980
  • FORTENBAUGH, William W. (1975). Aristotle On Emotion: A Contribution to Philosophical Psychology, Rhetoric, Poethics, Politics and Ethics, Duckworth, London.
  • FORTENBAUGH, William W. (1970) “Aristotle’s Rhetoric On Emotions,” Archiv Für Geschichte der Philosophie, 52:, pp. 40-70.
  • FREDE, Dorethea (1996). “Mixed Feelings In Aristotle’s Rhetoric,” Essays on Aristotle’s Rhetoric, edited by Amélie Oksenberg Rorty, Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
  • GERD, Van Riel (2000). “Aristotle’s Definition of Pleasure: A Refutation of the Platonic Account,” Ancient Philosophy, pp. 119-137.
  • JOACHIM, H.H. (1951). Aristotle: The Nicomachean Ethics, Oxford: Clarendon Press. LEIGHTON, Stephen, R. (1982). “Aristotle and the Emotions,” Phronesis: A Journal For Ancient Philosophy, 27, pp. 144-174.
  • MANNING, Rita (1985). “Materialism, Dualism And Functionalism In Aristotle’s Philosophy of Mind,” Apeiron, 19, pp. 11-23.
  • NUSSBAUM, Martha C. (1978). Aristotle’s De Motu Animalium, Princeton: Princeton University Press.
  • RORTY, Amélie Oksenberg (1984). ‘Aristotle On The Metaphysical Status of Pathe,’ Review of Metaphysics, 37,pp. 521-546.
  • ROSS, David (1996). Aristotle, London, Routledge.
  • SHERMAN, Nancy (1989). The Fabric Of Character, Oxford: Clarendon Press.
  • SIHVOLA, Juha (1996). “Emotional Animals: Do Aristotelian Emotions Require Beliefs?” Apeiron, 21, pp. 104-144.