ARDIL ÇEVİRİ ÖĞRENİMİ AŞAMASINDA DİLSEL HATALAR: BİRKAÇ İPUCU

Sözlü çeviri eğitimi literatüründe hata incelemesi üzerine yazılmış mevcut çalışmalar bulunmaktadır. Gerek Süreç Odaklı yaklaşımda gerekse Ürün Odaklı yaklaşımda, öğrenimde karşılaşılan hataların birer pedagojik araç olarak kullanıldığını görmekteyiz. Ürün Odaklı yaklaşımda üründeki (çevirideki) hatalar belirlenip düzeltmelerle kendini geliştirme imkanı bulması yönünde öğrenciye bildirilmektedir. Süreç Odaklı yaklaşıma gelince, odak nokta nihai üründen çok sürece yöneltilmiştir. Bu bakış açısına göre hatalar öğrencinin yöntemine ilişkin ve devreye giren mekanizmalara ilişkin pencere açma imkanı sağlamaktadır bize. Bu doğrultuda, öğrencinin çevirisindeki dilsel seçimlerini ve genel anlamda varış dilin normlarına göre kabul edilebilirliği düşük ifadelerini eleştirmek yerine, öğrenciye onu bu sonuca iten nedenlere ilişkin sorular yöneltilmektedir. Daniel Gile'in geliştirdiği 'Çaba Modelleri', sözlü çeviri sırasında karşılaşılan sorunların derinlemesine incelenmesine olanak veren ve konuya ilişkin açıklama getirebilen elverişli bir kuramsal çerçeve sağlamaktadır. Söz konusu Çaba Modelleri'ne göre, sözlü çeviride otomatik olmayan bir dizi bilişsel işlemler devreye girmektedir ve bunlar sınırlı olan dikkat kaynaklarını tüketmektedir. Sınırlı kaynaklar bünyesinde belirli bir görev sırasında devreye giren bu bilişsel işlemler rekabet içindedir. Talebin karşılanamadığı durumlar çeviri performansına etki etmektedir. Bu çalışma, Daniel Gile'in Çaba Modelleri'nin kavramsal unsurları çerçevesinde ve süreç odaklı bir yaklaşım benimseyerek, Yıldız Teknik Üniversitesi Fransızca Mütercim- Tercümanlık Bölümü üçüncü sınıf öğrencilerinin ardıl çeviri öğrenimi sırasında karşılaşılan dilsel hataların incelenmesini ve gözlemlenen sorunların olası kökenini irdeleyip pedagojik bağlamda birtakım öneriler getirmeyi amaçlamaktadır

LINGUISTIC ERRORS IN THE LEARNING PROCESS OF CONSECUTIVE INTERPRETING: A FEW PATHWAYS

In the literature on teaching conference interpreting, there are some publications focusing on error analysis. Errors and omissions are pedagogical tools for both the Product Oriented Approach for the Process Oriented Approach. More specifically, according to the Product Oriented Approach, they are identified and reported to the student who will improve with corrections. Regarding the Process Oriented Approach based mainly on the examination of the process rather than the examination of the finished product, errors and omissions can provide windows opening on the mechanisms involved and the method of student. The ‘Effort Models’ developed by Daniel Gile provide a very beneficial theoretical framework for in depth analyses of problems in interpreting, and provide some possible explications on their origins. According to the ‘Effort Models’, interpretation involves non-automatic cognitive operations consuming limited attentional resources. When the processing capacity available for a task is insufficient, performance deteriorates. This study aims to analyze and understand the problems that third-year students enrolled in the Department of Translation and Interpreting at Yıldız Technical University encounter while learning consecutive interpreting, and also seeks to trace back the origins of the students’ observed weaknesses employing a process-oriented approach within the conceptual framework of Gile's “Effort Models”. The study finally suggests a few potential pathways within a pedagogic context

___

  • DONOVAN, Clare (2005). “La Théorie Interprétative de la Traduction (TIT) et l’enseignement de l’interprétation interaction et inspirations”, De la formation à la pratique professionnelle3 (ed. par F. ISRAEL et M. LEDERER), Lettres Modernes Minard,Paris / Caen, p. 5-20.
  • ERSÖZ-DEMIRDAG, Hande (2013). L’enseignement de l’interprétation consécutive : Une étude de cas turc-français, Thèse de traductologie, Sorbonne Nouvelle Paris-3 ESIT, Paris, 377 pages.
  • GILE, Daniel (2001). “L’évaluation de la qualité de l’interprétation en cours de formation”, Meta n° 46/2, p. 379-393.
  • GILE, Daniel (2009). Basic concepts and models for interpreter and translator training, Revised edition, John Benjamins, Amsterdam and Philadelphia, 283 p.
  • LEE JAHNKE, Hannelore (2005). “New cognitive approaches in process-oriented translation training”, Meta, n°50/2, p. 359-377.