21911328

Animasyon Filmlerinde Kadın Karakterler

Z kuşağı olarak adlandırılan yeni neslin medya gereçlerini ve özellikle görsel –işitsel bilgi akışını kitaplara tercih ettiği bilinmektedir. Bu durum da medyanın ve çocuğa sunduğu “ürünlerin” mesajlarını ve niteliğini ortaya koyma gerekliliği doğurmuştur.Birer medya ürünü olan animasyon filmler son yıllarda teknolojik gelişmelere de bağlı olarak gittikçe daha fazla ilgi odağı olmuştur. Genç yaşlı herkes tarafından büyük ilgi gören animasyon filmlerinde farklı farklı karakterlere rastlanmaktadır. Kadın karakterler de neredeyse her animasyon filminde izleyicinin karşısına çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı animasyon filmlerinde sıkça karşılan kadın karakterlerin izleyiciye nasıl sunulduğunu tespit etmektir. Doküman analiziyle desenlenen araştırmanın dokümanlarını 2018-2013 yılları arasında Oscar almış animasyon filmleri (Koko, Zootropolis, Ters Yüz, 6 Süper Kahraman, Karlar Ülkesi ve Cesur) oluşturmuştur. Bu animasyon filmler, kadın karakterlerin özellikleri başlığı altında betimsel olarak incelenmiş ve ortaya çıkan veriler ışığında içerik analizine tabi tutulmuştur. Her animasyon filmi için kadın karakterlerin özelliklerini ortaya çıkaracak boyutların olduğu bir gözlem formu oluşturulmuştur. Bu form, kadın karakterlerin özelliklerini görsel ve işitsel açıdan incelenmesine olanak tanıyacak şekilde hazırlanmıştır. Gözlem formundaki veriler, araştırma amacı doğrultusunda şefkatli, emredici, zeki, kararlı, kuralcı, şiddet uygulayan, sert mizaçlı, cesur, korumacı, kendine güvenen, ciddi ve iyimser olarak kodlanmıştır. Bu kodlar frekans yoğunluğuna göre sıralanmıştır. Tüm kodlar sırasıyla baskın karakterli olma, liderlik duygusu ve annelik duygusu başlıkları etrafında üç kategoride toplanmıştır. Araştırma sonucunda kadınların artık daha güçlü, baskın, sert, ev içi rollerin dışında ve maskülen olarak sunulduğu tespit edilmiştir.Bu maskülen sunum biçimi ise kadınların aslında erkek değerleri altında ele alındığını göstermektedir.

FemaleCharacters in AiımatedFilms

It is known that the new generation, called generationZ, preferred the media and especially the audiovisual information flow to the books. This situation necessitated to reveal the messages and quality of the media and the “products” it offers to the child.Animated films, which are media products,have become more and more focused in recent years due to technological developments. There are various characters in the animated films that attract great attention by everyone, young and old. Almost all animated films feature female protagonists. The aim of the present study was to determine how the femal1e characters frequently featured in animated movies were presented to the audience. The study was designed with document analysis and the documents included animated films which were awarded with Oscars between 2018-2013 (Coco, Zootropolis, Inside Out, BigHero 6, Frozen, Brave). These animated films were analyzed descriptively under the title of female characters and subjected to content analysis in the light of the data.An observation form was created for each animation film with dimensions to reveal the characteristics of female characters. This form has been prepared in a way that allows the examination of the characteristics of female characters visually and audibly.The data in the observation form were coded as compassionate, commanding, intelligent, determined, prescriptive, violent, hard tempered, brave, protective, confident, serious and optimistic. These codes are ordered by frequency density.All codes were grouped into three categories, namely dominant character, leadership and motherhood.As a result of the research, it was found that women are now presented as more powerful, dominant, harsh, outside of domestic roles and masculine.This masculine presentation shows that women are actually treated under male values.

PDF

___

Akkuş, S., Yılmazer, Y., Şahinöz, A. ve Sucaklı, İ. (2015). 3-60 ay arası çocukların televizyon izleme alışkanlıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 351-360.
Ardıç, E., Altun, A. (2017). Dijital çağın öğreneni. International Journal of New Approach in Social Studies. 1, 12-30.
Aydın, G. ve Aydın Aslaner, D. (2015). Stereotip kadın rollerinin televizyon reklamlarında sunumu. Global Media Journal TR Edition, 6(11), 54-74.
Demiral, U., Yamaner, E., ve Süklüm, N. (2016). Çizgi filmlerde verilen eğitimsel mesajlar; trt çocuk kanalı örneği. Journal of International Social Research, 9(45), 536-544. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20164520632
Disalvatore, E. (2010). Portrayal of Women in Advertising. Research Methods300 Fall 2010 December 10,.
Ekici, F. Y. (2015). Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin çok boyutlu bir değerlendirme. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi.Yıl: 2, Sayı: 5, 70-84.
Gillam, K. &Wooden, S. R. (2008). Post-princessmodels of gender: Thenewman in Disney/Pixar. Journal of popular film andtelevision,36(1), 2-8.
Göker, N. ve Göker, G. (2014). Sinemada alternatif kadın temsilleri: stepford kadınları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 221-238.
Görsel 1. (2019) .https://tr.pinterest.com. Erişim tarihi: 11.05.19.
Görsel 2.(2019). http://rebloggy.com. Erişim tarihi: 11.05.19.
Götz, M.,Hofmann, O., Brosius, H. B., Carter, C., Chan, K., Donald, S. H., Fisherkeller, J, Freenette, M., Kolbjonrsen, D. L., Lustyik, K., Mcmillin D. C., Walma, J. H., Pecora, N., Prinsloo, J., Pestaj, M., Ramosrivero, P., Mereilles Reis, A. H., Saeys, F., Scherr, S. &Zhang, H. (2008). Gender in children’stelevisionworldwide. Televizion, 21(2008), 4-9. Günaydın, B. (2011). Çocuklara yönelik programlarda toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu: TRT Çocuk ve Yumurcak Tv. Uzmanlık Tezi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. 98,100.
Kalaycı, N. (2015). Analyses of thecartoonseriesfrom a genderequalityperspective: Pepee. Egitim ve Bilim, 40(177), 243-270.
Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (33), 60-79.
Keys, J. (2016). DocMcStuffinsand Dora the Explorer: representations of gender, race, andclass in US animation. Journal of Childrenand Media, 10 (3), 355-368.
Kılıç, L. K. ve Eyüp, B. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet rolleri üzerine bir inceleme. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 2(3), 129-148.
Leaper, C.,Breed, L., Hoffman, L., &Perlman, C. A. (2002). Variations in thegenderstereotypedcontent of children'stelevisioncartoonsacrossgenres. Journal of AppliedSocialPsychology, 32(8), 1653-1662.
Luisi, T. (2019). Toyswill be toys: genderedinteractionframes in the Toy Storytrilogy. Journal of Childrenand Media, 13(1), 20-35.
Miles, B. M. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi, çev. Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy, Ankara: Pegem Akademi.
Oruç, C., Tecim, E., & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 281-297.
Önal, Ş. (2015). Türk gençlik edebiyatındaki kadın karakterlerin duygu ve düşüncelerini oluşturan özellikler. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 77-97.
Özdemir Erem, N. H. ve Yılmaz, O. (2017). Yabancı çizgi filmlerde “kardeşlik” ilişkileri üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 837- 853.
ÖzgökbelBilis, P. (2014). Rol modelleri ve toplumsal değerler açısından “uçaklar” adlı animasyon filmi üzerine bir inceleme. Selçuk İletişim, 8 (3), 201-227.
Sarı, Ü. (2013). Reklamlarda kadın objesinin kullanımı: örnek olarak “maccoffeestrong-sert kadın” reklamı. Atatürk İletişim Dergisi, (5), 85-104.
Schneider, K. C. ve Schneider, S. B. (1979). Trends in sexroles in television commercials. The Journal of Marketing, 43(3), 79-84.
Shahwar, D. (2013). A study of audience perception about the port rayal of women in advertisement of Pakistani electronic media. J. Glob. &Sci. Issues, 1(2), 15-26.
Signorielli, N. (1989). Television and conceptions about sex roles: Maintaining conventionality and the statusquo. Sexroles, 21(5-6), 341-360.
Taş, H. Y., Demirdöğmez, M., Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7 (13), 1031-1048.
Temizyürek, F.& Acar, Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(3), 25-39.
Thompson, T. &Zerbinos, E. (1995). Genderroles in animated cartoons: has the picture changed in 20 years? Sexroles, 32(9-10), 651-673.
Towbin, M. A., Haddock, S. A., Zimmerman, T. S., Lund, L. K. &Tanner, L. R. (2004). Images of gender, race, age, and sexual orientation in Disney feature-length animated films. Journal of Feminist FamilyTherapy, 15(4), 19-44.
Ünlü, A. S. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri bakımından TRT Çocuk kanalında yayımlanan çizgi filmler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yağan Güder, S., Ay, A., Saray, F. ve Kılıç, İ. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının izledikleri çizgi filmlerin toplumsal cinsiyet kalıp yargıları açısından incelenmesi: Niloya örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 96-111.
Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepeeörneği. Turkish Studies, 8(10), 707-719. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5965
Yeşilot, Ş. (2000). Karakter geliştirme ve bu süreçte ortaya çıkan sorunlar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, O. ve Yakar, Y. M. (2016). “Mother” in Aytül Akal’s stories with in thecontext of social gender perception. International Journal of Higher Education, 5(2), 213-221.
Yılmaz, R. A. (2007). Reklamlarda toplumsal cinsiyet kavramı: 1960-1990 yılları arası milliyet gazetesi reklamlarına yönelik bir içerik analizi. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. 4 (4), 143-155.
Zor, İ. ve Bulut, S. (2020). Toplumsal cinsiyet kavramına animasyon filmleriyle bakmak: Buz Devri, Shrek ve Winx Club: kayıp krallığın sırrı örnekleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), 58-69.