AMASYA’DA İLK 19 MAYIS BAYRAMI KUTLAMALARI

Milletlerin geçmiş yaşantılarında hatırlanması gereken bazı önemli gün ve olaylar vardır. Önemli olduğu kabul edilen gün ve olayların çeşitli etkinliklerle anılması, törenlerle kutlanması millet hafızasının canlı tutulmasını sağlar. Yapılan törenler, kutlama etkinlikleri toplumu oluşturan bireylerde birlik ve beraberlik duygularını artırır. Onlarda kendi milletine ait olma heyecan ve coşkusunu yaşatır ve geleceğe daha büyük bir idealle bakmalarına yol açar. Yakın tarihimiz kutlamaya ve anmaya değer olaylarla doludur. Bu olaylardan birisi de Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihinde Milli Mücadeleyi başlatmak üzere Samsun’a çıkmasıdır. Bu önemli olayın yaşandığı 19 Mayıs günü, 20 Haziran 1938 tarihinde kabul edilen “Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkındaki 2739 Sayılı Kanuna Ek Kanun” ile “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edilmiştir. Geçmişte ve günümüzde halkın aydınlatılması, bilinçlendirilmesi ve geçmişin hatırlanmasında bayram kutlamalarının önemli bir yeri olmuştur. Cumhuriyet’in ilanını takip eden yıllarda bayram tören ve kutlamalarının nasıl, ne şekilde yapıldığı, törenlere kimlerin katıldığı, ne tür hazırlıklar yapıldığı, sosyal ve kültürel etkileri ve halk üzerindeki oluşturduğu coşku ve heyecan o günlerin zor şartlarında önemli görülmüştür. Bu sebeple çalışmamızda milli bayram olarak kabul edilen 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramının Amasya İlinde gerçekleştirilen kutlamaları hakkında bilgi verilecektir. Bu çerçevede, törenlerde halka daha ziyade gençliğe verilen mesajlar ve anlatılmak istenenler ele alınacaktır.

FIRST MAY 19 th CELEBRATIONSIN AMASYA

There are important days and events in the history of the nations that have to be remembered. It is important to celebrate these days and events with celebrations and activities to keep them alive in the minds of the people. Also, the celebrations of these days and events with the public keep people conscious and aware about the events. The public feels that they are the members of the society they belong to and it leads them to make big ideals for their future. Our near past is full of such events that should be celebrated. One of these events is the Atatürk’s landing to Samsun on 19 th May, 1919 to start the national struggle against enemy forces. 19 th May 1919 was accepted as a “Youth and Sports Holiday” on 20 th May 1938 with the law 2739 about The National Holidays and Holiday Days. In the past and in present time, holiday celebrations are important among the people to make them aware and feel conscious about then importance of the event. After the declaration of Turkish Republic, it was seen important how the holidays were celebrated, who participated to the celebrations and what sort of activities were included into the celebrations. The study aims to give some information about the 19 th May celebrations held in Amasya. In this context, the messages desired to be given to the public, especially, to the young people are mentioned.

___

  • BCA. 490.01.3.12.34/04.07
  • BCA. 030.10/198.353.5
  • BCA. 030.10/145.40.3
  • BCA. 490.1.0.0/1129.122.1
  • BCA. 490.01.3/15.43
  • BCA. 490.01.3/15.45
  • BCA. 490.01/4.16.17
  • BCA,490.01/1130.124.1.57
  • BCA,490.01/4.16.7
  • BCA. 490.01/4.16.17.20
  • Meclis Zabıt Cerideleri
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (TBMMZC), Cilt 26. Devre 5, İçtima 3.
  • Akşam (19 Mayıs 1938), s.1,6
  • Cumhuriyet ( 19-20 Mayıs 1938), s. 1,6,7
  • Ulus (17-20 Mayıs 1938) s.1,2
  • Ulus (1 Nisan 1938) s.1,2
  • Yeşil Amasya Gazetesi (14 Mayıs 1938), “19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı Programı”, s. 1.
  • Yeşil Amasya Gazetesi (21 Mayıs 1938), “19 Mayıs Bayramı Büyük Bir Tezahüratla Kutlandı”, s.1.
  • Resmi Gazete, sayı 17284, 19 Mart 1981.
  • Resmi Gazete, sayı 17475, 1 Ekim 1981.
  • 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı Kutlama Talimatı, Ulus Basımevi, Ankara 1937.
  • 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı Kutlama Talimatı, Ulus Basımevi, Ankara 1938.
  • T.S.K. 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı Kutlama Talimatı, Ulus Basımevi, Ankara 1938.
  • Akbayrak, H. (1987). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Milli Bayramlar”, Tarih ve Toplum, Cilt 8, Sayı 43, s. 31-38
  • Akbulut, D.A. (1995). “Samsun’un Gazi Günü ya da 19 Mayıs Bayramı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XI, Sayı:33, s. 771-779
  • Aslan, D. A. (2011). Cumhuriyet’in Törensel Meşruiyeti: Ulus Devlet İnşa Sürecinde Milli Bayramlar (1923-1938), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi
  • Atabeyoğlu, C. (1983). “Futbol”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.8, s. 2198-2218, İletişim Yayınları, İstanbul
  • Ateş, N. Y. (2003). “19 Mayıs Nasıl Bayram Oldu?”, Toplumsal Tarih, Sayı 113, s. 34-37
  • Bolat, B. S. (2012). Milli Bayramlar Olgusu ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923-1960), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara
  • Esin, N.E. (1986). “19 Mayıs”, Milli Kültür, Sayı 53, s. 34-35
  • Güven, Ö. (1999). “19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nın Tarihsel Arka Planı, Osmanlı’dan Cumhuriyete Gençlik ve Spor Bayramları”, Toplumsal Tarih, C.11, Sayı 65. s. 33-38
  • İnan, S. (2005). “19 Mayıs Gününün Bayramlaşması”, Bilgi ve Bellek, İstanbul Bilgi Üniversitesi Türk Devrim Tarihi Çalışmaları Dergisi, 2, (3), s.45-66
  • Kocatürk, U. (1995). “Atatürk’te Gençlik Kavramı”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, s.292-293, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara
  • Menç, H. (1997). Her Yönüyle Amasya, Samsun.
  • Taşdemir, S. (2007). “Amasya Halkevi ve Yeşilırmak Dergisi”, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, VI. Cilt/Volüm VI, s. 3047-3065
  • Uzun, H. (2010). “Milletin İradesi ile Oluşan Bir Bayram: Atatürk’ü Anma 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı Ve Atatürk Döneminde Kutlanışı”, Karadeniz Araştırmaları, Cilt:6, Sayı 24, s. 109-125.