ALTIN BEŞİK EFSANESİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL İNCELENMESİ

Bu çalışma Kırım-Tatar halkının var oluşu hakkındaki halk anlatısı olan "Altın Beşik Efsanesinin" göstergebilimsel incelenmesini konu almaktadır. Efsane, bilinmeyen eski bir çağda Kırım'da geçmektedir. Kırım, Karadeniz'in kuzeyinde bulunan yarımadadır. Bu bölgede yaşayan Türklere "Tatar" denilmektedir. Türklerin kendilerine has çeşitli var oluş efsaneleri bulunsa da, Kırım Türklerinin efsanesi "Altın Beşik"tir. Bu nesne, eski çağlardan kaldığına inanılan ve kutsal kabul edilen bir yadigârdır. Bu nedenle manevi olarak da kıymetlidir. Ayrıca, sihirli özellikleri de mevcuttur. Efsane; iki düşman hanlığın birbirlerine âşık çocuklarını, toplumların savaşını ve gelişen olaylar çerçevesinde altın beşiği konu almaktadır. Birbirine hasım iki ailenin çocuklarının savaş, nefret, yıkım ve ölümün varlığına tezat olacak şekilde; birbirlerini sevmeleri, âşık olmaları, kavuşma çabaları, ataerkil ailelerince kabul görme ve var olma mücadeleleri hikâyenin özünü oluşturmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde; efsanenin niteliklerine, varyantlarına, tarihsel özelliklerine, Tanrı-İblis çatışması motifine değinilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde efsanenin konusu bulunmaktadır. İkinci bölümden itibaren; anlatının göstergebilimsel açıdan incelemesine yer verilmiş olup; sırası ile "Greimas'ın eyleyenler modeline göre efsanenin çözümlenmesi", "hikâye süresince Eser'in mahiyetlerinin devinimi", "Eser'in düşünsel ve eylemsel şemaları", "Zehra'nın düşünsel ve eylemsel anlatımı", "Yardımcı ve engelleyici dengesi", "Zamanın akışı içinde karakter ve ülkelerin nitelikleri", "Aşk ve nefretin hikâyedeki konumu" ayrıca "karakterlerin analizi" ele alınmıştır

SEMIOTIC INTERPRETATION OF THE LEGEND OF THE GOLDEN CRADLE

This work is about the semiotic interpretation of “the legend of the golden cradle” which is the existential folk tale of Crimean-Tatars. The legend sets in an unknown ancient age of Crimea which is a peninsula in the northern Black Sea. Turks living in this region are called “Tatar”. Even though Turks have existential folk tales of their own, the golden cradle is the legend of Crimean Tatar Turks. This item is believed to be a sacred relic left from old ages. For this reason, besides being golden, the object has a sentimental value. Also it possesses magical powers. The legend involves two opposing khanates, their children –fallen in love–, the war of nations and the golden cradle in the middle of these events. The core of the story is; –contrast to war, hatred, destruction and dead– the struggle for love, union and being accepted by the patriarchal families and fighting for existence. In the introduction section of this work, the features, variations and historical position of the legend is clarified also the “God–Devil struggle” is explained. The first section involves the story. Through the second section, the semiotic study is covered; including the interpretation of the characters; –Eser, Zehra, their fathers and the tutor– their personalities, actions and charts related to these topics

PDF

___

Altın Beşik – Kırım Azınlık Milletleri Uluslararası Hukuk Kararları. İstanbul: İSAM Kütüphanesi. ISBN: 9693-166160, 9694-166161.
Asanov, Ş. (2002). Atalar Sözleri ve Aytımlar: Kırımtatar Tiliniñ Terminologik Lugatı. Simperefol: Kırım Devlet Okuv-Pedagogika Neşriyatı.
Aydıngün, A., Aydıngün, İ. (2004). Kırım Tatarlarının Vatana Dönüşü – Kimlik ve Kültürel Canlanma. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Boratav. P. N. (1995). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. 7. bs. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Çetin, Ç. Z. [04.12.2016]. “Tatar Türklerinde Mitolojik Varlıklarla İlgili Mitler ve İnanışlar (İyeler ve Yaratıklar)”. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/culpan_zaripova_cetin_tatar_ turkleri_mitoloji.pdf
Duman, G.B. (2016). “Kırgız Ninnilerinde Kültürel Artalan ve Dil Hususiyetleri / Cultural Background and Language Characteristics in Kyrgyz Lullabies”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/4 Winter 2016,Ankara / Turkey, www.turkishstudies.net, DOI Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 9132, p. 318.
Eliade, M. (2015). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi – Taş Devrinden Eleusis Mysterialarına. c. 1. 4. bs. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Emeksiz, A., Oktay, S. (2004). Taş Bebek Efsane ve Ninnileri Arasında Tematik İlişkiler. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi/The Journal of Turkish Cultural Studies. s. 11. Güz/Autumn, İstanbul: KOCAV.
Ergin, M. (1969). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Günay, D. (2002). Gösterge Bilim Yazıları, İstanbul: Multilingual Yayınları.
İnkisar. [01.11.2016]. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid= TDK. GTS.5819845d625eb7.28083480.
Kurtiyev, R. İ. [30.10..2016]. “Kırım Tatarlarının Geleneksel Kültüründe Türk Simgeleri”. Çev. Dinara Duisebayeva. http://turkology.tk/library/173.
Morkoç, A. (2011). Sevinç Çokum’un Hilal Görününce Romanında Kırım Türkleri. Turkish StudiesInternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, Volume 6/4 2011, Ankara/Turkey,www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/728962151_1_morkoçayvaz, p:221-231.
Ögel, B. (1971). Türk Mitolojisi. c. 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si, İstanbul: Simavi Yayınları.
Seyidov, M. (1994). Gam-Şaman ve Onun Gaynaklarına Umumi Bakış. (Akt. Koncu, H. 2003). Klasik Türk Şiirinde Kuyu, Zindan ve Mağaranın Bazı Kullanımları. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. c. 30: 316.
Tragedy. [30.10.2016]. https://simple.wikipedia.org/wiki/Tragedy.
Trajedi. [30.10.2016]. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid= TDK.GTS.58197dfea26809.08566981.
Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dil Bilim Terimleri Sözlüğü. 2. bs. İstanbul: Multilingual.