Afetler Çağı, Afetlerin Yapısal Dönüşümü ve COVID-19

Yeni Koronavirüs (COVID-19) gibi istisnai bir durum olarak karşımıza çıkan birtakım insan veya doğa kaynaklı olaylar afetle sonuçlanarak insanlık tarihinin önemli bir parçasını oluşturmakta; tarihte olduğu gibi bugün de birçok insanın hayatını kaybetmesine ve toplumsal hayatın alt üst oluşuna neden olmakta; politikanın, düşünce kuruluşlarının ve araştırmacıların odaklandığı güncelliğini yitirmeyen, toplumlar için tehdit oluşturan bir konu oluşturmaktadır. Modern çağda toplumsal hayatın birçok alanında radikal değişimler meydana geldiği gibi toplumsal yapının daimî bir parçasını oluşturan afetlerin yapısında da bir dönüşüm olduğu bilinmektedir. Bu çalışma söz konusu değişim ve dönüşümleri COVID-19 özelinde toplumların afetleri anlamlandırma çabası, afetlerin artış nedenleri ve yeni türlerinin ortaya çıkışı; küreselleşme, yeni teknoloji, toplumsal örgütlenme biçimi, zorunlu kitlesel göç ile afet arasındaki karmaşık ilişki bağlamında teorik olarak konu edinmektedir. Bu kapsamda doğa ve insan kaynaklı afetlerin nasıl iç içe geçtiğini, afetlerin; toplum nezdinde nasıl bir anlam değişikliğine uğradığını, COVID-19 örneğinde olduğu gibi küreselleşme, ileri teknoloji ve yeni toplumsal örgütlenme biçiminin afetlerin tahrip gücünü nasıl artırdığını, afet ile politika arasında nasıl karmaşık bir ilişki biçiminin ortaya çıktığını sorgulamaktadır. Ayrıca çalışma, zorunlu göçün nasıl afetlerin hem nedeni hem sonucu olduğunu ve herkesi kuşatan afetlerin bireysel, toplumsal eşitsiz yansımalarını tartışmakta ve afetlerin sayısının, tahrip gücünün azaltılması ile ilgili sonuç kısmında genel birtakım öneriler sunmaktadır.

The Age of Disasters, Structural Transformation of Disasters and The COVID-19

Disasters that we encounter, such as the coronavirus disease (COVID-19) situation, constitute an important part of human history. As in history, it causes many people to lose their lives even today, and it is a subject that poses a threat to societies. It does not become outdated, and it focuses on politics, think tanks, and researchers. It is known that there is a transformation in the structure of disasters, which forms a permanent part of the social structure. In this study, the societies’ efforts to make sense of disasters, the reasons for the increase of disasters, and the emergence of new types, such as the COVID-19, have been discussed; it theoretically deals with the context of globalization, new technology, social organization, and the complex relationship between forced mass migration and disaster. Also, the questions pertaining to how nature and manmade disasters are intertwined, the meaning change in society, and how globalization, advanced technology, and the new form of social organization increase the destructive power of disasters have been discussed. Besides, the study discusses how forced migration is both a cause and a consequence of disasters and individual and social unequal reflections of the disasters surrounding everyone, and it provides some general recommendations on reducing the number of disasters.

PDF

___

Akgüngör, A. Ç. (2010). Toplumbilim perspektifinden afeti düşünmek. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 3-22.
Alexander, D. (2005). “An ınterpretation of disaster in terms of changes in culture, society and ınternational relations.” What Is a Disaster? New Answers to Old Questions (Eds.) Ronald W. Perry & E.L. Quarantelli. Xlibris Corporation. 25-38.
Balasubramanian, M. (2020). Covid 19-The new age pandemic. Notion Press.
Beck, U. (2011). Risk toplumu: Başka bir modernliğe doğru. (Çev.) K. Özdoğan ve B. Doğan. İthaki Yayınları.
Boin, A. & ‘t Hart, P. (2007). “The Crisis approach.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez. Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. ss. 42-54.
Bolin, B. (2007). “Race, class, ethnicity, and disaster vulnerability.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. 113-129.
Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü. (Çev.) Ö. Ozankaya. Cem Yayınevi.
Fink, G. (2010). “Introduction.” Stress of War, Conflict and Disaster (Ed.) George Fink. Academic Press is an imprint of Elsevier.
Furedi, F. (2007). The changing meaning of disaster. Area, 39(4), 482-489.
Giddens, A. (2012). Sosyoloji. (Haz.) C. Güzel. Kırmızı Yayınları.
Gluchman, V. (2016). Moral theory and natural, or social, Disasters (Editorial). Human Affaırs, (26), 3–7.
İnce, C. (2018). Uluslararası göç bağlamında Türkiye’deki Suriyeli göçmenlerin mekânsal yoğunlaşması. IKSAD Publishing House.
İnce, C. (2019). “Sosyal afetler: Savaş, iç çatışma ve bir mücadele biçimi olarak göç”. 3. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Kongresi, 20-22 Aralık 2019, Van, Türkiye.
Lin, L., Nilsson, A., Sjölin, J., Abrahamsson ve Tehler, H. (2015), On the perceived usefulness of risk descriptions for decision-making in disaster risk management. Reliability Engineering and System Safety, 142, 48-55.
Mas-Coma, S., Jones, M. K., & Marty, A. M. (2020). COVID-19 and globalization. One Health, 9, 1-4.
Münkler, H. (2010). Yeni savaşlar. (Çev.) Z. A. Yılmazer. İletişim Yayınları.
Nikiforuk, A. (2018). Mahşerin dördüncü atlısı: Salgın ve bulaşıcı hastalıklar tarihi. (7. Baskı, Çev.) S. Erkanlı. İletişim Yayınları.
OECD. (2003). Emerging Risks in the 21st Century: An agenda for action. Paris, https://www.oecd.org/futures/globalprospects/37944611.pdf
Okumuş, E. (2002). Tabii afetler, din ve toplum: Marmara depremi örneği. İslami Araştırmalar Dergisi, 15(3), 339-373.
Özer, Y. E. (2017). Afet konusundaki algı ve yerel aktörlerin sorumlulukları. Sayıştay Dergisi, 106, 1-34.
Perrow, C. (2007). “Disasters Ever More? Reducing U.S. Vulnerabilities.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. 521-533.
Perry, R. & Quarantelli, E. (2005). “Introduction”. What Is a Disaster? New Answers to Old Questions (Eds.) Ronald W. Perry & Enrico L. Quarantelli. Xlibris Corporation. 325-396.
Perry, R. W. (2007). “What ıs a disaster?”. Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. 1-15.
Quarantelli, E.L., Lagadec, P. & Boin, A. (2007). “A heuristic approach to future disasters and crises: New, old, and in-between types.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. 16-41.
Rodr´ıguez, H., Diaz, W., Santos, J.M., & Aguirre, B. E. (2007). “Communicating risk and uncertainty: science, technology, and disasters at the crossroads.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. New York: Springer Science+Business Media, LLC. 476-488.
Stier, A., Berman, M., & Bettencourt, L. (2020). COVID-19 attack rate increases with city size. Mansueto Institute for Urban Innovation Research Paper No. 19, https://ssrn.com/abstract=3564464
Taylor, C. (2011). Modernliğin sıkıntıları. (2. Baskı, Çev.) U. Canbilen. Ayrıntı Yayınları. Teodorescu, H. N. (2015). Using analytics and social media for monitoring and mitigation of social disasters. Procedia Engineering, 107, 325-334.
Tunç, A. Ş. (2018). “Afete dönüşen kitlesel göçler”. Göç ve Göçmen Sorunları (Ed.) Verda Canbey Özgüler. Anadolu Üniversitesi Yayınları. 65-68.
Turner, B. S. (2002). Oryantalizm, postmodernizm ve globalizm. (Çev.) İ. Kapaklıkaya. Anka Yayınları.
Varol, N. & Gültekin, T. (2016). Etkin bir göç faktörü: afetler. Antropoloji, (32), 43-51.
Waugh, W. L. (2007). “Terrorism as Disaster.” Handbook of Disaster Research (Eds.) Havidán Rodríguez, Enrico L. Quarantelli & Russell. R. Dynes. Springer Science+Business Media, LLC. 388-404.
Weisæth, L., Knudsen Jr, Ø., & Tønnessen, A. (2002). Technological disasters, crisis management and leadership stress. Journal of Hazardous Materials, 93(1), 33-45.