AÇIK ALAN ETKİNLİKLERİNİN OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNE AİT KAZANIMLARININ GELİŞİMİNE ETKİSİ

Alan yazında sınıf dışı eğitim (education outside the classroom), mekân dışı eğitim (education out of doors), mekân dışı öğrenme (learning out of doors, outdoor learning), gerçek ortamda öğrenme (authentic learning in landscapes) gibi kavramlarla da ifade edilen açık alan eğitimi (outdoor education) gerçek ortamlarda somut deneyimler üzerinden öğrenmeyi amaçlayan ve yapılandırmacı pedagojiye dayanan bir yaklaşımdır. Bilimsel süreç becerileri ise somut deneyimler aracılığıyla çocukların kendi öğrenmelerinde aktif olmasını sağlayan, düşünebilmeyi destekleyen, araştırma yapabilmek için gerekli olan bilgi ve becerilerdir. Öğrenmenin somut deneyimler üzerinden gerçekleştirilmesine vurgu yapan bu iki kavram bu noktada kesişmektedir. Bu amaçla çalışmada açık alan etkinlikleriyle desteklenmiş okul öncesi eğitimin çocukların bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarının gelişimine olan etkisi araştırılmış ve süreç sonunda çocukların açık alan eğitimi ve açık alan etkinliklerine ilişkin görüşleri alınmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu modelin kullanıldığı araştırmada çalışma grubunu İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Evka-4 Yeşiltepe Anaokulu'na devam eden 6 yaş grubu toplam 14 çocuk oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında araştırmacı tarafından bilimsel süreç becerilerinin beş alt becerisine (gözlem yapma, sınıflama, tahmin etme, ölçme ve sonuç çıkarma) ait etkinlikleri içeren açık alan eğitim modülü hazırlanmış ve deney grubuna 8 hafta boyunca anaokulunun bahçesinde uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise aynı günlerde sınıf öğretmeni tarafından sınıfta bilimsel süreç becerileri ile ilgili etkinlikler uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan 'Gözlem Formu' ve 'Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu' kullanılmıştır. Bilimsel süreç becerilerine ait kazanım ve göstergelerin yer aldığı 'Gözlem Formu'ndan elde edilen sonuçlar arasında, açık alan etkinliklerinin ve sınıf içinde gerçekleştirilen etkinliklerin deney ve kontrol grubunun bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarını geliştirdiği gözlemlenmiştir. Ancak her iki grubun puan farklılıklarına bakıldığında deney grubunun puanlarının kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı ölçüde daha yüksek olduğu görülmüş ve açık alan etkinliklerinin çocukların bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarını geliştirmede sınıf içi etkinliklerden daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deney grubunun açık alan eğitimi ve açık alan etkinliklerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanan 'Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu'na verilen cevaplar incelendiğinde ise çocukların bahçede vakit geçirmekten keyif aldıkları, bahçede yapılan etkinlikleri sınıftaki etkinliklere göre daha eğlenceli buldukları ve sınıfın açık alanda yapılan aktiviteler için uygun bir ortam sağlayamadığını belirttikleri gözlemlenmiştir

THE EFFECT OF OUTDOOR ACTIVITIES ON DEVELOPMENT OF SCIENTIFIC PROCESS SKILLS OUTCOMES OF PRESCHOOL CHILDREN

In literature, outdoor education, which is also called as education outside the classroom, education out of doors, learning out of doors, outdoor learning and authentic learning in landscapes, is defined an approach based on constructivist pedagogy that aims to learn on concrete experiences in authentic landscapes. On the other, scientific process skills are the knowledge and skills that enable the children to be active in their own learning ability through concrete experiences, support to thinking and need to conduct research. These two concepts highlighting the fact that learning is carried out through concrete experiences meet at this point. For this purpose in this study aims to research effect of preschool education supported by outdoor activity on development of scientific process skills outcomes of children and at the end of the process, learns to children’s’ opinions related to outdoor education and outdoor activity. In this study which is used pretest-posttest-control group model, the study group consists of 14 children, who are 6 years old, enrolled in Evka-4 Yeşiltepe Nursery School affiliated to Izmir Metropolitan Municipality. Within scope of the study, outdoor education module that contains activities regarding of five sub-dimensions of scientific process skills which are observing, forecasting, inferring, classifying and measuring is designed by researcher and this module is being applied to experimental group at preschool garden by researcher during 8 weeks. On the other, in the control group activities related to scientific process skills were applied by the class teacher in the classroom the same time. ‘Observation Form’ and ‘Semi-structured Interview Form’ which is designed by researcher were used as data collection tools. Among results obtained from the "Observation Form", which includes outcomes and indicators related to the scientific process skills, both outdoor education programme and activities that made in class is seen as developers of scientific process skills outcomes of children. However scores of experimental group are seen higher than scores of control group when looking at the difference in scores and in this perspective, it is determined that outdoor activities is more effective than class activities in improving the outcomes of the scientific process skills of the children in the experimental group. When the answers given to the questions in the ‘Semi-structured Interview Form’ is designed for the determination that experimental group’s opinions related to outdoor education and outdoor activity were examined, it is seen that the children enjoy spending time in the garden and they find the activities in the garden more fun than the activities in the classroom and they indicate that class is improper for outdoor activity

PDF

___

Akman, B., Üstün, E. ve Güler, T. (2003). 6 Yaş Çocuklarının Bilim Süreçlerini Kullanma Yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 11-14.
Aktamış, H. ve Ergin, Ö. (2007). Bilimsel Süreç Becerileri İle Bilimsel Yaratıcılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 11-23.
Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul Öncesi Dönemde Fen Eğitiminin Amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 6(7), 1-6.
Alat, Z., Akgümüş, Ö. ve Cavalı, D. (2012). Okul Öncesi Eğitimde Açık Hava Etkinliklerine Yönelik Öğretmen Görüş ve Uygulamaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47- 62.
American Institutes for Research (2005). Effects of Outdoor Education Programs for Children in California, Erişim tarihi, 02.02.2016, http://www.air.org/sites/default/files/downloads/report/Outdoorschoolreport_0.pdf
Ardaç, D. ve Mugaloğlu, E. (2002). Bilimsel Süreçlerin Kazanımına Yönelik Bir Program Çalışması, Erişim tarihi, 12.02.2016, http://infobank.fedu.odtu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/ Fen / Bildiri/ t56d.pdf
Arslan, A.G. ve Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 479-492.
Aslanargun, E. ve Tapan, F. (2012). Okul Öncesi Eğitim ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219-238.
Ay, Y., Anagün, Ş.S. ve Demir, Z.M., (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Hakkındaki Görüşleri, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/15 Fall 2015, p.103-118, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8702, ANKARA-TURKEY.
Ayvacı, H.Ş. (2010). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Bilimsel Süreç Becerilerini Kullanma Yeterliliklerini Geliştirmeye Yönelik Bir Çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 1-24.
Balım, A., Deniş Çeliker, H., Türkoğuz, S. ve Kaçar, S. (2013). Bilimin Doğaya Yansımaları Projesinin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1) Makale No. 16, 149-157.
Başal, H.A. (2015). Okulöncesi ve İlkokul Çocukları İçin Uygulamalı Çevre Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Başar, M.A. (2000). İlköğretim Okullarının İşgören ve Fiziki Olanakları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 134-140.
Baştürk, R. (2009). Deneme Modelleri. Abdurrahman Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (31-53). Ankara: Anı Yayıncılık.
Bogner, F.X. & Wiseman, M. (2004). Outdoor Ecology Education and Pupils' Environmental Perception in Preservation and Utilization. Science Education International, 15(1), 27-48.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüktaşkapu, S. (2010). 6 Yaş Çocuklarının Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Yapılandırmacı Yaklaşıma Dayalı Bir Bilim Öğretim Programı Önerisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N. ve Akman, B. (2012). Yapılandırmacı Bilim Eğitimi Programı’nın 6 Yaş Çocuklarının Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 275-292.
Charlesworth, R. & Lind, K.K. (2013). Math and Science for Young Children, (7. Ed.). Erişim tarihi,23.04.2016,https://books.google.com.tr/books/about/Math_and_Science_for_Young_ Children.html?id=p5x-3ir8mz4C&redir_esc=y
Clements, R. (2004). An Investigation of The Status of Outdoor Play. Contemporary Issues in Early Childhood, 5(1), 68-80.
Çelik, A. (2012). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Açık Alan Kullanımı: Kocaeli Örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 79-88.
Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, F. (1997). Fizik Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
Ellez, A.M. (2009). Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Özellikler. Abdurrahman Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (167-190). Ankara: Anı Yayıncılık.
Erdoğan, M. (2011). Ekoloji Temelli Yaz Doğa Eğitimi Programının İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi, Duyuşsal Eğilimler ve Sorumlu Davranışlarına Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2223-2237.
Erentay, N. ve Erdoğan, M. (2012). 22 Adımda Doğa Eğitimi. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık.
Ford, P. (1986). Outdoor Education: Definition and Philosophy. ERIC Digest. Las Cruces, NM: ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools. (ERIC Number: ED267941), 1-15.
Gustafsson, P.E., Szczepanski, A., Nelson, N. & Gustafsson, P.A. (2012). Effects of an Outdoor Education Intervention on The Mental Health of Schoolchildren. Journal of Adventure Education&Outdoor Learning, 12(1), 63-79, doi: 10.1080/14729679.2010.532994.
Gürkan, T., Oktay, A., Ömeroğlu, E., Sözer, E., Temel, F., Yaşar, Ş., Cavkaytar, A. ve Gültekin, M. (2008). Okul Öncesi Eğitime Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Hammerman, D.R. & Hammerman, W.M. (1973). Teaching in the Outdoors. Burgess Publishing Company, Minnesota.
Higgins, P. & Nicol, R. (2002). Outdoor Education, Authentic Learning in the context of Landscapes. Erişim tarihi, 20.07.2015, http://www.kinda.se/download/18.6e89e88e12e7Bcdeae0800049550/
Jeenthong, T., Ruenwongsa, P.&Sriwattanarothai, N. (2014). Promoting Integrated Science Process
Skills Through Betta-Live Science Laboratory. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (116), 3292-3296, doi: 10.1016/j.sbspro.2014.01.750.
Karatekin, K. ve Çetinkaya, G. (2013). Okul Bahçelerinin Çevre Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi (Manisa İli Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), Yaz 2013, 307-315.
Katrancı, M. (2014). Okul Öncesi Eğitim ve Önemi. Serdal Seven (Ed.), Okul Öncesi Eğitime Giriş (2-14). Ankara: Pegem Yayınları.
Kete, R. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğa Merkezli Öğretim Hakkındaki Görüşleri. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 4(1), 11-16.
Khan, M. & Islam, Z. (2014). Outdoor as Learning Environment for Children at a Primary School of Bangladesh. Proceedings of the 45th International Conference of Environment Design Research Association (EDRA), 112-119.
Kıldan, O. ve Pektaş, M. (2009). Erken Çocukluk Döneminde Fen ve Doğa İle İlgili Konuların Öğretilmesinde Okulöncesi Öğretmenlerinin Görüşlerinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 113-127.
Köşker, N. (2013). İlkokul Öğrencileri ve Sınıf Öğretmenleri Adaylarının Doğaya İlişkin Algıları ve Sorumluluklarına Yönelik Düşünceleri. Turkish Studies, 8(3), Winter 2013, 341-355.
Krippendorff, K. (2011). Computing Krippendorff’s Alpha Reliability. Departmental Papers (ASC), (43), 1-10.
Küçükturan, G. (2003). Okul Öncesi Fen Öğretiminde Bir Teknik: Analoji. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 157, Kış 2003. Erişim tarihi, 21.11.2016, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/157/kucukturan.htm
Lappin, E. (1984). Outdoor Education for Behavior Disordered Students, ERIC Digest. Las Cruces, NM: ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools. (ERIC Number: ED261811), 1-4.
Louv, R. (2008). Last Child in the Woods. Erişim tarihi, 21.04.2016, https://www.amazon.com/LastChild-Woods-Children-Nature-Deficit/dp/156512605X
Mabie, R. & Baker, M. (1996). A Comparison of Experiential Instructional Strategies upon The Science Process Skills of Urban Elementary Students. Journal of Agricultural Education, (37), 1-7.
Ministry of Education (1999). Health and Physical Education in the New Zealand Curriculum. New Zealand: Learning Media Limited.
Okur Berberoğlu, E. ve Uygun, S. (2013). Sınıf Dışı Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişiminin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 32-42.
Öztürk, Ş. (2009). Okulda Eğitimle Bütünleştirilmiş Mekân Dışı Eğitim. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 37(181), Kış 2009, 131-144.
Priest, S. (1986). Redefining Outdoor Education: A Matter Of Many Relationships. Journal of Environmental Education, 17(3), 13-15.
Schaer, P. (2012). Better Than Their Reputation? On the Reliability of Relevance Assessments with Students. Erişim tarihi, 20.02.2016, https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1206/1206.4802.pdf
Seidel, S. ve Hudson, K. (1999). Müze Eğitimi ve Kültürel Kimlik: Uluslararası İki Çalışma Raporu. B. Ata (Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müze Eğitimi Anabilim Dalı Yayınları.
Senemoğlu, N. (1994). Okulöncesi Eğitim Programları Hangi Yeterlikleri Kazandırmalıdır?. H Ü.. Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
Stone, M.R. & Faulkner, G.E. (2014). Outdoor Play in Children: Associations With ObjectivelyMeasured Physical Activity, Sedentary Behavior and Weight Status. Preventive Medicine, 65, 122-127.
Studer, M.L. (1998). Developing and Outdoor Classroom: Blending Classroom Curriculum and Outdoor Play Space. Texas Child Care, 2(1), 12-19.
Szczepanski, A., Malmer, K., Nelson, N. & Dahlgren, L.O. (2006). Outdoor Education-Authentic Learning in the Context of Landscape Literary education and sensory experience.
Perspective of Where, What, Why, How and When of learning environments. Interdisciplinary context and the outdoor and indoor dilemma. In The Third International Outdoor Education Research Conference–Widening Horizons: Diversity in Theoretical and Critical Views of Outdoor Education Conference.
Tahta, F. ve İvrendi, A. (2010). Okul Öncesi Eğitimde Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
Talay, İ., Aslan, F. ve Belkayalı, N. (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Doğa Dostu ve Çocuk Katılımı Temelli Dış Mekan Tasarım Yaklaşımları Bir Proje Önerisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 317-322.
Tandoğan, O. (2014). Çocuk İçin Daha Yaşanılır Bir Kentsel Mekan: Dünyada Gerçekleştirilen Uygulamalar. MEGARON, 9(1), 19-33, doi: 10.5505/MEGARON.2014.43534
Teo, G., Mei, Y., Kaling, C., Seah Xinyi, C., Sim, J., Sing, K., Nai, K. & Khoon, S. (2007). Promoting Science Process Skills and the Relevance Of Science Through Science Alive Programme. Proceedings of the Redesigning Pedagogy: Culture, Knowledge and Understanding Conference, Singapore, May 2007.
Tsai, J.T. (2006). The Identification of the Components for an Outdoor Education Curriculum in Taiwan. PhD Thesis, Indiana University, USA.
Tunç Şahin, C. ve Say, Ö. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 223-240.
Türkben, T., (2015). Aktif Öğrenme Yöntemiyle Oluşturulmuş Sınıf Ortamının Öğrenciler Üzerindeki Etkisi, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/7 Spring 2015, p. 899-916, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TturkishStudies.8331, ANKARA-TURKEY.
Uğraş, H., Uğraş, M. ve Çil, E. (2013). Okulöncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimine Karşı Tutumlarının ve Fen Etkinliklerine İlişkin Yeterliliklerinin İncelenmesi. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 44-50.
Uyanık Balat, G. (2015). Okul Öncesi Eğitime Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Volkan Aksu, Ö. ve Demirel, Ö. (2011). Trabzon Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinde Tasarım ve Alan Kullanımları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 40-46.
Yayla, G. ve Hançer, H. (2011). Fen Bilgisi Öğretim Programında Yer Alan Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) Kazanımlarına Yönelik Öğretmenler Tarafından Yapılan Çalışmaların İncelenmesi. 2nd. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, (681-691), Antalya.
Yayla Ceylan, Ş. ve Ülker, P. (2014). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Çevre Eğitimi Neden Önemlidir?. Hülya Gülay Ogelman (Ed.), Çocuk ve Çevre-Küçük Çocuklar ve Çevre Eğitimi El Kitabı (37-58). Ankara: Eğiten Kitap.
White, J. (2014). Playing and Learning Outdoors: Making Provision for High-Quality Experiences in The Outdoor Environment With Children 3-7. Erişim Tarihi: 29.10.2015, https://www.amazon.co.uk/Playing-Learning-Outdoors-experiencesenvironment/dp/0415623154
Wilson, R.A. (1996). Starting Early: Environmental Education During The Early Childhood Years. ICERIC Digest. Columbus, OH: ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools. (ER Number: ED402147), 1-6.
https://www.liu.se/ikk/ncu?l=en. Erişim Tarihi, 25.07.2015.