8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME TEKNİKLERİNİ TESPİT ETME VE KULLANMA DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Duygu, düşünce ve hayalleri ifade etmenin etkili yollarından biri yazmadır. Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki yazma kazanımları göz önünde bulundurulduğunda ortaokulu bitiren bir öğrencinin kendini etkili ve doğru bir biçimde yazılı olarak ifade edebilmesi beklenir. Bireyin kendini yazılı olarak daha iyi ifade edebilmesi ve ortaya koyduğu görüş ya da düşünceleri daha sağlam temellere oturtarak anlatabilmesi için yazılı anlatımın unsurlarından faydalanması gerekir. Bu unsurlardan biri de düşünceyi geliştirme teknikleridir. Öğrencilerin gerek okudukları metinlerde kullanılan düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilmesi gerekse kendi yazma çalışmalarında bu teknikleri kullanabilmesi anlatımı zenginleştirir ve dilin etkili kullanılmasını sağlar. Başka bir deyişle öğrenci düşünceyi geliştirme teknikleri ile ilgili bilgilerini hem okuduğu hem de yazdığı metinlerde uygulamalı olarak kullanabilmelidir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin metinlerde geçen düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit etme düzeylerini ve yazılı anlatımları sırasında başvurdukları düşünceyi geliştirme tekniklerini kullanma durumlarını belirlemek ve Türkçe dersi başarı notu, cinsiyet, kitap okuma sıklıkları gibi değişkenlere göre durumunu ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Karaman ili Ayrancı ilçesinde bulunan Ayrancı Yatılı Bölge Ortaokulunda öğrenim gören 110 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit etme düzeylerinde en çok “sayısal verilerden yararlanma”yı doğru tespit ederken yazılarında en çok “karşılaştırma”yı kullanmışlardır. Düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme düzeylerinde kız öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Öğrencilerin düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme ve yazılı anlatımlarında kullanma durumları Türkçe dersi başarı notuna göre değerlendirildiğinde Türkçe ders notu 5 olan öğrencilerin tespit ve yazma düzeyinde diğerlerine göre daha başarılı oldukları tespit edilmiştir. Öğrencilerin düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme düzeyleri kitap okuma alışkanlıkları bakımından yılda 21 ve üstü kitap okuyanlar lehine anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir.

AN INVESTIGATION ON THE LEVELS OF GRADE 8 STUDENTS IN DETECTING AND USING IDEA DEVELOPMENT TECHNIQUES

The purpose of this research is to determine the levels of secondary school students in detecting idea development techniques included in the texts and how they use idea-development techniques which they employ in written expressions, and to reveal their conditions according to variables such as pass marks in Turkish language course, gender, frequency of reading books. The study population of the research consists of 110 grade eight students studying at Ayrancı Regional Boarding Secondary School in the district of Ayrancı in Karaman province. In terms of levels in detecting idea development techniques, the students detected “benefitting from numeric data” as correct mostly, whereas they mostly used “comparison” in their writings. It was observed that there was a considerable difference on behalf of female students in terms of their levels in detecting idea development techniques. When the students’ conditions based on detecting idea development techniques and using them in their written expressions are evaluated according to pass mark in Turkish language course, it has been concluded that those students whose course grades are 5 are more successful than others in terms of detecting and writing levels. In terms of reading habits, levels of students in detecting idea development techniques show that there is a considerable difference on behalf of those students who read 21 and more books per year.

PDF

___

Adalı, O. (2010). Etkileşimli ve eleştirel okuma teknikleri. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
Akbayır, S. (2010). Nasıl yazabilirim? Ankara: Pegem Akademi.
Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
Arıcı, A. F. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım sorunları. Çağdaş Eğitim Dergisi (346), 16-20.
Bilgin, M. (2006). Anlamdan anlatıma Türkçemiz. Ankara: Anı Yayıncılık.
Binyazar, A. Ve Özdemir, E. (2006). Yazma öğretimi/ yazma sanatı yaratıcı yazma dersleri. İstanbul: Papirüs Yayınları.
Can, R. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında paragraf düzeyinde bağdaşıklık ve tutarlılık. Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Çetin, İ. Ve Can, R. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarının düşünceyi geliştirme teknikleri bakımından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 259-277.
Demir, T. (2013). Yazma becerisine yönelik kazanımların ortaokulda gerçekleşme düzeyi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1). 45-54.
Erbilen, M. (2014). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımda planlama becerilerinin değerlendirilmesi. Antakya: Mustafa Kemal Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Erkul, R. (2004). Cümle ve metin bilgisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Gökçe, B. ve Çelebi, S. (2015). Fen bilgisi öğretmeni adaylarının tartışmacı metinlerinde düşünceyi geliştirme yolları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1).11-30.
Kaplan, Mehmet. (1985). Kültür ve dil. Ankara: Dergâh Yayınları.
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
Kırbaş, A. (2006). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin değerlendirilmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
Kurudayıoğlu, M. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü anlatımlarının düşünceyi geliştirme teknikleri açısından incelenmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 29(29), 213-226.
MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
Özdemir, E. (2005). Sözlü yazılı anlatım sanatı, kompozisyon. İstanbul: Remzi kitabevi.
Sağlam, Ö. ve Doğan, Y. (2013). 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 43-56.
Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 8(8), 1285-1299.
Temizkan, M. (2003). Yazılı anlatım etkinliği çerçevesinde Türkçe öğretmenlerinin çalışmalarına ilişkin bir değerlendirme. Antakya: Mustafa Kemal Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Temizkan, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilgilendirici metinlerde düşünceyi geliştirme tekniklerini kullanma durumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 13-32.
Tiryaki, E. N. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının tartışmacı metinlerinde gerekçelendirmede kullandıkları düşünceyi geliştirme tekniklerinin tespiti. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1035-1045.
Tiryaki, E. N. ve Yılmaz, Z. (2016). 7. sınıf öğrencilerinin metin yapılarına göre düşünceyi geliştirme tekniklerinin incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 2193-2208.
Tuna, S. (2006). Vygotsky ve Piaget’te düşünme/düşünce-dil ilişkisi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ünlü, A. (2013). Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarının düşünceyi geliştirme teknikleri açısından incelenmesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.