5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN LAMBA PARLAKLIĞI İLE İLGİLİ HAZIRBULUNUŞLUKLARI

Araştırmada 5. sınıf öğrencilerinin lamba ve pilin basit elektrik devresindeki sayılarının ve konumlarının lamba parlaklığı üzerinde etkili olup olmadığına ilişkin hazırbulunuşluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu durum dört ayrı elektrik devresi kullanılarak sorgulanmıştır. hazırbulunuşluklarını belirlemek amacı ile dört açık uçlu sorudan oluşan bir veri toplama aracı hazırlanmış ve örnekleme uygulanarak veriler toplanmıştır. Araştırmaya ortaokul 5. sınıfta öğrenim gören 45 erkek, 53 kız olmak üzere toplam 98 öğrenci katılmıştır. Araştırma, evrene ilişkin genel anlamda fikir elde edebilmek için evren içinden seçilen örneklemin konuya ilişkin mevcut durumunu detaylı bir şekilde betimlemek amacı ile genel tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin önemli bir bölümünün pil sayısının lamba parlaklığı üzerindeki etkisine yönelik hazırbulunuşluklarının yeterli olduğu; ancak öğrencilerin ¾'ünden fazlası lamba sayısının lamba parlaklığı üzerindeki etkisine yönelik hazırbulunuşluklarının yeterli olmadığı saptanmıştır. Az sayıda öğrencinin devreye eklenen lamba ve pilin konumu ile lamba ve pil arasındaki mesafeye bağlı olarak lamba parlaklığının değişeceğini düşündüğü belirlenmiştir. Bazı öğrencilerin pil sayısındaki artışta lamba parlaklığının artacağını ifade edebilmelerine karşın lamba sayısındaki artışta lamba parlaklığının azalacağını ifade etmede güçlük yaşadıkları saptanmıştır. Öğrencilerde alanyazında zayıflayan akım modeli, bölgesel aklı yürütme modeli, paylaşılan akım modeli ve deneysel kural modeli olarak adlandırılan kavram yanılgıları belirlenmiştir

READINESS OF 5TH GRADE STUDENTS ON BULB BRIGHTNESS

The aim of this study was to determine 5th grade students’ readiness about the number of bulb and battery and their positions in the simple electrical circuits on the effective brightness of the bulb. This situation was questioned to use 4 separate electrical circuits. The data collect instrument consisted of four open ended questions has been used in this study. The study was conducted with the participation of 98 (45 boys, 53 girls) fifth-year students enrolled in the middle school. General screening method was used in this study. The data that obtained from this study were analyzed descriptive analysis. Research results, an important part of students' readiness on the number of battery’ effects on the bulb brightness were sufficient. But more than ¾ of students’ readiness on the number of bulb’ effects on the bulb brightness were not sufficient. A small number of students have thought that bulb brightness is depending on position of bulb and battery and the distance between the bulb and battery some students expressed that the number of batteries is increased when the bulb brightness is increased. But some students expressed to have difficulty that the number of bulb is increased when the bulb brightness is decreased. Misconceptions were determined that the weakening current model, regional reasoning model, shared current model and experimental rules was called in the literature

PDF

___

rnational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/2 Winter 2016 Öğrencilerin düşündüklerinin doğru olması halinde iki devrede yer alan üç lambanın da aynı parlaklıkta yanmasının gerektiği; ancak bir pil, bir lamba olan devredeki lambanın daha parlak yandığı ifade edilmelidir . Günlük yaşam dilinde kullanılan pozitif ve negatif kavramları ile pildeki polarizasyon arasında herhangi bir ilişki olmadığı vurgulanmalıdır.
Öğrencilerin lambanın 1 pilden de 2 pilden de aynı değerde enerji alacağını düşünmelerini önlemek amacıyla bir lambanın yer aldığı iki elektrik devresinden birine bir, diğerine iki pil bağlanarak lambaların parlaklıklarının karşılaştırılması istenmelidir. Bu karşılaştırma devrede gerçekleşen kimyasal enerji, elektrik enerjisi, ısı ve ışık enerjisi bağlamında açıklanarak elektrik enerjisi miktarı artışında lambanın yayacağı ışığın pil sayısı arttıkça artacağı ifade edilmelidir.
Pil sayısı arttıkça pilin kullanım süresinin artacağına dair düşüncenin giderilmesi ya da önlenebilmesi için bir pil, bir lambadan oluşan iki ayrı devre kurularak devrelerdeki lambaların parlaklıklarının aynı olduğu gösterilmelidir. Daha sonra bu devrelerden birine bir pil daha ilave edilerek pil ilave edilen devredeki lambanın daha parlak yandığı gösterilmelidir. Öyleki, öğrencilerin ifade ettikleri gibi piller sıralı olarak çalışıyor olsaydı lamba parlaklığının pil ilave edildiğinde değişmemesi gerekirdi. Bu durumun iki pilin sıralı olarak değil aynı anda çalıştığının somut bir kanıtı olduğu öğrencilere ifade edilmelidir.
Pil kutuplarının bağlanma şeklinin lamba parlaklığı üzerinde etkili olduğuna ilişkin yanılgının giderilmesi için pilin kutupları yan yana bağlanarak lambanın yanmayacağı gösterilmelidir.
Devrede gerçekleştirilen değişiklikler farklı noktalar için tekrarlanarak gösterilmelidir. Pil sayısı sabitken devreye eklenecek lamba farklı noktalara yerleştirilerek her durumda gerçekleşen değişim gözlenmelidir.
Lamba sayısı sabitken devreye eklenecek pil farklı noktalara yerleştirilerek her durumda gerçekleşecek değişim gözlenmelidir. KAYNAKÇA
A 564 Gonca HARMAN – Aytekin ÇÖKELEZ Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/2 Winter 2016
Cheng, A. K. & Kwen, B. H. (1998). Primary pupils' conceptions about some aspects of electricity. Retrieved June 6, 2014, from http://www.aare.edu.au/data/publications/1998/ang98205.pdf Closset, J. L. (1983). Sequential reasoning in electricity. Research on Physics Education.
Proceedings of the First International Work shop (pp. 313- 319). Paris: Edition du CNRS. Cohen, R., Eylon, B., & Ganiel, U. (1983). Potential differences and current in simple electric
circuits: A study of students’ concepts. American Journal of Physics, 51(5), 407-412. Çepni, S., & Keleş, E. (2006). Turkish Students' conceptions about the simple electric circuits.
International Journal of Science and Mathematics Education, 4(2), 269-291. Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
Çıldır, I. & Şen, A. İ. (2006). Lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının kavram haritalarıyla belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 92-
101. Demirezen, S., & Yağbasan, R. (2013). 7E modelinin basit elektrik devreleri konusundaki kavram yanılgıları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 132-151.
Duit, R., & Rhöneck, C.V. (1997). Learning and understanding key concepts of electricity.
http://pluslucis.univie.ac.at/Archiv/ICPE/C2.html adresinden 09.03.2015 tarihinde alınmıştır.
Dupin, J. J., & Johsua, S. (1987). Conceptions of French pupils concerning electric circuits:
Structure and evolution. Journal of Research in Science Teaching, 24(9), 791-806. Engelhardt, P. V., & Beichner, R. J. (2004). Students’ understanding of direct current resistive
electrical circuits. American Journal of Physics, 72(1), 98-115.
Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Gemici, Ö., Küçüközer, H. & Mergen-Kocakülah, A. (2002, 16-18 Eylül). Yeniden yapılanma sürecinde fizik eğitimi öğrencilerin genel fizik kavramları ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesine ilişkin bir çalışma. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
Harman, G. & Çelikler, D. (2012). Eğitimde hazır bulunuşluğun önemi üzerine bir derleme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 147-156.
Heller, M. P., & Finley, N. F. (1992). Variable uses of alternative conceptions, a case study in current electricity. Journal of Research in Science Teaching, 29(3), 259-275.
İpek, H., & Çalık, M. (2008). Combining different conceptual change methods within four-step
constructivist teaching model: A sample teaching of series and parallel circuits. International Journal of Environmental & Science Education, 3(3), 143-153.
Kanim, S. (2001). Research-based modifications to instructionin physics courses for engineers.
Physics Education Research Conference Proceedings.
Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Ed. A. Tanrıöğen), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık, s. 55-84.
Karakuyu, Y. & Tüysüz, C. (2011). Elektrik konusunda kavram yanılgıları ve kavramsal değişim
yaklaşımı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 867 -890. Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, V. H., & Gödek-Altuk, Y. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Basit Elektrik Devresi Konusu
İle İlgili Kavram Yanılgıları. 1.Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir.
5. Sınıf Öğrencilerinin Lamba Parlaklığı İle İlgili Hazırbulunuşlukları 565 Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/2 Winter 2016
Keser, Ö. F., & Başak, M.H. (2013). Yaşamımızdaki elektrik ünitesine yönelik öğrenci kazanım
düzeylerinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2), 116-137.
Korganci, N., Miron, C., Dafinei, A. & Antohe, S. (2015). The Importance of Inquiry-Based
Learning on Electric Circuit Models for Conceptual Understanding. WCES 2014, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 2463-2468.
Küçüközer, H. (2003). Lise 1 öğrencilerinin basit elektrik devreleri konusuyla ilgili kavram
yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 142-148. Küçüközer, H. & Demirci, N. (2005, 13-16 September). High school physics teachers’ forms of
thought about simple electric circuits. 23th International Physıcal Congress, Muğla. Küçüközer, H., & Kocakülah, S. (2007). Secondary school students’ misconceptions about simple
electric circuits. Journal of Turkish Science Education, 4(1), 101-115. Lee, Y., & Law, N. (2001). Explorations in promoting conceptual change in electrical concepts via
ontological category shift. International Journal of Science Education, 23(2), 111-149. McDermott, L. C., & Shaffer, P. S. (1992). Research as a guide for curriculum development: An
example from introductory electricity, Part I: Investigation of student understanding. American Journal of Physics, 60(11), 994-1003.
MEB. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.
sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Millar, R., & King, T. (1993). Students’ understanding of voltage in simple series electric circuits.
International Journal of Science Education, 15(3), 339-349. Osborne, R. (1981). Children’s ideas about electric circuits. New Zealand Science Teacher, 29, 12- 19. Osborne, R. (1983). Towards modifying children’s ideas about electric current. Research in Science and Technological Education, 1(1), 73-82.
Pardhan, H. & Bano, Y. (2001). Science teachers' alternate conceptions about direct-currents. International Journal of Science Education, 23 (3), 301-318. Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
Sencar, S. & Eryılmaz, A. (2002, 16-18 Eylül). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin basit elektrik
devreleri konusuna ilişkin kavram yanılgıları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.
Sencar, S. & Eryılmaz, A. (2004). Cinsiyetin öğrencilerin elektrik konusunda sahip oldukları
kavram yanılgıları üzerindeki etkisi ve görülen cinsiyet farklılıklarının nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 141-147.
Sencar, S., Yılmaz, E. E., & Eryılmaz, A. (2011). Lise öğrencilerinin basit elektrik devreleri ile ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 113-120. Shipstone, D. M., Rhöneck, C. V., Jung, W., Karrqvist, C., Dupin, J-J., Johsua, S., & Licht, P.
(1988). A study of students’ understanding of electricity in five European countries. International Journal of Science Education, 10(3), 303-316. Şen, A. İ. & Aykutlu, I. (2008). Öğrencilerin elektrik akımı konusundaki kavramlarının tespit edilmesinde kavram haritalarının alternatif değerlendirme aracı olarak kullanılması. Eurasian Journal of Educational Research, 31, 75-92.
Taşlıdere, E., & Eryılmaz, A. (2009). Alternative to traditional physics instruction: Effectiveness of
conceptual physics approach. Eurasian Journal of Educational Research, 35, 109-128. 566 Gonca HARMAN – Aytekin ÇÖKELEZ
Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/2 Winter 2016 Taşlıdere, E. (2014). Kavramsal değişim yaklaşımının doğru akım devreleri konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 200- 223. Türkoğuz, S., & Cin, M. (2013). Argümantasyona dayalı kavram karikatürü etkinliklerinin öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 155- 173.
Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. sınıfa başlayan öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi. 09.09.2011 tarihinde
http://www.insanbilimleri.com/ojs/index.php/uib/article/download/52/95 adresinden alınmıştır. Yenilmez, K. & Kakmacı, Ö. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin matematikteki hazırbulunuşluk düzeyi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 529-542. Yeşilyurt, M. (2006). İlköğretim ve lise öğrencilerinin elektrik kavram ı ile ilgili düşünceleri.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 41-59.
Yıldırım, H. İ., Yalçın, N., Şensoy, Ö., & Akçay, S. (2008). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin elektrik akımı konusunda sahip oldukları kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 67-82.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, H. & Sünbül, A. M. (2003). Öğretimde planlama ve değerlendirme. Ankara: Mikro Yayınları.
Yılmaz, H., & Huyugüzel-Çavaş, P. (2006). 4-E öğrenme döngüsü yönteminin öğrencilerin elektrik
konusunu anlamalarına olan etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(1), 2-18.
Yumuşak, A. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ısı-sıcaklık, mekanik ve elektrik konularındaki kavram yanılgıları ve nedenlerinin araştırılması (CBÜ örneği). Milli Eğitim,
180, 123-132. Yüksel, A., Marangoz, D.Ç. & Canaran, N.T. (2004). Farklılaştırılmış öğretim stratejileri. 09.04.2011 tarihinde
http://www.erg.sabanciuniv.edu/iok2004/bildiriler/Arzu%20Yuksel.doc adresinden alınmıştır.