K. Büşra KAYNAK, ADNAN KAN, ZEYNEP KURTULMUŞ

36-72 AYLIK ÇOCUKLARA YÖNELİK “SALDIRGANLIK YÖNELİM ÖLÇEĞİ” GELİŞTİRME ÇALIŞMAS

Bu çalışmada Engellenme-Saldırganlık (Frustration-Aggression Hypothesis) saldırganlıklarını nelere ya da kimlere yönelttiklerini tespit eden bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ilgili alan yazın temel alınarak oluşturulan ölçek formu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılının güz yarıyılında Ankara, Antalya, Hatay, Konya ve Muş illerinden ortalama yaşları 5.3 olan toplamda 337 çocuk (n=164 kız; n=173 erkek) üzerinde uygulanmıştır. Yapılan faktör analizi neticesinde ölçeğin 27 madde ve 4 alt boyuttan oluştuğu belirlenmiştir. Bu alt boyutlar ilgili alan yazın doğrultusunda; başkalarına yönelik fiziksel saldırganlık, başkalarına yönelik ilişkisel saldırganlık, kendine yönelik saldırganlık ve eşyalara/nesnelere yönelik saldırganlık olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin tamamı için Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı .957 olarak tespit edilirken; alt boyutlar için sırası ile .946, .945, .853 ve .920 olarak belirlenmiştir. Ayrıca 2014-2015 eğitim-öğretim yılının bahar yarıyılında Ankara il merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 127 çocuk ile ölçüt geçerliği çalışması yapılmıştır. Bu amaçla çocuklara araştırmacılar tarafından geliştirilen "36-72 Aylık Çocuklara Yönelik Saldırganlık Yönelim Ölçeği"nin yanı sıra Crick, Casas & Mosher (1997) tarafından geliştirilmiş, ülkemize uyarlaması Şen ve Arı (2011) tarafından yapılmış "Okul Öncesi Davranış Ölçeği-Öğretmen Formu" uygulanmıştır. Uygulama sonucunda ölçeklerin alt boyutları arasında 0.01 düzeyinde anlamlı .340 ile .875 arasında değişen korelasyonlar olduğu belirlenmiştir. Tüm bu bulgular geliştirilen ölçeğin, 36-72 aylık çocukların saldırganlıklarını neye ya da kimlere yönelttiklerini belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur

DEVELOPMENT OF “AGGRESSION TENDENCY SCALE FOR 36-72 MONTHS-OLD CHILDREN”

In this study, it is aimed to develop a scale which can detect the behaviors of 36-72 month-old children in times of aggressive impulse.In order to achieve this, 337 preschool children were selected by using convenience sampling method and included in the first study group. These children were attending to school in the fall semester of 2014-2015 academic year in Ankara, Antalya, Hatay, Konya and Muş provinces. Exploratory factor analysis was performed on scale forms applied to these children.As a result of the Exploratory Factor Analysis, the eigenvalue of the scale was grouped under four different factors which were higher than 1. There was no item in the scale giving load to any of the factors whereas there were 6 items giving load to more than one factor.Then, it was observed that the scale with 27 items was grouped under four factors.The first one of these four factors explained the 48.11% of the variance and it was named as “physical aggression towards others”. The second one was named as “relational aggression towards others” and it explained the 11.66% of the total variance.It was found that the third one explained the 5.25% of the total variance and it was named as “self-directed aggression” and the fourth factor was named as “aggression against objects/items” and it explained the 7.7% of the total variance. In order to determine the reliability of the scale, total correlation was tested for each item and Cronbach’s alpha reliability coefficients were calculated.Accordingly, the Crα of the scale was .957, the Crα of the “physical aggression towards others” subdimension was .946, the Crα of the “relational aggression towards others” subdimension was .945, the Crα of the “self-directed aggression” subdimension was .853 and the Crα of the “aggression against objects/items” subdimension was .920. Furthermore, in order to determine the criterion validity of the scale, we created a second study group which was composed of 127 pre-school children who were continuing their education in the spring semester of the 2014-2015 academic year in preschools located in the center of Ankara province. In addition to our scale, Pre-School Social Behavior Scale-Teacher Form, which was developed by Crick, Casas & Mosher (1997) and adapted to Turkish by Şen and Arı (2011), was applied to these children. The scale was composed of four subdimensions but only physical aggression and relational aggression subdimensions were used. It was found that correlations were varying between r=.340 and r=.875 subdimensions of both scales (p

PDF

___

Berkowitz, L. (1989). Frustration-aggression hypothesis: examination and reformulation. Psychological Bulletin, 106(1), 59-73.
Berk, L. (2013). Bebekler ve Çocuklar Doğum Öncesinden Orta Çocukluğa. (Çev. Nesrin Işıkoğlu Erdoğan). Nobel Yayıncılık.
Bernstein, I. H. & Gesn, R. P. (1997). On the dimensionality of the Buss/Perry aggression questionnaire, Behavior Resarch and Therapy, 35(6), 563-568.
Bonica, C., Arnold, D. H., Fisher, P.H. & Zeljo, A. (2003). Relational aggreesion, relational victimization and language development in preschollers. Social Development, 12(4), 551- 562.
Bryant, F. B. & Smith, B. D. (2001). Refining the architecture of aggression: a measurement model for the Buss-Perry aggression questionnaire. Journal of Research in Personality, 35, 138- 167. DOI Number: 0.1006/jrpe.2000.2302
Can, S. (2002). Aggression Questionnaire Adlı Ölçeğin Türk Popülasyonunda Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi.
Carpenter, E. M. & Nangle, D. W. (2002). Effects of brief verbal instructions on aggression: A replication in a head start setting. Child & Family Behavior Theraphy, 24(4), 21-38, DOI: 10.1300/J019v24n04_02
Casas, J. F., Weigel, S. M., Crick, N. R., Ostrov, J. M., Woods, K. E., Jansen-Yeh, E. A. J. & Huddleston-Casas, C. A. (2006). Early parenting and children’s relational and physical aggression in the preschool and home contexts. Applied Developmental Psychology, 27, 209- 227.
Coie, J. D., Clissen, A. H. N., Dodge, K. A., Hubbard, J. A., Schwartz, D., Lemerise, E. A. & Bateman, H. (1999). It takes two to fight: A test of realtonal factors and a method for assessing agressive dyads. Developmental Psychology, 35(5), 1179-1188.
Crick, N. R. & Grotpeter, J. K. (1995). Relational aggression, gender and social adjusment. Child Development. 66, 710-722.
Crick, N. R., Ostrov, J. M., Burr, J. E., Cullerton-Sen, C., Jansen-Yeh, E. & Ralston, P. (2006). A longitudinal study of relational and physical aggression in preschool. Applied Developmental Psychology, 27, 254-268.
Çelik, H. ve Otrar, M. (2009). Saldırganlık envanterinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 29, 101-120.
DeVellis, R. (2003). Scale Development: Theory and Applications. Thousand Oaks, CA: Sage.
Donat Bacıoğlu, S. ve Özdemir, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinin saldırgan davranışları ile yaş, cinsiyet, başarı durumu ve öfke arasındaki ilişkiler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 169-187
Faria, A. M. (2009). Peer Interactions and School Readiness in Head Start Children: Physical Aggression, Relational Aggression and Prosocial Behavior, Unpublished doctoral dissertation, University of Miami. (UMI Number 3358224)
Field, A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS. (2nd Ed.). London: Sage.
Gülay, H. (2008). 5-6 Yaş Çocuklarına Yönelik Akran İlişkileri Ölçeklerinin Geçerlik Güvenirlik Çalışmaları ve Akran İlişkilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlamamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gülay Ogelman, H. (2013) Aggression levels of 5- to 6-year-old Turkish children in terms of gender, age, and peer relations variables, Journal of Research in Childhood Education, 27(1), 1-16, DOI Number: 10.1080/02568543.2012.739987
Gültekin, F. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ve saldırganlık düzeylerinin azaltılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 180-191.
Gündoğdu, R. (2010). 9. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme öfke ve saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(5), 257-276.
Harman, J. (2009). A Comparison of Relational and Physical Aggression Correlates in Young Children. Unpublished doctoral dissertation, University of Florida. (UMI Number 33674279)
Hasta, D. ve Güler, M. E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1): 64-104.
Kaas, R. A. & Tinsley, H. E. A. (1979). Factor analysis. Journal of Leisure Research, 11, 120-138.
Kadan, G. (2010). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında (4-6 Yaş) Saldırganlık Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kline, R. B. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. New York: Routledge.
Korkut, F. (2002). İfade edici saldırganlık ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması üzerine bir ön çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(23), 48-53.
Miller, A. J.(2002). Çocuklarda Depresyon. (M, Işık. Çev.). İstanbul: Özgür Yayınları. (Eserin Orijinal İsmi, The Childhood Depression Source Book. Orijinal Basım Tarihi, 1998).
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Testing. New York: McGraw-Hill.
Nunnally, J. C. & Bernstein, I. (1994). Psychometric Theory. New York: Mcgraw Hill.
Ostrov, J. M., Woods, K. E., Jansen, E., Casas, J. F. & Crick, N. R. (2004). An observational study of delivered and received aggression, gender and social-psychological adjustment in preschool. Early Childhood Resarch Quarterly, 19, 355-371
Ostrov, J. M., Gentile, D. A., & Crick, N. R. (2006). Media exposure, aggression and prosocial behavior during early childhood: A longitudinal study. Social Development, 15(4), 612-627.
Pett, M. A., Lackey, N. R. & Sullivan, J. J. (2003). Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for Instrument Development in Health Care Research. CA: Sage.
Sèguin, J. R. (2009). The frontal lobe and aggression, European Journal of Developmental Psychology, 6(1), 100-119, DOI: 10.1080/17405620701669871
Şen, M. ve Arı, M. (2011). Okul öncesi sosyal davranış ölçeği-öğretmen formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 1-28
Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
Tsorbatzoudis, H., Travlos, A. K., & Rodafinos, A. (2012). Gender and age differences in self- reported aggression of high school students. Journal of Interpersonal Violence, 28, 1709- 1725
Uysal, H. ve Dinçer, Ç. (2013). Okul öncesi dönemde karşılaşılan fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169), 328-345.