2-6 Yaş Arası Çocuğu Olan Annelerin Öfke Düzeyi ile Çocuk Yetiştirme Tutumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Mutluluk ve üzüntü gibi öfke de o duyguyu yaşatan bireye karşı sergilenen sözel ya da sözel olmayan dışa vurum tarzları arasında yer almaktadır. Öfke, gereğinden fazla yaşandığında ve kendini saldırgan tavırlarla gösterdiğinde pek çok problemin ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. Öfke, insanların her birinde farklı şekillerde kendini gösteren bir duygudur. Bunlar içe vurum, dışa vurum ve öfke kontrolü biçiminde ifade edilmektedir. Öfke, dozunda ve kısa süreli ve dozunda olursa son derece faydalı bir duygudur. Ancak öfke sürekli ve şiddetli olduğunda yıkıcı bir duyguya dönüşmektedir. Dolayısıyla öfkeye yol açan faktörlerin bilinmesi ve öfkenin ifade edilme şekli son derece önemlidir. Öfkenin ifade edilme şeklini etkileyen faktörler arasında yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum ve kültür yer almaktadır. Aile içinde ortaya çıkan öfke ise aile fertlerinin tamamı üzerinde negatif sonuçlar doğurmaktadır. Bu çalışmanın amacı 2-6 yaş arası çocuğu olan annelerin öfke düzeyi ile çocuk yetiştirme tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul'da ikamet eden 112 katılımcı ile anket uygulaması yapılmıştır. Yapılan araştırmada veri toplama aracı olarak Öfke Belirtileri Ölçeği, Ebeveyn Tutum Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği toplamda 122 ifadeden oluşan likert tipi anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda araştırma grubunu oluşturan annelerin, öfke belirtileri düzeyi ile aşırı koruyucu tutum ve depresyon düzeyi arasında; ciddiye alınmama düzeyi ile haksızlığa uğrama ve eleştirilme düzeyleri arasında; haksızlığa uğrama düzeyi ile eleştirilme düzeyleri arasında, eleştirilme düzeyi ile izin verici tutum düzeyleri arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Investigation of the relationship Between Child Rearing Attitude of Mothers with Children Between the Ages of 2-6 and Their Anger Level

Anger, just like happiness and sadness, is among the verbal or non-verbal expression styles exhibited against the individual who causes that emotion. Anger can lead to many problems when it is experienced more than necessary and manifests itself with aggressive attitudes. Anger is a feeling that manifests itself in different ways in each person. These are expressed in the form of inward expression, expression and anger control. Anger is a very beneficial feeling if it is in appropriate dosage and is shortterm. However, when anger is constant and violent, it turns into a devastating feeling. Therefore, it is extremely important to know the factors that cause anger and how anger is expressed. Factors affecting how anger is expressed include age, gender, education level, marital status, and culture. Anger within the family has negative consequences for all family members. The objective of this study is to investigate the relationship between the anger level of mothers who have children between the ages of 2-6 and their attitude towards child rearing. In accordance with this purpose, a questionnaire was conducted with 112 participants residing in Istanbul. As a result of the research, a positive relationship was observed between the anger symptoms level and the overprotective attitude and depression levels; the level of not being taken seriously and the levels of injustice and criticism; and the level of injustice and the levels of criticism of the mothers forming the research group.

PDF

___

Alabay, E. (2017). Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin ebeveynlik tutumlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1 (2), 156-174. http://dx.doi.org/10.24130/eccdjecs. 196720171234
Alidosti, M., Dehghani, S. L., Heydarabadi, A. B., & Tavassoli, E. (2016). Comparison of Parenting Style in Single Child and Multiple Children Families. Iranian Journal of Health Sciences, 4 (2), 49-54.
Aydın, B., & Öztütüncü, F. (2001). Examination of adolescents’ negative thoughts. Adolescence (36), 77-83. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.jhs.4.2.49
Balat, G. U. (2010). İlköğretime başlayan çocukların anne babalarının çocuk yetiştirme tutumlarının okul öncesi eğitimden yararlanma düzeylerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 32(143), 349-402.
Balkaya, F., & Şahin, N. H. (2003). Çok Boyutlu Öfke Ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, 14 (3), 192-202.
Baltaş, A., & Baltaş, Z. (2008). Stres ve Başa Çıkma Yolları (24. b.). Remzi Kitabevi.
Beck, A. T., Ward, C., & Mendelson, M. (1961). Beck depression inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry, 4 (6), 561-571. http://dx.doi.org/10.1093/occmed/kqv087
Bilge, F., & Sayın, S. (1994). Uyum Düzeyleri Farklı Olan Üniversite Öğrencilerinin Öfke. II:Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları (s. 111-120). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayını.
Boggs, J. (2018). Parenting Styles and Mental Health: Measuring the relationship between Authoritative, Authoritarian, and Permissive parenting styles and their effects on Mental Health. USFSP , 1-38.
Çuhadaroğlu-Çetin, F., Canat, S., Kılıç, E., Şenol, S., Rugancı, N., & Öncü, B. (2004). Ergen ve ruhsal sorunlar durum saptama çalışması [State determination study regarding teenagers and mental problems]. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları.
Çelik, H. (2006). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin saldırganlık tepkileri, bağlanma tarzları ve kişiler arası şemaların incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çıkrıkçı, S. (1999). Ankara il merkezinde resmi banka anaokullarına devam eden 5-6 yaş çocuklarının okul olgunluğu ile aile tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi].Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Demir, E. K., & Şendil, G. (2008). Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları Dergisi, 11 (21), 15-25. https://doi.org/10.9779/pauefd.439949
Doğan, N., & Başokçu, T. O. (2010). İstatistik Tutum Ölçeği İçin Uygulanan Faktör Analizi ve Aşamalı Kümeleme Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1 (2), 65.
Eser, D. T., & Üstün, B. (2011). Psikiyatrik Bozukluğu Olan Ergen ve Ebeveynlerinin Öfke İfade Biçimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2 (3), 111-116.
Genceli, M. (1973). İki Değişkenli Doğrusal Regresyonda Zaman Faktörü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 33 (1), 179.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Pearson.
Gilli, S. (2016). Gender Bias in Parenting Styles and its Contribution to Gender Differences in Empathy. Department of Psychology, University of Cape Town.
Gülay, H, & Önder, A. (2011). Annelerin tutumlarına göre 5-6 yaş çocuklarının sosyalduygusal uyum düzeyleri. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 89-105.
Hedstrom, E. (2016). Parenting Style as a Predictor of Internal and External Behavioural Symptoms in Children: the child’s perspective. HKR , 1-24.
Kabasakal, Z. (2013). The Effects of Mother Education Programs on the Functionality, Anger Management and Conflict Solution Levels of Families. Eurasian Journal of Educational Research (52), 1-20.
Karataş, Z., & Çelikkaleli, Ö. (2018). Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 450-462. http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.402052
Kolburan, G., Comert, I. T., Narter, M., & Isozen, H. (2012). Parental Attitude Perception in Adolescents by Gender. Procedia - Social and Behavioral Sciences (47), 1299-1304. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.815
Maccoby, E. E. (2002). Gender and group process: A developmental perspective. Current directions in psychological science, 11(2), 54-58.
Malete, L. (2007). Aggressive and antisocial behaviours among secondary school students in Botswana: The influence of family and school based factors. School Psychology International, 28 (1), 90-109. https://doi.org/10.1177/0143034307075683
Mazlum, M. M., & Mazlum, A. A. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yönteminin Belirlenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 4 (4), 1-21.
Mennen, F., & Trickett, P. (2011). Parenting Attitudes, Family Environments, Depression, and Anxiety in Caregivers of Maltreated Children. National Council on Family Relations, 60 (3), 259-271. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2011.00646.x
Morris, A. S., Silk, J. S., Morris, M. D., Steinberg, L., Aucoin, K. J., & Keyes, A. W. (2011). The influence of mother–child emotion regulation strategies on children's expression of anger and sadness. Developmental psychology, 47 (1), 213. https://doi.org/10.1037/a0021021
Özer, Z. (1997). Duygu dünyasının bam teli öfke. Bilim ve Teknik Dergisi (354), 80-84.
Özyürek, A., Çetin, A., Yıldırım, R., Evirgen, N., & Ergün, Ş. (2016). Farklı Kültürlerde Aile Çocuk Etkileşimlerinin Öğretmen Bakış Açısına Göre İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (43), 1477-1484. https://doi.org/10.17719/jisr.20164317718
Park, S., Kim, B., & Park, M. (2016). The relationship between parenting attitudes, negative cognition, and the depressive symptoms according to gender in Korean adolescents. International Journal of Mental Health Systems, 10 (35), 1-8. https://doi.org/10.1186/s13033-016- 0069-3
Prinzie, P., Stams, G. J., Dekovic, M., Reijntjes, A. H., & Belsky, J. (2009). The relations between parents’ Big Five personality factors and parenting: A meta-analytic review. Journal of Personality and Social Psychology, 97 (2), 351-362. https://doi.org/10.1037/a0015823
Roopnarine, J. L., Jin, B., & Krishnakumar, A. (2014). Do Guyanese mothers' levels of warmth moderate the association between harshness and justness of physical punishment and preschoolers' prosocial behaviours and anger? International Journal of Psychology, 49 (4), 271- 279. https://doi.org/10.1002/ijop.12029
Safran, J. D. (1990). Towards a Refinement of Cognitive Therapy in Light of Interpersonal Theory: I. Theory. Clinical Psychology Review (10), 87-105. https://doi.org/10.1016/0272- 7358(90)90108-M
Seçer, İ. (2015). Spss ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi. Anı Yayıncılık.
Senemoğlu, N. (2009). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi.
Spielberger, C. (1995). Measuring the Experience, Expression, and Control of Anger. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing (3), 207-232. https://doi.org/10.3109/01460869509087271
Şanlı, D., & Öztürk, C. (2015). Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi. DEUHFED, 8 (4), 240-246.
Şendil, G. (2003). Çocuk, Ergen ve Anne Baba. Çantay Yayınları.
Tatlılıoğlu, K., & Karaca, M. (2013). Öfke Olgusu Hakkında Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (6), 1101-1123. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1691
Vafaeenejad, Z., Elyasi, F., Moosazadeh, M., & Shahhosseini, Z. (2019). Psychological factors contributing to parenting styles: A systematic review . F1000 Research , 1-19. http://dx.doi.org/10.12688/f1000research.14978.2
Vyas, K., & Bano, S. (2016). Child’s Gender and Parenting Styles. Delhi Psychiatry Journal, 19 (2), 289-293.
Yaşar, F. (2009). İlköğretime devam eden öğrencilerin anne-çocuk ilişkisini kabul ve reddedici algılama düzeyinin annenin evlilik doyumu ve evlilik uyumu düzeyiyle ilişkisi[Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yavuzer, H. (2014). Çocuğu tanımak ve anlamak. Remzi Kitabevi.