1980 SONRASI DÖNEMDE TÜRK SİNEMASI’NDA ZENGİNLİK TEMSİLLERİ

Toplumsal eşitsizliklerin en önemli belirleyicilerinden bir tanesi zenginliktir. Küreselleşme ile artan ekonomik eşitsizliğin belirleyicilerinden olan ve en genel tanımıyla mal varlığı ve paranın var ettiği bir güçlülük statüsü olan zenginliğin tanımlanması, elde edilmesi, bölüşülmesi ve temsil edilmesi makro ölçekte Türkiye’de yaşanan sosyal, siyasal ve ekonomik değişimlere paralel olarak dönüşüm göstermiştir. 1980’den günümüze Türk Sineması’nda ülkede değişen siyasal, ekonomik ve toplumsal yapının, değişen zenginlik olgusunun ve zenginliği somut olarak gösteren yaşam tarzlarının nasıl temsil edildiğinin araştırılması ise bu çalışmanın problemini oluşturmaktadır. Ele alınan filmlerde toplumsal dinamiklerin analizi ile zenginliğin toplumsal temsillerinin izleri sürülmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında Türk Sinemasında 1980-2015 yılları arasında çekilen ve zenginlik temsili içeren filmler betimsel analiz yoluyla incelenmiştir. Zenginlik temsili, temsillerdeki dönüşüm ve toplumsal yapı ile ilişkisine ilişkin genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Araştırma çerçevesinde ulaşılabildiği kadarıyla 1980-2015 arası dönemde toplam 2375 film çekilmiştir. Yazılı kaynaklardan yapılan ilk tarama sonucunda bu filmlerden 559 tanesinde zenginlik temsilleri olduğu çıkarımına ulaşılmış, ancak filmlerin tamamına ulaşıp izlemek mümkün olmamıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda Türkiye’de 1980 sonrasında siyasi ekonomik, toplumsal ve kültürel alanda yaşanan gelişmelerin, Türk Sineması’nı etkilediği; 1980 sonrasında çekilen filmlerin toplumsal ve kültürel alanda çekildiği dönemde yaşanan dönüşümleri yansıttığı; 1980 sonrası dönemde çekilen filmlerdeki zenginlik temsillerinin dönemin ekonomik, toplumsal ve kültürel yapısındaki değişimler doğrultusunda farklılaştığı görüşmüştür.

WEALTH REPRESENTATIONS IN TURKISH CINEMA AFTER THE PERIOD 1980

One of the most important determinants of social inequality is wealth. Wealth is one of the determinants of increasing economic inequality through globalization and, in its most general definition, it is an asset status and wealth. Defining wealth, acquiring, and representative division of the macro scale occurred in Turkey in social, political and economic changes have shown parallel to the conversion. The concern of this study is to examine how political, economic and social structures that have changed in the country since 1980, changing phenomenon of wealth and lifestyles showing wealth concretelyare represented in Turkish Cinema. Remains of social represantations are tried to find with the analysis of social dynamics in films which are handled. In that study, the films made between 1980-2015 and containing the representation of wealth in Turkish Cinema are examined with descriptive analysis method. A general frame is tried to explain about wealt representation, transformation in representations and relationship with social structure. Attained result in that study, the period of between 1980-2015, 2375 film have been made in Turkey. Consequence of first scanning through written funds, 559 of those films have wealth representations howewer it couldn’t have been possible to reach and watch all of them. As a result of evaluating the data in the study, it is seen that political, economic, social and cultural developments have been effected Turkish Cinema after 1980; in films have been made after the period of 1980, wealth representations have been differentiated through changes about economic, social and cultural structures of that period. In the light of all those datas, it is possible to conclude that in every period of Turkish Cinema, wealth representations have been encountered and wealth has been represented by the help of concrete indicators.

PDF

___

Açıkgöz, R. ve Yusufoğlu, Ö. Ş. (2012). Türkiye’de Yoksulluk Olgusu ve Toplumsal Yansımaları, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1, 76-117.
Altınay, G.D. (2011). 12 Eylül Filmlerinde Şiddetin Sunumu. S.Kırel (Ed.) Türk ve Dünya Sineması Üzerine Sentezler. İçinde (s. 83-97). İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
Avcı, Ö. (2012). İstanbul’da Dindar Üniversite Gençliği İki Dünya Arasında. İstanbul: İletişim Yayınları.
Bali, R.N. (2013). Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a Yeni Seçkinler, Yeni Mekânlar, Yeni Yaşamlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Boratav, K. (2005). 1980’li yıllarda Türkiye’de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Boratav, K. (2012). Türkiye İktisat Tarihi 1908- 2009. Ankara: İmge.
Buğra, A. ve Savaşkan, O. ( 2015). Türkiye’de Yeni Kapitalizm Siyaset, Din ve İş Dünyası. (Çev: B. Doğan). İstanbul: İletişim Yayınları.
Esen, Ş. (1996). Seksenler Türkiye’sinde Sinema. Eskişehir: Etam A.Ş. Baskı Tesisleri.
Evren, B. (1990) Türk Sinemasında Yeni Konumlar. İstanbul: Broy Yayınları.
Gürbilek, N. (2009). Vitrinde Yaşamak 1980’lerin Kültürel İklimi. İstanbul: Metis Yayıncılık.
Işık, O. ve Pınarcıoğlu, M. M. (2013). Nöbetleşe Yoksulluk Sultanbeyli Örneği. İstanbul: İletişim Yayınları.
Kaplan, N. (2004). Aile Sineması Yılları 1960’lar. İstanbul: Es Yayınları.
Karakaya, S. (2014). Doksanlı Yıllarda Türk Sineması. Ankara: Gece Kitaplığı.
Koca, D. (2015). Türkiye’de Çağdaş Konut Üretiminin Yeniden Okunması. Tasarım+Kuram Dergisi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 19, 19-34.
Kozanoğlu, C. (1995). 1980’lerden 90’lara Türkiye ve Starları Cilalı İmaj Devri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Kozanoğlu, H. (1993). Yuppiler, Prensler ve Bizim Kuşak. İstanbul: İletişim Yayınları.
Oktay, A. ( 2002). Türkiye’de Popüler Kültür. İstanbul: Everest Yayınları.
Özgüç, A. (2014) Ansiklopedik Türk Filmleri Sözlüğü (1914-2014). İstanbul: Dönence Basım ve Yayın.
Öztürk, T. (2014). Muhafazakarlık İdeolojisi Çerçevesinde Gelişen Kültür Ve Sanat Politikaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (34), 621-627.
Pösteki, N. (2005). 1990 Sonrası Türk Sineması (1990-2005). İstanbul: Es Yayınları
Savran, S. (2013). İslamcılık, AKP, Burjuvazinin İç Savaşı. Neoliberalizm, İslamcı Sermayenin Yükselişi ve AKP. N. Balkan, E. Balkan ve A. Öncü (Ed). İçinde (s.53-141). İstanbul: Yordam Kitap.
Sevinç, Z. (2014). 2000 Sonrası Yeni Türk Sineması Üzerine Yapısal Bir İnceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 97-118.
Scognamillo, G. (2003). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Sivas, A. (2011). Türk Sinemasında Bağımsızlık Anlayışı ve Temsilcileri. S. Kırel (Ed.) Türk ve Dünya Sineması Üzerine Sentezler. içinde (s. 121-146) . İstanbul: Parşomen Yayınları.
Suner, A. (2006). Hayalet Ev Yeni Türk Sinemasında Aidiyet, Kimlik ve Bellek. İstanbul: Metis Yayınları.
Tanyılmaz, K. ( 2013). Türkiye Büyük Burjuvazisinde Derin Çatlak. Neoliberalizm, İslamcı Sermayenin Yükselişi ve AKP. N. Balkan, E. Balkan ve A. Öncü (Ed). İçinde (s. 143-179). İstanbul: Yordam Kitap.
Tokgöz, E. (2007). Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi (1914-1920). Ankara: İmaj Yayınevi
Tümtaş, M. S. (2012). Kent, Mekan ve Ayrışma Kentsel Mekanda Ayrışma Dinamikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Veblen, T. (2005). Aylak Sınıfın Teorisi. (Çev.Z. Gültekin ve C. Atay). İstanbul: Babil Yayınları.
Yankaya, D. (2014). Yeni İslami Burjuvazi Türk Modeli. İstanbul: İletişim Yayınları.
Yılmazkol, Ö. (2011). Son Dönem Türk Sineması’nda Taşranın Temsili. 2000 Sonrası Türk Sinemasına Eleştirel Bakış. Ö. Yılmazkol (Ed.). İstanbul: Okur Kitaplığı, 47-73.