18. YÜZYILDAN GÜNÜMÜZE BATI SANATINDA YEME-İÇME KÜLTÜRÜ

Yaşamın devamı için diğer temel ihtiyaçlara nazaran daha elzem olan yeme-içme faaliyeti, bu önemine ilave olarak, (tarihsel süreçte) kültür ve medeniyet olgularının oluşmasına etki edecek pek çok gelişime de zemin hazırlamıştır. İnsanlık hatta dünya yaşamının geri kalanı kadar eski olan yeme-içme faaliyetinin ve sanat ile olan ilişkisi, Paleolitik Dönem'den günümüze çeşitli kırılmalar, dönüşümler ve değişimler yaşamıştır. Yakın Çağ'dan günümüze kadar ki evre, bu gelişim ve değişim seyri içerisinde önemli bir zaman aralığıdır. Fransız İhtilali ile Sanayi Devrimini hazırlayan şartlar ve bu devrim-ihtilalin neticeleri, batıda birbirine tepki olarak oluşmuş sanat akımlarının doğmasına neden olmuştur. Resim sanatında objeden süjeye geçiş süreci ile akabinde cereyan eden ve avangard olarak adlandırılan 20. yüzyıl akımları ise farklı sanat anlayışlarının doğmasına zemin hazırlamıştır. Batıda, 20. yüzyıl başlarında eş zamanlı olarak görülmeye başlanan bu reaksiyonlarda, 1960'lar sonrasındaki değişim-dönüşümün gerçekleşmesine imkân tanımıştır. Makalede, pek çok belirleyicinin etkisiyle oluşan bu üç yüz yıllık süreçte, klasik, modern ve postmodern terimleri içerisinde, batı sanatındaki yeme-içme temalı resimlerin değişimi ve evrimi ele alınmaya çalışılmıştır. Metinde, tüm dönemlere ait eserlerden oluşan bir kataloglama değil, gelişim, değişim ve neden-sonuç ilişkisi merkezli bir ele alış biçimi benimsenmiş ve bol sayıda seçme örnek çalışma, hem anlatımı desteklemek hem de ifade edilmeye çalışılan gelişim ve değişimi daha net şekilde vurgulamak için kullanılmıştır.

FROM 18. CENTURY TO TODAY AND DRINK CULTURE IN WEST ART

Eating and drinking activity which is more crucial than other basic needs for surviving, in addition to this impotance, triggered many developments that would effect culture and civilisation phenomenons (in historical process). The relationship between art and eating and drinking activitiy which is as old as history of humanity, even the rest of life at earth, experienced several breakings, transformations and changes from Palaeothic Era to modern day. Tha phase from modern age to these days is an impotant time period inside this development and change process. Conditions which prepare French Revolution and Industrial Revolution and their conclusions caused art movements that emerged as reactions to each other. Process of passing object to subject and 20th century movements that occured right after this process and named as avangard formed a basis for birth of different art concepts. In West, those reactions which could be seen simultaneously in the very beginning of 20th century enabled the change and transformation after 1960ies. In this article I analyzed changes and evolution of the food theme paintings in Western art in 300 hundred-year process formed by several paradigms. There isn't a cataloging consists of paintings belongs to all those periods, but cause and effect and change become focus of this study. And several samples are used for both supporting statement and emphasizing the change in art more clearly.

PDF

___

Akdeniz, Defne (2018). Resim Sanatında Gastronomi, İstanbul: Gece Kitaplığı.
Antmen, Ahu (2012). Sanat Cinsiyet, İstanbul: İletişim Yayınları.
Antmen, Ahu (2013). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Ankara: Sel Yayıncılık.
Artun, Ali (2013). Sanat Manifestoları, İstanbul: İletişim Yayınları.
Baker, Ulus (2011). Beyin Ekran, İstanbul: Birikim Yayınları.
Baker, Ulus (2015). Sanat ve Arzu, (Ed. Tansu Açık), İstanbul: İletişim Yayınları.
Barret, Terry (2014). Sanatı Eleştirmek, (Çev. Gökçe Metin), İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Barret, Terry (2015). Neden Bu Sanat Çağdaş Sanatta Estetik ve Eleştiri, İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Bourriaud, Nicholas (2005). İlişkisel Estetik, (Çev. Saadet Özen), İstanbul: Bağlam Yayıncılık
Bürger, Peter (2017). Avangard Kuramı, (Çev. Erol Özbek ve Şeyda Öztürk), İstanbul: İletişim Yayınları.
Caludon, Francis (2006). Romantizm Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Francalanci, L., Ernesto (2006). Nesnelerin Estetiği, (Çev. Durdu Kundakçı), Ankara: Dost Kitabevi.
Freud, Sigmund (2018). Bilinçsizlik ve Psikanaliz, (Çev. Emir Aktan), İstanbul: Tutku Yayınevi.
Fineberg, Jonatan (2014). 1940’tan Günümüze Sanat, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
Harvey, David (2014). Postmodernliğin Durumu, (Çev. Sungur Savran), İstanbul: Metis Yayınları.
Herscher, Ermine (2003). Picasso'nun Sofrası Mutfaktaki Sanat Şöleni,(Çev. Emine Çaykara ve Şeyda Çaluk), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Hodge, Susie (2016) Beş Yaşındaki Çocuk Bunu Neden Yapamaz Açıklamalı Modern Sanat, İstanbul: Hayalperest Yayınları.
Hopkins, David (2006). Dada ve Gerçeküstücülük, Ankara: Dost Yayınevi.
Kuspit, Donald (2014). Sanatın Sonu,(Çev. Yasemin Tezgiden), İstanbul: Metis Yayınları.
Okan, K., Berna, (2012). Türkiye'de Geleneksel Sanatın Dönüşümü ve İstanbul Bienalleri, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), s.23-36.
Phillips, Sam (2016). İzmler Modern Sanatı Anlamak, (Çev. Derya Nükhet Özer), İstanbul: Yem Yayınları.
Sallan, Songül ve Boybeyi, Songül (1994). "Modernizm ve Postmodernizm İkilemi", AÜDTCF Felsefe Dergisi, C:15, s.313-323.
Selvi, Yeliz (2017). “Sanat'ın Öteki'ne Açılması Ya da Kamusal Alanda Sanat”, İDİL, 6(36), s. 2209-2232.
Serullaz, Maurice (1991). Empresyonizm Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Susuz, Mehmet (2017). Göstergebilim Bağlamında Tüketim Kültürü ve Sanat: Enstalasyon, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun.
Tunalı, İsmail (2008). Felsefenin Işığında Modern Resim, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Türker, H., İbrahim ve Çokokumuş, Benan (2014). "Gerçeküstücülük, Rene Magritte’den Jerrry Uelsmann’a", Sanat ve Tasarım Dergisi, C:13,s. 121-140.
Wilson, Michael (2015). Çağdaş Sanat Nasıl Okunur, İstanbul: Hayalperest Yayınları
Yılmaz, Mehmet (2013). Modernden Postmoderne Sanat, Ankara: Ütopya Yayınları.
Ulus Baker, Bresson ve Transandantal İmaj. http://www.korotonomedya.net/kor/index.php?id=0,243,0,0,1,0
Zeynep Kakınç, Artistic Cafe Society. https://nattsfield.com/2017/02/13/artistic-cafe-society/