Çocukların Trafik Bilincinin Gelişiminde Masal Türünün Rolüne Yönelik Uygulamalar

Traffic accidents that lead to various losses occur every year in Turkey. Undoubtedly, the way to reduce these accidents at least is through o good traffic education from childhood. The earlier traffic education is given, the more permanent it affects the children. Primary school age, in which basic skills are acguired and reinforced has great importance in terms of traffic education. During the traffic education from the primary school in Turkey, it poses a requirement in terms of winning the children's traffic awareness. The contribution of the products addressing the sensitivity of the children in the delivery of traffic education is great. Taking advantage of children's products in traffic education will make the message desired to be more permanent. In this pespect; fairy tales, of one the children’s literature products appear as an important genre. In this regard; it is possible to maket he traffic education and awareness gained with children’s literature products are more permanent. During Turkish education and training process, tales contribute to the development of children in many areas of life. Through fairy tale texts; in this study, it is aimed to present examples of activites that are through to contribute to the development of traffic awareness of children in Turkish education and training process, within an institutional frame work. This study is a deseriptive study prepared by scanning model. These datas obtained from; Turkish teaching, four basic language skills, traffic awareness and safety issues through scientific publications, textbooks and internet. Starting from the entertaining and educational works of fairy tales, it is aimed to give children the best traffic awareness by increasing their interests and tastes with examples of fairy tales and activities.

Applications for the Role of the Fairy Tale Type in the Development of Traffic Awareness of Children

Türkiye’de her yıl çeşitli kayıplara yol açan trafik kazaları meydana gelmektedir. Bu kazaları en aza indirmenin yolu şüphesiz çocukluktan itibaren iyi bir trafik eğitiminin verilmesinden geçmektedir. Trafik eğitimi ne kadar erken yaşlarda verilirse çocuklarda daha çok kalıcı etki bırakır. Temel becerilerin kazanıldığı ve pekiştirildiği ilköğretim çağı, trafik eğitimi açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de ilköğretim döneminden itibaren verilen trafik eğitimi, çocukların trafik bilincini kazanması açısından bir gereklilik arz etmektedir. Trafik eğitiminin verilmesinde çocuğun duyarlılığına seslenen ürünlerin katkısı büyüktür. Trafik eğitiminde çocuk ürünlerden yararlanmak verilmek istenen mesajın daha kalıcı olmasını sağlayacaktır. Çocuk edebiyatı ürünlerinden olan masallar bu yönüyle önemli bir tür olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bakımdan çocuk edebiyatı ürünleri ile kazandırılan trafik eğitimini ve bilincini daha kalıcı hale getirebilmek mümkündür. Türkçe eğitimi ve öğretimi sürecinde masallar çocukların hayatın birçok alanında gelişimine katkı sağlar. Masal metinleri aracılığıyla, bu çalışmada Türkçe eğitimi ve öğretimi sürecinde çocukların trafik bilincinin gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülen etkinlik örneklerinin kuramsal çerçevede sunulabilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma tarama modeliyle hazırlanmış betimsel bir çalışmadır. Veriler; Türkçe öğretimi, dört temel dil beceresi, trafik farkındalığı ve güvenliği konularındaki bilimsel yayınlardan, ders kitabından ve internetten yararlanılarak elde edilmiştir. Masalların eğlendirici ve eğitici işlevinden hareketle çocuklara masal metinleri ve etkinlik örnekleriyle onların ilgi ve zevklerini arttırarak trafik bilincini en iyi şekilde kazanmaları hedeflenmiştir.

___

Aral, N., Aydın, R., Bekir, H., Çelik, F.T. (2018). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Trafik Farkındalığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Şanlıurfa Hilvan Örneği). Çocuk ve Gelişim Dergisi (ÇG-D), 1(1), 43-51.

Balkız, C. (1999). İlköğretimde Trafik Eğitiminin Trafik Kazalarının Önlenmesi Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

Başköy, F. (2005). Medyadaki Trafik Konulu Haberlerin İçerik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Çetinkaya, Z. (2007). “Masalların Türkçe Öğretimindeki Yeri ve Önemi”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Çiğiltepe, A. (1998). İlköğretim Çağındaki Çocukların Trafik Eğitimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

Fişek, O. “Trafik Lambası”, (Erişim Tarihi 20.11.2019), https://oya.fisek.net. Görgü, A. T. (2006). Masalların Çocuğun Bilişsel ve Duyuşsal Gelişimine Katkısı. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s. 537- 544). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.

Hatipoğlu, S. (2002). Okul Öncesi Çocuklarda Trafik Eğitiminin Gerekliliği. Uluslararası Trafik ve Yol Güvenliği Kongresi Bildirileri Kitabı (ss. 501-505) Gazi Üniversitesi Trafik Planlaması ve Uygulaması Anabilim Dalı.

Hatipoğlu, S., Özdemir, S., Arıkan Öztürk, E. (2012). Türkiye‟de ilköğretim okullarında verilen trafik eğitiminin farklı ülkelerde verilen eğitimle karşılaştırılarak incelenmesi ve geliştirilmesi için öneriler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 9-22.

Karabey, A. L. (2006). 2004 Yılı İçinde Meydana Gelen Trafik Kazalarından 14 Yaş ve Altı Çocukların Etkilenmelerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475.

Karayolları Trafik Kanunu (1983). Madde 3, Kanun Numarası: 2918, Kanun Kabul Tarihi: 13/10/1983, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih: 18/10/1983, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 18195, http://www.trafik.gov.tr (20.01.2011).

MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5.Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Cem Web Ofset A.Ş.

Pampal, S., Hatipoğlu, S., Arıkan Öztürk, E., Yıldız, E. (1999). Türkiye’de Trafik Probleminin Nedenleri: Bilinç Eksikliği ve Yetersiz Eğitim, II. Ulaşım ve Trafik Kongresi Bildiriler Kitabı 27- 33.

Pampal, S. (2011). Trafik Kazaları ve Çocuklar, Ankara Trafik Vakfı Dergisi, Sayı: 42, Yıl: 9, Başyazı.

Sarıçiçek, T., Bekir, H. (2018). 5 yaş çocuk resimlerinde trafik. II. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS 2018) bildiri özetleri kitabı içinde (ss. 215). Sınırsız Eğitim ve Araştırma Derneği.

Sever, S., Kaya, Z., Aslan, C. (2006). Etkinliklerle Türkçe Öğretimi. Morpa Yayınları.

Sönmez, V. (1991). Okul Öncesi ve Temel Eğitimde Trafik Eğitiminin Önemi. 1. Trafik Şurası Bildiriler Kitabı, (ss. 392-393). EGM Trafik Daire Başkanlığı.

Şimşek, T. (2007). Çocuk Edebiyatı (4. Basım). Suna Yayınları. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, “Trafik Hayattır”, (Erişim Tarihi: 21.11.2019), http://okuloncesi.eba.gov.tr.

“Trafik Lambasının Oyunu” , (Erişim Tarihi: 20.11.2019), https://www.masalsitesi.com.

Yetkin, D., Daşcan, Ö. (2008). Son Değişikliklerle İlköğretim Programı 1- 5 Sınıflar (Güncellenmiş 2. Baskı), Anı Yayıncılık.