SURİYE İÇ SAVAŞI VE FIRAT’IN DOĞUSU

Anadolu coğrafyasının doğal uzantısı konumunda olan Suriye, tarihi ve kültürel açıdan ülkemizle birçok ortak noktaları bulunan bir devlettir. Suriye, yeni bir ülke olmasına rağmen tarihi milattan önceki dönemlere kadar gitmektedir. Asur, Sümer gibi doğu, Roma, Makedon gibi Batı medeniyetlerinin buluştuğu Suriye, Türk ve İslam medeniyetlerini de yaşamıştır. Yaşadığı bu tarihi geçmiş sonucu birçok etnik, dini ve mezhepsel grupları bünyesinde barındırmaktadır. Suriye iç savaşı sadece Arap Baharı’nın getirdiği “ekmek, onur ve özgürlük” mücadelesinin sonucu olmadığını sosyo-politik, sosyo-ekonomik koşulların, küresel güçlerin çıkar çatışmaları ve Suriye tarihinin bir birleşimi olarak başladığını göstermektedir. Mezhep ve etnik farklılıklar, ekonomik zorluklar ve Suriye rejiminin kuruluşundan itibaren halka karşı uyguladığı ayrımcı ve baskıcı politikalar çatışmanın gelişmesine ve uzamasına zemin hazırlamıştır. Özellikle Hafız Esad döneminde Müslüman Kardeşlerin öncülüğünde gelişen muhalif gruplar yıllar boyu şiddet kullanılarak bastırılmıştır. Muhalif kişilerin birçoğu ya öldürülmüş ya cezaevine atılmış ya da ülkeyi terk etmek zorunda bırakılmıştır. Beşar Esat döneminde de zaman zaman yükselen muhalif hareketler şiddet kullanılarak sert bir biçimde sindirilmiştir. Arap Baharı ile birlikte muhalif hareket kontrol edilemeyecek bir konuma gelmiş ve ülke geneline hızla yayılan isyanlar rejim tarafından önlenememiştir. İç ve dış dinamiklerin etkisi, Suriye yönetiminin baskıcı tutumu, etnik ve mezhep farklılıklarının yarattığı gerilim, ekonomik zorluklar bir iç savaş olarak etkilerini sekiz yıldır sürdürmektedir. Bu nedenle Suriye iç savaşını tek bir nedenle açıklamak gerçekçi bir analiz olamaz. Bu bağlamda tarihi süreç içerisinde yaşanan olayların, küresel ve bölgesel güçlerin çatışan çıkarlarının ve kurulan ilişkilerin başlangıcından günümüze değin çok yönlü olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle çalışmamızda Suriye’nin tarihi gelişimine kısaca değinildikten sonra, 2011 yılından itibaren devam eden iç savaş ve ülkemize yansımaları üzerinde durulacaktır. Analiz ve yorumlar konumuz ile ilgili yayınlanan kitap, makale ve güncel gelişmeler üzerinden yapılacaktır.

SYRIAN CIVIL WAR AND EAST OF EURAPHETS

Syria, which is a natural extension of the Anatolian geography, has a common point in terms of history and culture with our country. Although Syria is a new country, its history goes back to B.C. period. The Sumerian, Assyrian, Macedonian, Roman, Turkish and Islamic civilizations lived here. As a result of this past, there are many ethnic and sectarian groups. The historical process shows that the Syrian çivil war, which has been going on since 2011, is not only a part of the Arab Spring but is also a part of a combination of Syrian history and external factors. It shows that the Syrian çivil war is not only a part of the struggle of “bread, dignity and freedom” in brought by the Arap Spring but also various socio-political reasons, political pressures were influential as well as sectarian differences and economic diffuculties. The political pressure, which was the result of the successive autocratic rule of the Syrian history, created strong opposition within the country, especially from the period of Hafız Esad. Opposition groups led by the Muslim Brotherhood were suppresed for years. Most of the opponents were either killed, imprisoned or forced to leave the country. During the reign of Besar Esad, such as “Damascus Spring”, the rising voices of opposition have been suppressed. The emergence of the Arab Spring brought the popular uprisings to a level where they could not suppress them and the demonstrations spreading throughout the country could not be prevented by the regime. Therefore, after briefly touching upon the historical development of Syria, we will focus on the ongoing çivil war and its reclections to our country since 2011. Analyzes and and comments will be made through published books, articles and the current developments related to this subject.

PDF

___

Acar, Ünal (2012). A’dan Z’ye Terörizm. Ankara: Kripto Yayınları. Ada, Serhan (2005). Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (1918-1939). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Akçora, Ergünöz (1995). “Hatay’ın Anavatan’a İlhakının Türk Dış Politikasında Yeri”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XI, Sayı:32, s. 379-405.
Akdemir, Salih (2000). “Suriye’deki Etnik ve Dini Yapının Siyasi Yapının Oluşmasındaki Rolü” Avrasya Dosyası, C 6, Sayı:1, Ankara, Asam Yayınları. s.201-237.
Alantar, Ö. Zeynep (2001). “Türk Dış Politikasında Milletler Cemiyeti Dönemi”. (Ed. Faruk Sönmezoğlu). Türk Dış Politikasının Analizi.. İstanbul: Der Yayınları.
Arı, Tayyar (2012). Siyaset Savaş ve Diplomasi. Bursa: MKM Yayıncılık.
Arıkan, Pınar (2012). “Suriye’nin Nusayri Yüzü ve İran”. Ortadoğu Analiz, Cilt 4, sayı:43, s.18-29.
Arslan, Sıddık (2016). “International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic” Volume 11/13 Summer 2016, p. 1-96 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9687 ISSN:1308-2140, Ankara-Turkey
Armaoğlu, Fahir (2018). 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995. İstanbul: Kronik Kitap.
Aydoğan, Bekir (2015). “PYD’nin ABD-Rusya Denklemindeki Tercihi”, Orta Doğu Analiz, Cilt:12, Sayı:71, s.58-59.
Benice, E. İzzet (1936). “İskenderun ve Antakya”. Açık Söz Gazetesi, 12 Eylül.
Bige, Yavuz (1994). Kurtuluş Savaşı Dönemi’nde Türk Fransız İlişkileri. Ankara:TTK Yayınları.
Cleveland, L. William (2008). Modern Ortadoğu Tarihi. (Çev. M. Harmancı). İstanbul: Agora Kitaplığı Çasın, Mesut (1995). “Suriye Arap Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri”. Avrasya Dosyası, Ankara, C.IISayı:3, s. 53-61.
Culbertson, Shelly (2016).The Fires of Spring: A Post-Arab Spring Journey Through the Turbulent New Middle East Tunisia,Turkey, Iraq, Jordan,Qatqr,Egypt. New York :St . Martin’s Press.
Dağıstanlı, Adil ve Sofuoğlu, Adnan (2008). İşgalden Katılma Hatay. Ankara: Phoenix Yayınevi. Demir, Arzu (2015). Devrimin Rojava Hali. İstanbul: Ceylan Yayınları.
Elhadj, Elie (2010). “Why Syria’s Regime is Likely to Survive .” MERIP Journal Winter Issue 257, Vol 40, no 4. s.1-29.
Erkin, C. Feridun (1987). Dışişlerinde 34 Yıl, Anılar-Yorumlar. 2. Baskı, Cilt 1, Ankara: TTK Yayınları.
Ertuğrul, Doğan (2012). “Türkiye Dış Politikası İçin Bir Test:Suriye Krizi”. TESEV Dış Politika Programı Yayını, s.1-6.
Gönlübol, Mehmet ve Sar, Cem (1996). 1919-1938 Yılları Arasında Türk Dış Politikası. Olaylarla Türk Dış Politikası.Ankara: Siyasal Kitabevi.
Güler, Aydemir (2013). Bir Türkiyelileşememe Öyküsü:Kürt “Açılımı” Hakkında Yazılar. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
Gürseler, Ceren (2016). “Yeni” Olgusu: 100.Yılında Sykes-Picot Antlaşması Orta Doğu ve Türkiye” Akademik Bakış, cilt,9 sayı:18, s.79-92.
Herring, Eric (2000). "Rogue Rage: Can We Prevent Mass Destruction?", Journal of Strategic Studies, VoL: 23, Issue: l, March 2000, p.188-212.
Hinnebusch, Raymond (2012).” Syria: From Authoritarian Upgrading to Revolution?” International Affairs 88 (1): p.95-113.
İbas, Selahattin (2004). Türkiye-Suriye İlişkilerinin Tarihi. (Ed:Türel Yılmaz ve Mehmet Şahin) Ortadoğu Siyasetinde Suriye.. Ankara: Platin Yayınları. İçişleri Bakanlığı (2017). Terör Örgütünün Suriye Kolu PKK/KCK .Ankara: İçişleri Bakanlığı Yayınları.
İlkin, Selim (1979). “Türkiye Suriye İlişkileri. Türk-Arap İlişkileri: Geçmişte, Bugün ve Gelecekte” I. Uluslararası Konferans Bildirileri 18-22 Haziran. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiye ve Orta Doğu Araştırma Enstitüsü.
İşyar, G. Ömer (2013). “Türkiye-Rusya İlişkileri:Günümüzde Doğu-Batı Rekabetinin Yeni Kırılma Noktası” (Ed:Sezgin Kaya). Rusya’nın Doğu Politikası. Bursa: Ekin Yayınevi.
Kafalı, Mustafa (1973). “Suriye Türkleri-I”. Töre Dergisi, Ankara,Sayı:21, s. 21-36.
Karabulut, Bilal (2007). “Karadeniz’den Orta Doğuya Uzanan Bir Dış Politika:Geçmişten Günümüze Suriye-Rusya İlişkileri.” Karadeniz Araştırmaları Dergisi,Sayı:15, s. 69-91.
Kargın, İ. Aksu (2018). “The Unendıng Arab Sprıng in Syrıa: The Prımary Dynamıcs of The Syrıan Cıvıl War as Experıenced by Syrıan Refugees.” Volume 13/3, Winter 2018, p. 27-48 DOI
Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13158 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey
Kirişcioğlu, M. Fatih (2016). “Suriye’de İç savaş Sürerken Suriye Türkleri”. Yeni Türkiye Orta Doğu Özel Sayısı. s. 754-769.
Korkmaz, Yusuf (2015). İran-Suriye Bölgesel İttifakı. Ankara:Matbuat Yayın Grubu. Köni, Hasan (1995). “Büyük Suriye Politikasının Tarihi Gelişimi”. Avrasya Dosyası, Sonbahar 1995 Ankara C.II S.3. Sayı:49, s.41-51.
Kurat, Y. Tekin (1975). “Elli Yıllık Cumhuriyetin Dış Politikası”, Belleten, C. XXXIX, Sayı. 154, s. 265-308.
Luizard, Pierre-Jean (2016). IŞİD Tuzağı. (Çev.Yasemin Özden Charles). İstanbul: İletişim Yayınları.
Malik, Abd-el, Enver (1971). Çağdaş Arap Düşüncesi Bağımsızlık Sosyalizm-Müslüman Kardeşlerden Marksizm’e Kadar. (Çev.Adnan Cemgil). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Ma’oz, Joseph Ginat and Winckler, Onn (1988). “Modem Syria: From Ottoman Rule to Pivotal Role in the Middle East”, Brighton, Portland: Sussex Academic Press, p. 17-33.
Ma’oz, Moshe (1991). Esad: Şam’ın Sfenksi. (Çev. Hakan Gündüz). İstanbul:Akademi Yayınları. Mansfield, Peter (2000). Osmanlı Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası. (Çev. Salih Yurdakul). İstanbul: Söylem Yayınları.
Mikail, E. Hasan (2007). Yeni Çarlar ve Rus Dış Politikası. İstanbul: IQKültür Sanat Yayıncılık.
Oral, Sander (2018). Siyasi Tarih 1918-1994. Ankara:İmge Yayınevi.
Orhonlu, Cengiz. (1976). Suriye Türkleri, Türk Dünyası El Kitabı. Ankara:Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Oytun, Orhan (2015). “Suriye’de Kürt Kuşağı Mümkün Mü?”, Orsam, Cilt:7, Sayı: 69, s. 17-19.
Över, Kıvanç Galip (1997). “Hicaz’daki Soru İşareti: Suriye Türkleri.” Yeni Türkiye Dergisi, Türk Dünyası Özel Sayısı. Cilt:2, sayı 15, s.1686-1694.
Özdemir, Çağatay (2016). “Suriye’de İç savaşın Nedenleri: Otokratik Yönetim mi, Bölgesel ve Küresel Güçler mi”. Bilgi (33), Kış/Winter, s.81-102.
Özden, Hakan (2016). “Turkey and Syrıa From 2011 to 2013: From Intımacy to a Dılemma.” Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/2 Winter 2016, p. 1029-1048 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9302 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
Öztuna, Yılmaz (1987). “Komşumuz Suriye”. Tercüman Gazetesi 18 Temmuz.
Öztürk, Nazif (1998). “Suriye Türkleri”. Yeni Türkiye Dergisi, Türk Dünyası Özel Sayısı II, Yıl 3, Sayı:16, s.1675-1685.
Pehlivanlı, Hamit. Sarınay, Yusuf. Yıldırım, Hüsamettin (2001). Türk Dış Politikasında Hatay (1918- 1939). Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları. Pierret, Thomas (2014). “The Syrian Baath Party and Sunni Islam: Conflicts and Connivance”, Middle East Brief, 77: p.1-8.
Salık, Nuri (2011). “Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikasında Pragmatizm ve Türkiye-Suriye İlişkilerinin Geleceği.” Orta Doğu Analiz cilt 3, sayı:35, s.20-32.
Saray, Mehmet (2006). Türkiye ve Yakın Komşuları. Ankara: Ankara Atatürk Merkezi.
Satlofe, B. Robert (1986). “Prelude to Confliet. Communal Intertependence in The Sanjak of Alexandretta 1920-1936” Middle EasternStudies, Vol 22(2), p. 147-180.
Sinkaya, Bayram (2011). “İran-Suriye İlişkileri ve Suriye’de Halk İsyanı”. Ortadoğu Analiz Cilt 3, Sayı:33, s.38-48.
Soyak, R. Hasan (2018). Atatürk’ten Hatıralar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Sunuyama, Sonoko (2007). “Syrian and Saudi Arabia: Collaboration and Conflicts in The Oil Era”. London: I.B.Tauris Academic Studies , ISBN 978-1-84511-302-5.
Şen, Sabahattin (2004). Ortadoğu’da İdeolojik Bunalım: Suriye Baas Partisi ve İdeolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
Tavakkalna, M. Said (1945). Suriye ve Lübnan’da Fransa’nın İşi Ne? İstanbul: Yayınevi Belli Değil TC Şam Büyükelçiliği. (1985). Suriye’nin Genel Ekonomik Durumu Dış Ticaret ve Türkiye ile İlişkileri 1938 yılı Raporu. Ankara: Dışişleri Bakanlığı Yayınları.
Tonak, A. Ertuğrul (2015). Sonuna Doğru. Ankara: İmge Kitabevi. Vahap A. Uluç, A. Vahap (2016). “Suriye Kürtleri: Türkiye Kürtleri’nin Devamı”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi,Cilt: 19, Sayı: 1, s. 191-223.
Uzgel, İlhan (2001). 1923-1939 Fransa’yla İlişkiler. (Ed. Baskın Oran). Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. Cilt I: 1919-1980. İstanbul: İletişim Yayınları.
Uzunçarşılı, H. İsmail (2015). Osmanlı Tarihi Cilt:I, Ankara:TTK Yayınları.
Ülger, K. İrfan. (1995). “Baas Partisi İdeolojisi”. Avrasya Dosyası, Ankara, C 11 Sayı:3 s.105-115.
Yassin Kassab, Robin ve Al-Shami, Leila (2016). Burning County:Syrians in Revolution and War. London:Pluto Press.
Yavuz, Celalettin (2005). Geçmişten Geleceğe Suriye-Türkiye İlişkileri. Ankara: Ticaret Odası Yayınları.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ