RİSK ALAN PROAKTİF ÇALIŞANLARIN FİRMA PERFORMANSINA ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bir işletmenin yenilikçi karaktere sahip olabilmesi için değişikliklere açık olması ve bu değişiklikleri üstlenecek kadar risk alması gerekmektedir. Proaktif bakış açısı net bir örnekle ifade edilirse; yangın olmadan yangın söndürücünün hazır tutulmasıdır. Performans ise belirli bir dönemde hedeflenen ve elde edilen çıktının karşılaştırılmasıdır. Literatürde bu kavramların ayrı ayrı ya da başka kavramlarla ilişkilerinin incelendiği görülürken, bu üç kavram arasındaki ilişkinin yeterince incelenmediği görülmektedir. Risk alma ve proaktiflik boyutları performans açısından değerlendirildiğinde küreselleşen dünyada en önemli avantajlardır. Çünkü küreselleşme beraberinde çok dinamik ve sürekli değişen pazarları getirmiş ve bu pazarların birçoğunda firmalar fark yaratarak homojen ürünü satma çabasına girmişlerdir. Buradaki en önemli özellik proaktif olma ve kazanılma olasılığı yüksek riske girebilmedir. Bunun sonucunda firmalar pazarın kaymağını alıp, yeni atılımlara daha cesur ve güçlü bir şekilde girebileceklerdir. Bu çalışmada, araştırma kapsamına alınan otellerde çalışanların risk alma ve proaktiflik boyutları ile işletme performansı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Adana ilinde dört yıldız ve üstü statüsünde otelcilik hizmeti sunan beyaz yaka personellerine anket uygulanmıştır. Günümüz işletmelerinin makul risk alabilip, fırsat ya da tehditleri öngörerek faaliyetlerini sürdürebilmesi başarılı olmaları için gerek şarttır. İşletmenin risk alan proaktif özellikteki bir karaktere sahip olması da ancak çalışanlarının bu tipteki bir karaktere sahip olmasıyla mümkündür. Bu araştırma, risk alan proaktif bakış açısına sahip işletme çalışanlarının performanslarını incelemek üzere kurgulanmıştır. Eldeki verilerin analizi sonucunda risk alma ve proaktiflik eğilimleri ile işletme performansı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.

A RESEARCH ON THE EFFECT OF RISK TAKING PROACTIVE EMPLOYEES ON THE COMPANY PERFORMANCE

Organization must be open to changes and take enough risks in order to have an inovative character. If the proactive perspective is expressed in a clear example; having a fire extinguisher before fire. Performance is the comparison of the targeted and obtained output in a certain period. In the literature, it is observed that these concepts are examined separately or with other concepts, while it is seen that the relationship between these three concepts has not been examined sufficiently. Risk and proactivity dimensions are the most important advantages in the globalized world when evaluated in terms of performance. Because globalization has brought together very dynamic and ever-changing markets and firms in many of these markets have made a difference and tried to sell homogeneous products. The most important feature here is the risk of being proactive and being at high risk. As a result, firms will be able to take the skimmings of the market and enter new breakthroughs in a more courageous and powerful way. In this study, it is aimed to investigate the relationship between risk taking and proactive dimensions and the level of business performance of the employees in the hotels. For this purpose, a questionnaire was applied to white collar personnel who provide hotel services in four star or higher status hotels in the province of Adana. Today, businesses need to be able to take reasonable risk, anticipate opportunities or threats in order to be able to sustain their activities. Business should have a risktaking proactive character however; this is possible when employees have a character of this type. This research was designed to examine the performance of enterprises with a risk-taking proactive perspective. As a result of the analysis of available data, it was concluded that there was a statistically significant relationship between risk taking and proactivity trends and business performance.

___

  • Ağca, V., Kandemir, T. (2008). Aile İşletmelerinde İç Girişimcilik Finansal Performans İlişkisi: Afyonkarahisar’da Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3): 209-230.
  • Akal, Z. (2000). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi, 4.B., Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No: 473, Ankara.
  • Akdemir, A. (2004). İşletmeciliğin Temel Bilgileri, Biga İ.İ.B.F. Yayınları, Çanakkale.
  • Arslan, A.,Staub, S. (2014). Kuşak Teorisi ve İçgirişimcilik Üzerine Bir Araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 11.
  • Çetin, C. (2010). Stratejik Düşünce ve Kurumsal Girişimcilik, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
  • Ekinci, H. (2011). Toplam Kalite Yönetimi İle İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin Analizi, T.C. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
  • Erdem, B., Kaya, İ. (2012). Çalışma Yaşamı Kalitesini Etkileyen Faktörlerin İşgörenler Tarafından Algılanması: Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, 13. Ulusal Turizm Kongresi.
  • Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Personel Seçimi ve Başarı Değerleme Teknikleri, İşletme Fakültesi Yayın, No.248, İstanbul.
  • Faiz, E., Üner, M. (2015). Uluslararası Girişimciliğin Proaktiflik Boyutu: Küresel Doğan İşletmeler Üzerine Nitel Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, Cilt: 70, No: 4.
  • Göktaş, D. (2013). KOBİ'lerde Girişimcilik Değerleri, İşletme Performansı ve Dış Ticaret İlişkisi: Giresun Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kars.
  • Gümüştekin Gülten, E & Öztemiz, B. (2005). Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 271-288.
  • Karaman, R. (2009). İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak BalancedScorecard, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16): 411-427.
  • Kayabaşı, A. (2007). İşletmelerin Rekabet Gücünün Geliştirilmesinde Lojistik Faaliyetlerin Performansının Arttırılması: Üretim İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
  • Kobu, B. (2005). Üretim Yönetimi, Beta Yayınları: İstanbul. Kurtuldu, A. (2014). Sağlık İşletmelerinde Kurumsal Girişimcilik Ve Performansa Etkisi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
  • Kuşluvan, S., Eren, D. (2008). Örgütsel Hizmet Odaklılığın İşletme Performansı Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2):177- 193.
  • Özmutaf, NM. (2007). Örgütlerde Bireysel Performans Unsurları ve Çatışma. Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2):41-61.
  • Soba, M. (2006). Esnek Üretim Sistemlerinin İşletme Performansına Etkileri ve Vestel Elektronik A.Ş Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Afyonkarahisar.
  • Tokay, T. (2001). Örgütsel Stres ve Performans İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldız, S. (2011). İşletme Performansının Ölçümü Üzerine Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36: 179-193.
  • Yılmaz, EF. (2006). Performans Değerlendirme Sisteminin İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi ve Örnek Bir Uygulama, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
  • Zerenler, M. (2003). Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Üretim Süreci Esnekliğinin Şirketlerin Performans Ve Yaşam Sürelerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.