BIST100 ENDEKSİNDE YER ALAN İŞLETMELERİN KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK FAALİYETLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Günümüzde bir işletmenin finansal raporlarındaki verileri ve karlılığı, işletmenin sürdürülebilirliği için yeterli değildir. İç ve dış paydaşlar, işletmenin sosyal sorumluluk ve çevreye olan duyarlılıklarını da dikkate alarak, işletmenin sürdürülebilirliğini test etmek istemektedirler. İşletmelerin yıllık faaliyet raporu yayınlaması, raporda sosyal sorumluluk faaliyetlerine yer vermesi Kurumsal Yönetim İlkeleri gerekliliklerindendir. BIST100’deki işletmeler Kurumsal Yönetim İlkelerini uygulamakla sorumludur. Bu çalışmanın amacı BIST100 endeksinde yer alan işletmelerin web sayfalarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) uygulamalarına yer verip vermediklerinin incelenmesi ve yer veren işletmelerin web Sayfalarındaki KSS Başlıkları, KSS Projelerinin Sorumluluk Alanları, KSS Projelerinin Hedef Kitlesi ve KSS Projesi Türü bakımından araştırılmasıdır. Bu amaçla BIST100 endeksinde yer alan 100 işletmenin öncelikle faaliyet raporlarına bakılmış sonrasında ise kurumsal web sayfalarındaki KSS faaliyetleri incelenmiştir. Çalışmada içerik analizi yapılarak veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 100 işletme arasından yalnızca 43 işletme hem faaliyet raporlarında hem de kurumsal web sayfalarında gerçekleştirdikleri KSS uygulamalarına yer vermektedir. Bu işletmeler KSS uygulamalarında hedef kitle olarak genellikle çocukları ve gençleri tercih etmişlerdir. KSS faaliyetlerinin uygulama alanı ise en çok eğitim olarak belirlenmiştir. KSS uygulama türü olarak işletmeler genellikle gönüllülük, hayırseverlik ve sponsorluk türlerini tercih etmiştir. Amaca yönelik pazarlama ise en az tercih edilen KSS uygulama türü olmuştur. Yapılan çalışmanın sonucunda BIST100 endeksinde yer alan ve kurumsal olmaları beklenen işletmelerin toplum nazarında kurumun bilinirliliğini, saygınlığını ve güvenilirliğini arttırmaya yarayan Kurumsal Sosyal Sorumluluk faaliyetlerini topluma duyurmak için etkili bir iletişim aracı olan web sayfalarında yeteri kadar yer vermedikleri belirlenmiştir.

EVALUATION OF THE COMPANIES IN THE BIST100 INDEX ACCORDING TO THEIR CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY

Nowadays, profitability of a business in its financial reports is not sufficient for the sustainability of the business. Internal and external stakeholders want to test the sustainability of the business by taking into account the company's social responsibility and environmental awareness. It is among the requirements of the Corporate Governance Principles that the companies publish their annual activity reports and include social responsibility activities in the report. The companies listed in BIST100 index are responsible for implementing the Corporate Governance Principles. Accordingly, the aim of this study was to examine the corporate web pages of the companies included in the BIST100 index in terms of Corporate Social Responsibility (CSR) practices. For this purpose, 100 companies in BIST100 index were firstly reviewed based on their activity reports and then corporate web pages were examined in terms of CSR projects. Data were collected and analyzed using content analysis method. According to the results of the study, only 43 companies among 100 companies have included CSR practices in both activity reports and corporate web pages. These businesses have generally chosen children and young people as the target group for CSR applications. CSR implementations were mostly carried out in the field of education. In CSR applications, most of the businesses preferred volunteering, philanthropy and sponsorship activities. On the other hand, it has been found that Cause Related Marketing (CRM) is the least preferred CSR application among those companies. As a result of the study, it has been determined that the businesses which are expected to be institutionalized in BIST100 index are not using the web pages effectively as an effective way to publicize their Corporate Social Responsibility activities that increase the awareness, respectability and reliability of the company in the society.

___

  • Aslan, E. & Tavşancıl, E. (2001). İçerik Analiz ve uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon.
  • Arı, M. & Bayram, G. (2017). Kurumsal Yönetim Açısından Sosyal Sorumluluk ve Çevre Muhasebesinin İncelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), ss.533-545.
  • Bayraktaroğlu, G. (2007). Sosyal pazarlama: Engeller ve öneriler. Ege Akademik Bakış, 7(1), ss.117- 132.
  • Carroll, A.B. (1979). A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance. Academy of Management Review, 4(4), pp. 497-505.
  • Carroll, A.B. (1991). The pyramid of corporate social responsibility: Toward the moral management of organizational stakeholders. Business Horizons, July/August, pp.39-48.
  • Coşkun, G. (2010). Kurumsal Pazarlama ve Sosyal Sorumluluk. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Çalışkan, O. & Ünüsan, Ç. (2011). Otel çalışanlarının kurumsal sosyal sorumluluk algısının iş tatmini ve işte kalma niyetine etkisi. Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(2), ss.154-166.
  • Fidan, Z. & Acar Şentürk, Z. (2017). Kurumsal sosyal sorumluluk projelerinde işbirliği: “Akbank,
  • Garanti Bankası ve Türkiye İş Bankası üzerine bir inceleme”. Selçuk İletişim, 9(4), ss.40-65.
  • Davis, K. & Blomstrom, R.L. (1975). Business and Society Environment and Responsibility, New York, akt: Yönet, Ender Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışında Son Dönemeç: Stratejik Sorumluluk, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi
  • Demir, Ö. & Sezgin, E.E. (2014). Kurumsal yönetim anlayışında muhasebenin yeri ve önemi: TRB1 bölgesinde yapılan bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, ss.207- 223.
  • Erten, E. (2018). Google trends arama hacim endeksi ve Borsa İstanbul ilişkisi: BİST 100 endeksi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi SBE, İşletme Anabilim Dalı.
  • Göcenoğlu, C. & Onan, I. (2008). Türkiye'de KSS Değerlendirme Raporu. Ankara.
  • Göztaş, A. & Baytekin, E.P., (2009). Sosyal Sorumluluk Kampanyaları İle Çocukların Bilinçlendirilmesi Ve Eğitimi Türkiye‟Den Bir Uygulama Örneği: Aygaz “Dikkatli Çocuk Kazalara Karşı Bilinçlendirme Kampanyası”. Journal of Yaşar University, 4(13), ss.1997-2015.
  • Kalaycı, E. & Özpeynirci, R. (2014). Kurumsal yönetim anlayışı temelinde kamuyu aydınlatma ve şeffaflık ilkelerinin muhasebe bilgi sistemine yansımaları. International Conference on Eurasian Economics, Session 1, Skopje, Macedonia.
  • Koçer, S., Ertel, R. & Çeber, B. (2018). İşletmelerde sürdürülebilirlik: Sanayi sektörü işletmeleri üzerine bir inceleme. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4 (11), ss.315-329.
  • Kotler, P. ve Lee, N. (2008). Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İstanbul: MediaCat.
  • Krippendorff. K. (1980). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, Beverly Hills: Sage.
  • Min-Dong, P.L. (2008). A review of the theories of corporate social responsibility: Its evolutionary path and the road ahead. International Journal of Management Reviews, 10 (1), pp. 53–73.
  • Oral, T., Polat, E. & Şit, A. (2017). Borsa İstanbul kurumsal yönetim endeksinde yer alan şirketlerin sermaye yapıları ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 8(1), ss.126-141.
  • Önder, Ş. & Ağca, A. (2018). İşletmelerin risk gruplarına göre çevresel sürdürülebilirlik uygulamaları: BIST 100 endeksinde bir uygulama, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7 (1), ss.77-89.
  • Özgen, E. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk kavramı ve çalışan memnuniyetine etkisi, D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, ss.1-6.
  • Özgener, Ş. (2009). İş Ahlakının Temelleri Yönetsel Bir Yaklaşım, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Özmen, H.İ. & Villi, B. (2014). Sosyal medya ve finansal performans: Borsa İsyanbul’da işlem gören işletmeler üsrinde bir araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), ss.269-293.
  • Öztürk, F. (2013). Kurumsal yönetim ilkeleri ve iç denetimin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
  • Öztürk, M.C. & Ayman. M. (2008). Türkiye’de özel sektör ve sosyal sorumluluk projeleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını, 9, ss.145-163.
  • Peltekoğlu Balta, F. (2009). Halkla İlişkiler Nedir?, İstanbul: Beta Yayınları.
  • Taşkın, E. & Kahraman, H. (2008). Amaca yönelik pazarlama ve Turkcell örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.237-256.
  • Tatlı, M. & Üstün, F. (2018). BİST 100 Endeksindeki firmaların misyon, vizyon, örgütsel değer ve stratejik amaçlarının içerik analizi, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), ss.18-31.
  • Tekin, E. (2018). Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinde sosyal medyanın rolü: GSM firmaları örneği. Kastamonu Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 20(1), ss.31-55.
  • Tetik, N. (2013). Kurumsal yönetim ilkeleri ve yeni Türk Ticaret Kanunu düzenlemelerinin işletmelerin finansal yönetimi üzerinde etkileri. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), ss.43-58
  • TKYD. Kurumsal Yönetim. http://www.tkyd.org: http://www.tkyd.org/files/downloads/hakkimizda/TKYD%20Kurumsal%20Yonetim%20Nedir %202017 (Erişim Tarihi: 13-04-2019)
  • Wilson, M., (1999). Corporate Sustainability: What Is It And Where Does It Come From?, https://iveybusinessjournal.com/publication/corporate-sustainability-what-is-it-and-wheredoes-itcome-from/ (Erişim Tarihi: 22.05.2019)
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • http://www.spk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 10-05-2019).
  • https://borsanasiloynanir.co/bist-30-50-100-endeksleri/ (Erişim Tarihi: 10-05-2019).
  • http://tkyd.org/tr (Erişim Tarihi: 10-05-2019).
  • https://www.kap.org.tr/tr/bist-sirketler (Erişim Tarihi: 16-05-2019).
  • http://www.resmigazete.gov.tr (Erişim Tarihi: 03-05-2019).
  • https://genchayat.org/yurtta-genc-var/ (Erişim Tarihi: 26-05-2019).
Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover
  • ISSN: 2667-5625
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ