Kuzeydo¤u Anadolu Çoruh Nehri Havzas›ndaki ‹ki Alabal›k (Salmo trutta) Populasyonunun Yap›s› ve Üreme Özellikleri

Çoruh Havzas›n›n iki önemli kolu olan Anuri ve Cenker çaylar›nda yaflayan kahverengi alabal›klar›n, Salmo trutta, yafl, boy, efley ve üreme özellikleri incelenmifltir. Bal›klar Kas›m 2000-Ekim 2002 tarihleri aras›nda ayl›k olarak elektroflok yöntemi ile toplanm›flt›r. Anuri Çay›’nda yafl 0-6 aras›nda de¤iflirken, Cenker Çay›’nda 0-7 aras›nda oldu¤u, çatal boy da¤›l›m›n›n (L) Anuri Çay›’nda 4,29-29,9 cm, Cenker Çay›’nda ise 3,7-34,4 cm aras›nda gerçekleflti¤i tespit edilmifltir. Her iki populasyonun ço¤unlu¤unu 20 cm’den küçük bireyler oluflturmufltur. ‹lk efleysel olgunluk yafl› ve boyu Anuri ve Cenker çaylar›nda difli ve erkekler için s›ras›yla 1,99; 3,19 y›l ve 14,1; 17,2 cm, 1,99; 3,22 y›l ve 14,0; 17,3 cm olarak hesaplanm›flt›r. Her iki populasyonda da fekondite (F) ile boy ve a¤›rl›k aras›nda önemli iliflkiler tespit edilmifltir (P < 0,05). Fekondite Cenker Çay›’nda (392 ± 46) Anuri Çay›’ndan (308 ± 27) daha yüksek bulunmufltur (P < 0,05). Üreme her iki populasyonda da Eylül-Ekim aylar›nda gerçekleflmistir.

Anahtar Kelimeler:

Kahverengi alabal›k (Salmo trutta), Kuzeydo¤u Anadolu, üreme özellikleri

Structure and Reproductive Characteristics of Two Brown Trout (Salmo trutta) Populations in the Çoruh River Basin, North-eastern Anatolia, Turkey

The reproductive characteristics of 2 brown trout (Salmo trutta) populations were examined in 2 tributaries, the Anuri and Cenker streams, of the Çoruh River, north-eastern Turkey. Sampling was carried out by electrofishing monthly from November 2000 to October 2002. Age varied from 0 to 6 in the Anuri Stream, and from 0 to 7 in the Cenker Stream. Fork length (L) ranges were 4.29-29.9 cm and 3.7-34.4 cm for the Anuri and Cenker streams, respectively. The majority of individuals from both populations were smaller than 20 cm. While age and length at first maturity in males and females were 1.99 and 3.19 years, and 14.1 and 17.2 cm for the Anuri Stream, they were 1.99 and 3.22 years, and 14.0 and 17.3 cm for the Cenker Stream, respectively. Fecundity (F) was higher (P < 0.05) in the Cenker Stream (392 ± 46) than in the Anuri Stream (308 ± 27). Significant relationships were found between fecundity and length and weight for both populations (P < 0.05). Spawning took place in September and October in both populations.

Keywords:

Brown trout (Salmo trutta), north-eastern Anatolia, reproductive characteristics,

PDF

___

Aras, M.S. 1974. Çoruh ve Aras Havzası Alabalıkları Üzerine Biyo- Ekolojik Araştırmalar. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum 81 s.
Alp, A., Kara, C. and Büyükçapar M. 2003. Reproductive biology of brown trout, Salmo trutta macrostigma Dumeril 1858, in a tributary of the Ceyhan River which flows into the eastern Mediterranean Sea. Journal of Applied Ichthyology. 19: 346-351.
Avşar, D. 1998. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, Baki Kitap ve Yayinevi, Adana.
Bardakçı, F., Tanyolaç J. and Akpınar M.A. 1994. Morphological comparison of trout (Salmo trutta L., 1766) populations caught from a Sivas stream. Turk. J. Zool. 18: 1-6.
Çetinkaya, O. 1999. Çatak Çayı (Dicle Nehri) Dağ Alabalıklarının (Salmo trutta macrostigma, Dum., 1858) Bazı Biyolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Istanbul Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi Dergisi. 9: 111-122.
Elliot, J.M. 1994. Quantitative Ecology and the Brown Trout. Oxford University Press, Oxford.
Erkoyuncu, İ. 1995. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Sinop Su ürünleri Fakültesi, Sinop.
Geldiay, R. 1968. Kazdağı Silsilesi derelerinde yaşayan alabalık (Salmo trutta L.) populasyonları hakkında. VI. Milli Türk Biyoloji Kongresi, 15-21 Ağustos 1968 İzmir, pp. 65-77.
Geldiay, R. and Balık, S. 1996. Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Karataş, M. 1997. Ataköy baraj gölünde (Tokat) yaşayan alabalıkların (Salmo trutta L.) üreme özelliklerinin incelenmesi. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 21: 439-444.
Karataş, M. 1999. Age at sexual maturity, spawning time, sex ratio, fecundity of population of trouts (Salmo trutta L.) inhabiting in the Tifi brook (Tokat-Turkey) (Oral presentation). Symposium Development and Growth of Fishes 5-8 July, 1999. St. Andrews, Scotland.
King, M. 1996. Fisheries Biology, Assessment and Management. Fishing News Books, Malden, MA.
Kuru, M. 1975. Dicle-Fırat, Kura-Aras, Van Gölü ve Karadeniz Havzası tatlı sularında yaşayan balıkların (Pisces) sistematik ve zoocoğrafik yönden incelenmeleri. Doçentlik Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 180 pp.
Lobon-Cervia, J., Utrilla, C.G., Rincon, P.A. and Amezcua F. 1997. Environmentally induced spatio-temporal variations in the fecundity of brown trout Salmo trutta L.: trade-offs between egg size and number. Freshwater Biology 38: 277-288.
Nicola, G.G. and Almodóvar, A. 2002. Reproductive traits of stream- dwelling brown trout Salmo trutta in contrasting neighboring rivers of central Spain. Freshwater Biology. 47: 1353-1365.
Nikolsky, G.W. 1963. The Ecology of Fishes, Academic Press, London.
Svalastog, D.1991. A note on maximum age of brown trout, Salmo trutta L. Journal of Fish Biology 38: 967-968.
Tabak, İ., Aksungur, M., Zengin, M., Yılmaz, C., Aksungur, N., Alkan, A., Zengin, B. and Mısır, S. 2001. Karadeniz Alabalığı (Salmo trutta labrax Pallas, 1811)’nın Biyoekolojik Özelliklerinin Tespiti ve Kültüre Alınabilirliğinin Araştırılması. Proje Sonuc Raporu, Trabzon, 203 pp.
Wootton, R.J. 1998. Ecology of Teleost Fishes, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
Yanar, M., Akyurt, İ. and Bircan, R. 1987. Salmo trutta L.’nın gonad gelişimi, yumurta verimliliği, büyüme durumu ve et verim özellikleri üzerine bir araştırma. E. B. K. Et ve Balık Endüstrisi Dergisi. 8: 3-12.
Yıldırım, A.1991. Barhal Havzası alabalıklarının (Salmo trutta labrax, Pallas 1811) biyo-ekolojisi üzerine araştırmalar. Y. Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 44 s.
Yıldız, N. and Bircan, H. 1994. Uygulamalı İstatistik. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 704, Erzurum.