Derya KAYA ŞENOL, Filiz POLAT, Merve DOĞAN

Jinekolojik Kanser Farkındalığı: Üreme Çağı ve Postmenopozal Dönem Kadınlar

Giriş: Kadınların jinekolojik kanserlerden korunmasında önemli bir faktör farkındalıktır. Jinekolojik kanser farkındalığının artması hastalığın erken tanılanması, tedavisi ve mortalitenin azaltılması açısından önemlidir. Araştırma üreme çağındaki ve postmenopozal dönemdeki kadınların jinekolojik kanser farkındalıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel tipte tasarlanan çalışma, Ekim 2019 – Şubat 2020 tarihleri arasında Çankırı ilinde bir devlet hastanesine başvuran kadınlar ile yürütülmüştür. Araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 339 kadın örneklemi oluşturmuştur. Veri toplama aşamasında kadınların sosyo-demografik obstetrik ve genel sağlık özelliklerini (yaş, medeni durum, eğitim, gebelik sayısı, genital kanser öyküsü, cinsel hastalık öyküsü gibi toplam 20 soru) içeren ‘’Katılımcı Bilgi Formu’’ ve ‘’Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi için SPSS 21.0 (Statistical packet for Social Sciences for Windows) paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada 36-50 yaş grubunda olan, çalışan, 1-3 arası gebelik ve çocuk sayısı olan, oral kontraseptif kullanan ve jinekolojik kanserlerin önlenip önlenemeyeceği konusundaki fikirleri olan kadınların Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Jinekolojik Kanser Farkındalık Ölçeği toplam puan ortalamalarının üreme çağındaki kadınların (150.7±20.6), postmenopozal dönemdeki kadınlara (144.4±18.5) göre daha yüksek olduğu ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p<0.05) belirlenmiştir. Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre; kadınlarda eğitim, gebelik sayısı, doğum sayısı, kullanılan aile planlaması ve üreme çağında olma gibi faktörler jinekolojik kanser farkındalıklarını etkilemektedir. Postmenopozal dönemdeki kadınların jinekolojik kanser farkındalığı konusunda bilgi gereksinimleri bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

jinekolojik kanser, farkındalık, kadın

Gynecological Cancer Awareness: Reproductive Age and Postmenopausal Women

Objective: An important factor in the protection of women from gynecological cancers is awareness. Increasing awareness of gynecological cancer is important in terms of early diagnosis of the disease, treatment and reduction of mortality. The research was conducted to determine the gynecological cancer awareness of women of reproductive age and postmenopausal period. Methods: The study, designed as a descriptive cross-sectional type, was conducted with women who were admitted to a state hospital in Çankırı between October 2019 and February 2020. The sample consisted of 339 women who met the inclusion criteria. At the data collection stage, the 'Participant Information Form' and 'Gynecological Cancers Awareness Scale', which includes socio-demographic obstetric and general health characteristics (age, marital status, education, number of pregnancy, genital cancer history, sexual disease history) '' used. SPSS 21.0 (Statistical packet for Social Sciences for Windows) package program was used for the analysis of the data obtained from the study. Results: In the study, it was determined that women in the age group of 36-50, working, with 1-3 pregnancies and children, using oral contraceptives and having ideas about whether gynecological cancers can be prevented, had higher Gynecological Cancers Awareness Scale mean scores. It was determined that the gynecological Cancer Awareness Scale total mean scores were higher in women of reproductive age (150.7±20.6) compared to women in the postmenopausal period (144.4±18.5), and the difference between them was statistically significant (p <0.05). Conclusion: According to the research results; In women, factors such as education, number of pregnancies, number of births, family planning used and being in reproductive age affect gynecological cancer awareness. Postmenopausal women need information about gynecological cancer awareness.

Keywords:

Gynecological cancer, awareness, women,

PDF

___

1. Eker A, Aslan E. Jinekolojik kanser hastalarında psiko-sosyal yaklaşım. HEAD 2017;14 (4): 298-303.
2. Ebru G, Ayten AD, Filiz T. Evaluation of gynecological cancer awareness of women’s applying for a family health center. TJFMPC 2020; 14 (2): 177-185. DOI: 10.21763/tjfmpc.730022
3. Pinar G, Pinar T, Akalin A, Saydam T, Ayhan A. Problematic areas related to sexual life of individuals with gynecological cancer: a qualitative study in Turkey. International Journal of Hematology and Oncology 2015; 25: 195-204.
4. Ersin F, Kıssal A, Polat P, Koca BD, Erdoğan M. Kadın sağlık personelinin servikal kansere yönelik algıları ve bunu etkileyen faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2016; 18(2-3): 31-43.
5. Mutambara J, Mutandwa P, Mahapa M, Chirasha V, Nkiwane S, Shangahaidonhi T. Knowledge, attitudes and practices of cervical cancer screening among women who attend traditional churches in Zimbabwe. Journal of Cancer Research and Practice 2017; 4(2): 53-58.
6. Akalin A, Pinar G. Unmet needs of women diagnosed with gynecologic cancer: An overview of literature. J Palliat Care Med 2016; 6: 249. doi:10.4172/2165-7386.1000249.
7. Campo L, Zhang C, Breuer EK. EMT-Inducing molecular factors in gynecological cancers. Biomed Res Int 2015; 420891. doi:10.1155/2015/420891.
8. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2016). Kanser İstatistikleri. Kanser Bölümü. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri. Erişim Tarihi: 25.09.2020
9. McCallum M, Jolicoeur L, Lefebvre M, Babchishin LK, Robert-Chauret S, Le T, et al. Supportive care needs aіer gynecologic cancer: where does sexual health fit in? Oncol Nurs Forum 2014; 41: 297-306.
10. Gözüyeşil E, Arıöz DA, Ünal AKS. Kadınların serviks kanserinden korunma ve erken tanıya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. STED 2019; 28(4): 228-237.
11. Alp DN, Akkuzu G, Çetinkaya ŞY. Ufuk Üniversitesi kadın çalışanlarının jinekolojik kanser farkındalığının incelenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2020; 3(2): 91-99.
12. Dal NA, Ertem G. Jinekolojik kanserler farkındalık ölçeği geliştirme çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2017;6(5): 2351-2367.
13. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlı Araştırması (2018 TNSA) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri. 54-56. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. Erişim Tarihi: 25:09.2020
14. Bekar M, Guler H, Evcili F, Demirel G, Duran Ö. Determining the knowledge of women and their attitudes regarding gynecological cancer prevention. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2013; 14(10): 6055-6059
15. Şahin D, Sayın NC. Knowledge, atti̇tude and behavior about gynecologi̇c cancers in women admi̇tted to and healthcare staff working at the state hospital in Kırklarelı. Indıan Journal Of Applıed Research 2015; 5(3): 294-297.
16. Moore AR, Driver N. Knowledge of cervical cancer risk factors among educated women in lome, Togo: Half-Truths and misconceptions. SAGE Open 2014; 4(4): 1-8.
17. Shankar A, Rath GK, Roy S, Malik A, Bhandari R, Kishor K, et al., Level of awareness of cervical and breast cancer risk factors and safe practices among college teachers of different states in ındia: do awareness programmes have an impact on adoption of safe practices. Asian Pac J Cancer Prev 2015;16(3): 927-32.
18. Cooper CP, Polonec L, Stewart SL, Gelb CA. Gynaecologic cancer symptom awareness, concern and care seeking among us women: A Multi-site qualitative study. Family Practice 2013; 30(1): 96-104.
19. Bekar M, Guler H, Evcili F, Demirel G, Duran Ö. Determining the knowledge of women and their attitudes regarding gynecological cancer prevention. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2013; 14(10): 6055-6059.
20. Gözüyeşil E, Arıöz Düzgün A, Ünal Aslan KS. Kadınların serviks kanserinden korunma ve erken tanıya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. STED 2019; 28(4):228-237.
21. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türkiye Kanser İstatistikleri. 2018. 30-39. Ankara https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/ ANA_rapor_2013v01_2.pdf. Erişim Tarihi: 27.09.2020.
22. Devesa SS. The burden of cancer in the elderly. In Treatment and Management of Cancer in the Elderly CRC Press; 2016. p.31-52.
23. Doll KM, Meng K, Basch EM, Gehrig PA, Brewster WR, Meyer AM. Gynecologic cancer outcomes in the elderly poor: A population‐based study. Cancer 2015;121(20): 3591-9.
24. Wingfield SA, Heflin MT. Cancer screening in older adults. Clinics in geriatric medicine 2016;32(1):17-33.
25. Perri T, Katz T, Korach J, Beiner ME, Jakobson-Setton A, Ben-Baruch G. Treating gynecologic malignancies in elderly patients. American Journal of Clinical Oncology 2015; 38(3): 278-82.