OKUL MÜDÜRLERİNİN KARİZMATİK LİDERLİK ÖZELLİKLERİ İLE ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Bu araştırma, okul müdürlerinin karizmatik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Conger ve Kanungo, karizmatik liderlerin vizyon belirleme, çevresel duyarlılık gösterme, sıra dışı davranışlar sergileme, kişisel risk üstlenme, üye ihtiyaçlarına duyarlılık ve mevcut durumu sürdürmeme şeklinde tanımlanan ana yeterliliklere sahip olmaları gerektiğini vurgulamaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Conger ve Kanungo’nun birlikte geliştirmiş oldukları “Karizmatik Liderlik Ölçeği”; örgütsel bağlılığı ölçmek için ise Allen ve Meyer tarafından geliştirilmiş olan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Diyarbakır il merkezi ve Eğil ilçe merkezindeki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan ve randomize küme örnekleme yöntemi ile seçilen 217 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin, müdürlerinin karizmatik liderlik özelliklerine ilişkin algılarının yüksek olduğu (X=3.65, SS=.786); örgütsel bağlılık algılarının orta düzeyde olduğu (X= 3.19, SS=.875) örgütsel bağlılık algılarının, bağımsız değişkenlerin hiç birine göre anlamlı farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Karizmatik liderlik algıları; vizyon belirleme, çevresel duyarlılık gösterme, sıra dışı davranışlar sergileme, kişisel risk üstlenme bağımsız değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık oluşturmamaktadır. Ancak tarafımızca üye ihtiyaçlarına duyarlılık ve mevcut durumu sürdürmeme özellikleri “iletişim ve sürdürme özelliği” adıyla tek boyut olarak adlandırılmış olup, okul türü değişkenine göre iletişim ve sürdürme boyutunda ortaöğretim öğretmenleri lehine anlamlı fark oluşturduğu görülmüştür. İki değişken arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan korelasyon analizinde, karizmatik liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki düşük düzeyde (r=.19) bulunmuştur. Bu sonucun örgütsel bağlılığın farklı faktörlerden etkilenmesi ve hızla değişen bir yapıya sahip olmasından kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir.

The Relationship Between Charismatic Leadership Charecteristics of School Directors and Organizational Commitment of Teachers

The purpose of this study was to investigate the relationship beetween charismatic leadership charecteristics of school directors and organizational commitment of teachers. Conger and Kanungo emphasises that charimatic leaders need to have the main qualifications such as vision articulating, showing enviromental sensitivity, exhibiting unusual behaviors, taking personal risk, showing care for members needs and not maintaining the status quo. as a means of data collections; Charismatic Leadership Scale Which was improved by Conger and Kanungo and in order to measure organizational commitment, Organizational Commitment Scale which was developed by Allen and Meyer is used at the research. The research sample compose of 217 teachers which are working primary and high schools in Diyarbakır province and Eğil county and choosing randomize cluster sampling method. According to the findings obtained as a result of the study; perception of teachers about charismatic leadership charecteristics of their directors is high (X=3.65, SS=.786) and perception of teachers about organizational commitment is mid (X= 3.19, SS=.875), teachers’ perceptions of organizational commitment have no significant difference with independent variables. Perception of charismatic leadership in vision articulating, showing enviromental sensitivity, exhibiting unusual behaviors, taking personal risk, have no significant difference with independent variables, but the charecteristics of showing care for members needs and not maintaining the status quo is called “communications and maintaining dimenson of charismatic leadership” by us and there is a significant difference in type of schools in favor of high school teachers in terms of communication and maintaining. The correlation analysis which is done to determine the relationship of two variables, it is observed there is a lower correlation (r=.19) between charismatic leadership and organizational commitment. It is thought that this result is originate from affects by different factors on organizational commitment, and also rapidly changing structure of organizational commitment