SÖZLÜ TARİH YÖNTEMİNİN 4. SINIF DÜZEYİNDE ETKİLİLİĞİ

Öğrenciyi “küçük birer tarihçi” olarak kabul edip, tarihçi becerilerini kazandırmayı amaçlayan çağdaş tarih öğretimi, sözlü tarih gibi tarihyazımına özgü yöntemleri, pedagojik amaçlarla yeniden kurgulayarak tarih derslerine uyarlar. Bu yöntemlerin başında ise bireysel öykülerin tarih ve sosyal bilgiler derslerine taşınmasını amaçlayan sözlü tarih yöntemi gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih yönteminin 4. sınıf düzeyinde etkililiğini değerlendirmektir. Bu amaçla nitel araştırma desenlerinden eylem araştırmasından yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Tokat ili Sulusaray ilçesinde bir devlet okulunda 2016-2017 eğitim öğretim yılında 4. sınıfa devam eden 5 kız 5 erkek toplam 10 öğrenci oluşturmaktadır. Bir etkinlik olarak sözlü tarih yönteminin önerildiği 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan “Geçmişimi Öğreniyorum” ünitesinin “Geçmişin İpuçları” adlı konusu, sözlü tarih yöntemi çerçevesinde yeniden tasarlanarak, çalışma grubu üzerinde uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulama sonrasında katılımcıların sözlü tarih yöntemine ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde açık uçlu sorulardan yararlanılmış, elde edilen veriler, betimsel analiz ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonunda sözlü tarihin, öğrenciler tarafından ilgi gören bir öğretim yöntemi olmakla birlikte onların iletişim becerilerinin yanı sıra değişim ve sürekliliği algılama becerilerinin gelişiminde de önemli bir araç olduğu, dolayısıyla 4. sınıf düzeyinde etkili bir şekilde uygulanabildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tarih Öğretimi, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Sözlü Tarih, Eylem Araştırması

EFFECTIVENESS of ORAL HISTORY METHOD at FOURTH GRADE LEVEL

IViewing the students as “little historians” and aiming at giving them the skills of historian, contemporary history teaching reorganize the methods specific to historiography such as oral history with pedagogical purposes and adapt them into history courses. Oral history is one of these methods, which aim at including individual stories into history and social studies courses. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of oral history method at fourth grade level. Action research, a qualitative research design, was used as the design of the study. The participants of this study were composed of 10 fourth graders studying at Sulusaray district of Tokat province. The topic of “Clues of Past” in the unit “I’m Learning about my Past” in the fourth grade history curriculum was redesigned according to oral history method and implemented in fourth grade level. Open-ended questions were used in order to take opinions of participants after the practice. The data were analyzed using descriptive statistics and content analysis. As a result of the study, it was found that oral history was regarded as interesting by participants and was described as a tool to be used in gaining communication skills and ability to perceive change and continuity. To conclude, oral history is a method that can be used effectively in fourth grade level.

Keywords:

Teaching History, Teaching Social Studies, Oral History,

PDF

___

Acun, F. (2011). Tarihin kaynakları. A. Şimşek (Ed.) Tarih nasıl yazılır? Tarihyazımı için çağdaş bir metodoloji (s. 119-149). İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
Akbaba, B. ve Kılcan, B. (2012). Sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 1-10.
Akbulut, H. (2014). Sinemaya gitmek ve seyir. Bir sözlü tarih çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2, 1-16
Akçalı, A. A ve Aslan, E. (2012). Tarih öğretiminin iyileştirilmesi yolunda alternatif bir yöntem: Sözlü tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 669-688.
Arslan, Y. (2013). Sözlü tarihin ortaöğretim öğrencileri üzerindeki yansımaları (Tunceli Merkez örneği). Turkish History Education Journal, 2(1), 1-29.
Binici, D. (2014). Tarih dilde can buluyor: Çekmeköy-bir sözlü tarih çalışması. İstanbul: Çekmeköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü.
Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. (Çev. B.B. Can ve A. Yalçınkaya). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Cohen, P. (1995). Students as historians. ASCD Curriculum Update, Winter, 3.
Crocco, M. S. (1998) Putting the actors back on stage: Oral history in the secondary School classroom, The Social Studies, 89 (1), 19-24, DOI: 10.1080/00377999809599817
Çakmak, F. (2011). Sözel tarihçilikte saptamalar ve sorunlar. M. Öz (Ed.) Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yayıncılığı sempozyumu, (s. 545-555), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Çaykent, Ö. (2015). Sözlü Tarih. A. Şimşek (Editör). Tarih İçin Metedoloji (s. 126-134). Ankara: Pegem Akademi.
Demircioğlu, İ.H. (2005). Sözlü tarihin bir öğretim yaklaşımı olarak tarih derslerinde kullanımı. II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, (26-28 Mayıs) Van.
Demircioğlu, İ. H. (2010). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
Dutt-Doner, K. M., Allen, S. ve Campanaro, K. (2016) Understanding the Impact of Using Oral Histories in the Classroom, The Social Studies, 107 (6), 257-265, DOI: 10.1080/00377996.2016.1221792
Gang, B. (2007). Teaching of History. Rajat Publications: New Delhi
Gökdemir, O. (2011). Tarihin Kaynakları. A. Şimşek (Ed.) Tarih nasıl yazılır? tarihyazımı için çağdaş bir metodoloji (s. 199-222). İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
Güçlü, M. (2013). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih uygulaması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 100-113.
Huerta, G. C. ve Flemmer, L. A. (2000) Using Student-Generated Oral History Research in the Secondary Classroom, The Social Studies, 91(3), 110-115, Doi:10.1080/00377990009602452
Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: bir sözlü tarih çalışması. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 5 (1), 74-96.
Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: amaç, içerik, uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Metin, M. (2015), Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Penyak, L. M. ve Duray, P. B. (1999) Oral History and Problematic Questions Promote Issues-Centered Education. The Social Studies, 90(2), 68-71, Doi: 10.1080/00377999909602393
Putman, E. ve Rommel-Esham, K. (2004) Using oral history to study change: An integrated approach, The Social Studies, 95(5), 201-205, Doi: 10.3200/TSSS.95.5.201-205
Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Singer, A. J. (2003). Social studies for secondary schools: Teaching to learn, learning to teach. LEA: London.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2005), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi. Ş. Layıkel (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tosh, J. (1997). Tarihin Peşinde. Ö. Arıkan (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Üçüncü, K. (2011). Sözlü tarih. V. Engin ve A. Şimşek (Ed.). Türkiye’de tarihyazımı (s. 435- 452). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.