Demografik Faktörlerin Kriz Yönetim Becerilerine Etkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma

Krizlere verilen tepkiler sadece işletme ya da bireylerin önceden yaptıkları kriz hazırlıkları kapsamında gerçekleşmemekte, aynı zamanda bireylerin cinsiyetleri, eğitim seviyeleri ve iş deneyimleri gibi değişkenler etrafında şekillenebilmektedir. Bu durum da krizlere olan hazırlık gerekliliklerinde hesaba katılması gereken ek parametreler olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın amacı, turist rehberlerinin demografik faktörlerinin kriz yönetiminde karar almasürecini nasıl etkilediğini bulmaktır. Çalışma 386 adet turist rehberinden anket aracılığı ile toplanan veriler çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın demografik bilgiler kapsamında yapılan değerlendirmeleri kısmında öncelikle kadın turist rehberlerinin, krizlerin pek çok evresinde erkek meslektaşlarına göre daha başarılı bir kriz yönetimi sergilediği görülmüştür. Meslekteki deneyim süresine göre yapılan incelemede de deneyim süresinin krizlerden etkilenme oranını doğrudan etkilediği ve bireyin deneyimi arttıkça krizi yönetebilme becerilerinin daha da yükseldiği fark edilmiştir. Son olarak turist rehberlerinin eğitim seviyesinin kriz yönetimi üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı gözlenmiştir.

The Effect of Demographic Factors on Crisis Management Skills: A Research on Tourist Guides

The responses to crises are not only realized within the scope of crisis preparations made by the business or individuals, but can also be shaped around variables such as individuals' gender, education levels and work experiences. This situation emerges as additional parameters to be taken into account in preparation requirements for crises. The aim of this study is to find out how the demographic factors of tourist guides affect the decision-making process in crisis management. The study was carried out within the framework of data collected from 386 tourist guides via questionnaire. Whether the average of the questions asked in the questionnaires is equal or not is examined with Hotelling T square. Cronbach's Alpha statistics were preferred as a measure of reliability. Normal distribution test was done in Past software, Shapiro-Wilk, Jarque-Bera, Monte Carlo approach and Anderson-Darlik normality tests were applied. In the evaluations of the demographic information of the research, it was seen that the female tourist guides showed a more successful crisis management than their male counterparts in many stages of the crisis. In the examination made according to the duration of experience in the profession, it has been noticed that the duration of experience directly affects the rate of being affected by the crisis, and as the experience of the individual increases, their ability to manage the crisis increases even more. Finally, it has been observed that the education level of tourist guides has no significant effect on crisis management.

PDF

___

Acar, V. (2014). Profesyonel Turist Rehberlerinin Liderlik Yönelimleri: Aydın Turist Rehberleri Odası’na Kayıtlı Olan Profesyonel Turist Rehberleri Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Akıncı, Z. (2010). Konaklama işletmelerinde Kriz Yönetimi: Alanya Bölgesindeki Konaklama İşletmelerinde Kriz Sürecinde Karşılaşılan Sorunların Tespit ve Çözümüne Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Akoğlan Kozak, M. (2017). Rekreasyonel Liderlik ve Turist Rehberliği, Kavramlar ve Kurumlar Üzerinden Bir Analiz. Ankara: Detay Yayıncılık.
Aksu, A. ve Deveci, S. (2009). İlk Öğretim Okul Yönetimi Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerileri, e- Journal of New World Sciences Academy, 4(2): 448-464.
Arana, E.J. and Leon, C.J. (2008). The Impact of Terrorism on Tourism Demand, Annals of Tourism Research, 35(2): 299-315.
Arslan, A. ve Şimşek, G. (2018) Kadın Turist Rehberlerinin Yaşadıkları Mesleki Sorunlar: Aydın Turist Rehberleri Örneği, Journal of Travel and Tourism Research, 13 :23-49.
Aşık, M. (2016). Turizm İşletmelerinde Kriz ve Kriz Yönetimi, Bodrum Bölgesindeki Beş Yıldızı Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
Coombs, W. (2006). Code Red in the Boardroom, Crisis Management as Organizational DNA. London: Praeger
Çakmak, T.F. (2019a). Turizm Endüstrisinde Bütüncül Yaklaşımla Kriz Yönetimi ve Örnek Olaylar. Ankara: Detay Yayıncılık.
Çakmak, T. F. (2019b). Yasa Dışı Rehberlik Faaliyetlerinin Denetlenmesi: İstanbul Rehberler Odası Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 6(2): 31-41.
Çelikkan, O, (2012). Uluslararası Kriz Yönetimi, (Editör) Erol, S. M. Efegil, Krizler ve Kriz Yönetimi içinde (ss.2-19), Ankara, Barış Yayınları.
Çetin, G. ve Kızılırmak, İ. (2012). Türk Turizminde Kokartlı Turist Rehberlerinin Mevcut Durumunun Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2): 307-318.
Çiftçi, G. (2015). Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Öğrenme ve İşletme Performansı Açısından Ampirik Olarak Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
Demirkol, Ş. Fidan, F. ve Pelit, E. (2004). “Turizm Sektöründeki Bayan İşgörenlerin Karşılaştıkları Sorunlar ve Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8): 71-88.
Drakos K. and Kutan, A.M. (2003). Regional Effects of Terrorism on Tourism in Three Mediterranean Countries, Journal of Conflict Resolution, 47 (5): 621-641.
Dinçer, Ö. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. (9. Basım), İstanbul: Beta Yayınları.
Fletcher, J. and Morakabati, Y. (2008). Tourism Activity, Terrorism and Political Instability within the Commonwealth: The cases of Fiji and Kenya, International Journal of Tourism Research, 10(6): 537-556.
Güzel, Ö. F. ve Köroğlu, Ö. (2014). Turist Rehberlerinin Liderlik ve Aracılık Rollerinin Tur Deneyimine Etkisi: Doğa Turları Üzerine Bir Araştırma, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(4): 939-960.
Karacaoğlu, S. ve Serti, A. N. (2018). Turist Rehberleri Meslek Sorunları Üzerine Bir Araştırma: Kapadokya Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3): 81-90.
Karamustafa, K. ve Çeşmeci, N. (2006). Paket Tur Operasyonunda Turist Rehberlerinin Karşılaştıkları Yönetsel Sorunlar Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1): 70-85.
Kaya, A., Yetgin Akgün, D. ve Çiftci, G. (2020). Krizlerin Turist Rehberliği Öğrencilerinin Mesleki Tutumları ile İlişkisi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3): 2907-2923.
Kılıçdere, S. (2017). Seyahat Acentalarında Kriz Yönetimi Kapsamında 2016 Turizm Sezonunun Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Kuklan, H, (1988). Crisis Confrontation in International Management: Consequences and Coping Actions, Management International Review, 28(3): 21-30.
Kongar, E. (2012). Küresel Terör ve Türkiye. (12. Basım), İstanbul: Remzi Kitapevi.
Korstanje, M. E. and Clayton, A. (2012). Tourism and terrorism: conflicts and commonalities, Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 4(1): 8 – 25.
Küçükaltan, D. ve Çiftçi, G. (2016). Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi, (Editör) Akova, O. Kızılırmak, İ. Tanrıverdi, H.: Turizm İşletmeciliği içinde (ss.251-272) Ankara: Detay Yayıncılık.
Küçükaltan, D. (2012). Terörizmin Hedefindeki Sektör: Turizm (Kronolojik bir Yaklaşım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Lind, C. M. and Lind I. Y. (1986). Visitors as Victims: Crimes Against Tourists in Hawaii. Annals of Tourism Research, 13: 167-191.
Maya, İ. (2014). Kamu İlkokullarında Yöneticilerin Sergiledikleri Kriz Yönetimi Beceri Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (23): 209-235.
Okumuş, F. (2003). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Krizlerin İşletmeler Üzerinde Olası Etkileri, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1): 203-212.
Örnek, A. ve Aydın, Ş. (2008). Kriz ve Stres Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Öztürk, A. (2011). Kriz Sosyolojisi. İstanbul: Doğu Kitabevi.
Pearson, M., Misra, S. K., Clair, J. A. and Mitroff, I (1997). Managing the Unthinkable, Organizational Dynamics 26(2): 51-64.
Pizam, A. and Smith, G. (2000). Tourism and Terrorism: A Quantitative Analysis of Major Terrorist Acts and Their Impact on Tourism Destinations, Tourism Economics, 6(2): 123–138.
Pizam, A. (1999). A Comprehensive Approach to Classifying Acts of Crime and Violence at Tourism Destinations, Journal of Travel Research, 38, 5-12.
Richter, L. (1983). Tourism politics and political science: A case of not so benign neglect, Annals of Tourism Research, 1: 313-335.
Ritchie, W. B. and Campiranon, K. (2014). Major Themes and Perspectives, (Editör) Ritchie, W. B., Campiranon, K., Tourism Crisis and Disaster Management in The Asia. UK, Cabi Press Sabah.com, Sultanahmet’te Canlı Bomba Dehşeti, [ https://www.sabah.com.tr/gundem/2016/01/13/sultanahmette-canli-bomba-dehseti ] adresinden 27.03.2020 tarihinde alınmıştır.
Saruhan, C. Ş. ve Yıldız L. M. (2013). Çağdaş Yönetim Bilimi. İstanbul: Beta Yayınları.
Seddighi, H. R., Theocharous, A. L. and Nuttall, M.W. (2002). Political Instability and Tourism: An Empirical Study with Special Reference to the Microstate of Cyprus, International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 3(1): 61-83.
Smeral, E. (2009). The Impact of the Financial and Economic Crisis on European Tourism, Journal of Travel Research 48(1): 3-13.
Spillan, J. E. (2003). An Exploratory Model for Evaluating Crisis Events and Managers’ Concerns in Non-profit Organizations, Journal of Contingencies and Crisis Management, 11(4): 160-169
Soysal, A., Pakoy, H. M.ve Özçalıcı, M. (2011). Kriz Dönemlerinde Liderlik Yetneğinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Journal of Entrepreneurship and Development, 6(1): 222-248.
Sönmez, S. F. Apostolopulos, Y. and Tarlow, P. (1999). Tourism in Crisis: Managing the Effects of Terrorism, Journal of Travel Research, 38: 13-18.
Sönmez, S. F., and Graefe, A. R. (1998). Influence of Terrorism Risk on Foreign Tourism Decision, Annals of Tourism Research, 25(1): 112-144.
Stafford, G. Y. (2002). Crisis Management and Recovery: How Washington D.C. Hotels Responded to Terrorism? Cornell Hotel and Restaurant, 43(5): 27-40.
Şahin, S. (2010). Kriz ve Kriz Yönetimi Kapsamında Küçülme: Konaklama İşletmelerinde Örnek Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Tekin, M. ve Zerenler, M. (2005). Krizi Yönetebilmenin Sırları. Konya: Çizgi Kitabevi.
Thom, R. (2001). Bilim Kendi Krizleri Aracılığı ile İlerler, Cogito, 27: 144-150.
Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim. İstanbul: Hayat Yayınları.
Türkmen, M. (2017). Turist Rehberlerinin Liderlik Yönelimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16 (3): 913-927.
Tüz, M. (2008). Kriz Yönetimi, (4. Basım) Bursa: Şah-Mat Matbaa.
Ulutaş, S. (2010). Kriz Yönetimi ve Dönüşümcü Liderlik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Vivero, R. L. (2008). Terrorism and international Tourism: New Evidence, Defense and Peace Economics, 19(2): 169-188.
Wong, J.Y. and Lee, W.H. (2012). Leadership Through Service: An Exploratory Study of the Leadership Styles of Tour Leaders, Tourism Management 33: 1112-1121.
Yazıcığlu, Y. ve Erdoğan S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yenipınar, U. Bak, E. ve Çapar, G. (2014). Turist Rehberliği Meslek Kanununun, Meslek Örgütleri ve Öğretim Elemanlarının Bakış Açısı ile Değerlendirilmesi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 86-11.
Yenipınar, U. ve Kardaş, K. (2019). Turist Rehberliği Bölümleri Müfredat Geliştirme Önerisi, Journal of Travel and Tourism Research, 15:1-26.
Yetgin, D., Yılmaz A. ve Çiftci, G. (2018). Krizlerin Turist Rehberliği Öğrencilerinin Kariyer Planlamasındaki Etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 195-214.
Yıldırım, G. ve Özbek, Ö. (2019). Profesyonel Turist Rehberlerine Yönelik Cinsel Taciz ile İlgili Bir Araştırma. Turist Rehberliği Dergisi, 2 (2), 72-87.