Anadolu Mutfak Kültüründe Gastronomik Kimlik Unsuru Olarak Bulgur ve Bulgur Yemekleri

Coğrafi yapısı, topraklarında yetişen ürünler, iklim özellikleri ile çağlar boyu üzerinde yaşayan medeniyetlerin gelenek, görenek, örf, adetleri gibi birçok değişken Anadolu’nun gastronomik kimliğini oluşturmaktadır. Anadolu’nun gastronomik kimliğini şekillendiren yegane unsurlardan biride bulgur olarak görülmektedir. Bulgur ve bulgur yemeklerinin sosyo kültürel özellikler çerçevesinde değerlendirilmesi ve unutulmaya yüz tutmuş olanlarının gün yüzüne çıkarılarak folklorik özelliklerini tespit etmek bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın evrenini, Anadolu’da günümüzde de üretilmeye devam eden ya da unutulmaya yüz tutmuş bulgur yemekleri oluşturmaktadır. Kartopu örnekleme yöntemi aracılığı ile araştırmanın amacına uygun on beş bulgur yemeği çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, etnografı deseni kullanılarak çalışma desenlenmektedir. Sonuç olarak bulgur temalı yemekten on tanesinin özel günleri kutlamak, paylaşmak, neşe katmak amacıyla kullanıldığı tespit edilmiştir.

Cracked Wheat and Cracked Wheat as a Gastronomic Identity Element in Anatolian Cuisine Culture

Many variables such as its geographical structure, products grown in Anatolia, its climate characteristics, the traditions and customs of civilizations that have lived on it for centuries constitute the gastronomic identity of Anatolia. Cracked wheat is seen as one of the only elements that shape the gastronomic identity of Anatolia. This study aims to evaluate the cracked wheat and cracked wheat dishes within the framework of socio-cultural characteristics and to determine the folkloric characteristics by revealing the forgotten ones. The universe of the study consists of cracked wheat dishes that continue to be produced in Anatolia or are about to be forgotten. The sample of the study consists of 15 cracked wheat dishes suitable for working with the snowball sampling method. In this study, the study was designed using the ethnographic pattern in which the qualitative research method was used. As a result, it was determined that ten cracked wheat -themed dishes were used to celebrate special occasions, share, and add joy.

___

  • Abdurrezzak, A. O. (2014). İşlevsel Teori Bağlamında Yemek Kültürünün İletişimsel Yönü, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkişh or Turkic, 9(11), 1-16.
  • Arman, A. ve Ak, S. (2021). Yemek, Kültür ve Turizm Arasındaki İlişkiler, (Editör) Kurnaz, A., Şengül, S.: Gastronomi Turizmi Kavramlar, İlkeler ve Uygulamalar içinde (ss. 1-17) Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Arman, A. ve Şahin Ören, T. (2020). Anadolu Mutfak Kültürünün Unutulmaya Yüz Tutmuş Mısır Unu Bazlı Yemek Örnekleri, (Editör) Küçüktığlı M. S., Seçim Y., Adabalı M. M., Yılmaz M.: Anadolu Mutfak Kültüründen Esintiler içinde (ss.1-18) Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Aslan, Z., Güneren, E., ve Çoban, G. (2014). Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 3-13.
  • Beşirli, H. (2010). Yemek, Kültür ve Kimlik, Milli Folklor, 22(87), 159-169.
  • Beşirli, H. (2011). Türk Kültüründe Güç, İktidar, İtaat ve Sadakatin Yemek Sembolizmi Esasında Değerlendirilmesi, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, 38, 139-152.
  • Boyne, S., Williams, F and Hall, D. R. (2002). On the Trail of Regional Success: Tourism, Food Production and The Isle of Arran Taste Trail, (Editör) Hjalager, A. M. ve Richards, G.: Tourism and Gastronomy içinde (ss. 91-114) Londra: Routledge.
  • Chang, R. C. Y. and Mak, A. H. N. (2018). Understanding Gastronomic Image from Tourist’s Perspective: A Repertory Grid Approach, Tourism Management, (68), 89-100.
  • Cohen E. and Avieli N. (2004). Food in Tourism: Attraction and Impediment, Annals of Tourism Research, 31, 755-778.
  • Crompton, J. L., and McKay, S. L. (1997). Motives of Visitors Attending Festival Events, Annals of Tourism Research, 24(2), 425-439.
  • Cunha, S. (2018). Gastronomic Tourisim a Differential Factor, Millenium, (5), 93-98.
  • Crewell, J.W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni, (Çev. Ed. Bütün, M. ve Demir, S. B.) 5. Baskı, Ankara: Siyasal Yayınevi.
  • Çakır, E. (2019). Grup Folkloru Bağlamında İcat Edilmiş Yemek: Satuk Buğra Han Aşı, Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (17), 229-238.
  • Çakır, M. U., Şengül, S. ve Parmaksızoğlu, E. (2020). Sinema Perdesinde Gastronomi Görüntüsü: Yemeğin Sosyolojik Yansımaları, Journal of Tourism And Gastronomy Studies, 8(4), 3173-3191.
  • Çalışkan, O. (2013). Destinasyon Rekabetçiliği ve Seyahat Motivasyonu Bakımından Gastronomik Kimlik, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 39-51.
  • Danhi, R. (2005). Understanding a Culinary Identity to Create Authentic Products for the Marketplace, Asian Restaurant News, February: 40-48.
  • Fırat, M. (2014). Yemeğin İdeolojisi ya da İdeolojinin Yemeği: Kimlik Bağlamında Yemek Kültürü, Folklor ve Edebiyat, 20(80), 129-140.
  • Fields, K. (2002). Demand for the Gastronomy Tourism Product: Motivational Factors, (Editör) Hjalager, A.M. ve Richards G.: Tourism and Gastronomy içinde, London: Routledge.
  • Fox, R. (2007). Reinventing the Gastronomic Identity of Croatian Tourist Destinations, International Journal of Hospitality Management, 26, 546-559.
  • Gürhan, N. (2017). Toplumsal Değişme ve Yemek Kültürü Üzerine sosyolojik Bir Çözümleme: Mardin Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 561-570.
  • Güzel, G. (2009). Gastronomi ve İnovasyon. İz Atılım Üniversitesi Dergisi, 8, 28-29
  • Güzel, B. and Apaydın, M. (2016). Gastronomy Tourism: Motivations and Destinations. (Editör). Avcıkurt, C. Dinu, M. S. Hacıoğlu, N. Soykan, R. E. A. Tetik, N.: Global Issues and Trends in Tourism içinde Sofıa: St. Klıment Ohrıdskı Unıversıty Press.
  • Hall, C. M., Mitchell, R. and Sharples, L. (2003). Consuming Places: The Role of Food, Wine and Tourism in Regional Development, (Editör) Hall, M., Sharples, L., Mitchell, R., Macionis, N. ve Cambourne, B.: Food Tourism Around the World: Development, Management and Markets, içinde (ss.25– 59) Oxford: Butterworth-Heinemann.
  • Hall, C. M., and Mitchell, R. (2005). Gastronomic tourism: Comparing food and wine tourism experiences. In M. Novelli (Ed.), Niche tourism: Contemporary issues, trends and cases (pp. 73-88.). Oxford: Elsevier Butterworth Heinemann.
  • Harrington, R. J. (2005). Defining Gastronomic Identity, Journal of Culinary Science & Technology, 4(2- 3), 129-152.
  • Harrington, R. J. and Ottenbacher, M. C. (2010). Culinary Tourism - A Case Study of the Gastronomic Capital, Journal of Culinary Science & Technology, 8(1), 14-32.
  • Hekimoğlu, G. (2020). Yemek Sosyolojisinin Perspektifinden Gündelik Gurmeler: Batman Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(71), 587-599.
  • Henderson, J C. (2009). Food Tourism Reviewed, British Food Journal, 11(4), 317-326.
  • Hillel, D., Belhassen, Y. and Shani, A. (2013). What Makes a Gastronomic Destination Attractive? Evidence From the Israeli Negev, Tourism Management, 36, 200-209.
  • Hjalager A. M. and Richards G. (2002). Still Undigested: Research Issues in Tourism and Gastronomy, (Eds.) Hjalager, A.M. and Richards G.: Tourism and Gastronomy in (ss.207-223) London: Routledge.
  • Hjalager, A. (2002). A Typology of Gastronomy Tourism, (Eds.) Hjalager, A.M. and Richards G.: Tourism and Gastronomy içinde, London: Routledge
  • Hjalager, A. (2004). What Do Tourists Eat and Why? Towards a Sociology of Gastronomy and Tourism, Tourism, 52 (2), 195-201.
  • Horng, J. S. and Tsai, C. T. (2012). Culinary Tourism Strategic Development: An Asia-Pacific Perspective, International Journal of Tourism Research, 14(1), 40-55.
  • Horng, J. S. and Tsai, C.T. (2010). Government Websites for Promoting East Asian Culinary Tourism: A Cross-National Analysis, Tourism Management, 31, 74-85.
  • Ichijo, A. ve Ranta, R. (2018). Yemek ve Ulusal Kimlik, (Çeviren Ataseven, E.), Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
  • İşeri Uzunoğlu, M. (2019). Laura Esquivel, Acı Çikolata (Çeviren Mutlu, H.), Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2).
  • Karaca, O. B. ve Karacaoğlu, S. (2016). Kültür, Din ve Yemek Etkileşimi Çerçevesinde Arap Mutfağının Kavramsal Olarak İncelenmesi: Adana İli Örneği, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 561-584.
  • Karim, A.S. and Chi, C. G. Q. (2010). Culinary Tourism as a Destination Attraction: An Empirical Examination of Destinations' Food Image, Journal of Hospitality Marketing & Management, 19: (6), 531- 555.
  • Kılıçhan, R. ve Köşker, H. (2015). Destinasyon Markalaşmasında Gastronominin Önemi: Van Kahvaltısı Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studie, (3), 102-115.
  • Kim, Y. G., Eves, A. and Scarles, C. (2012). Empirical Verification of a Conceptual Model of Local Food Consumption at a Tourist Destination, International Journal of Hospitality Management, 33, 484- 489.
  • Kim, Y.G., Eves, A. and Scarles, C. (2009). Building a Model of Local Food Consumption on Trips and Holidays: A Grounded Theory Approach, International Journal of Hospitality Management, 28, 423-431.
  • Kivela, J. and Crotts, J.C. (2005). Gastronomy Tourism: A Meaningful Travel Market Segment, Journal of Culinary Science and Technology, 4(2/3), 39-55.
  • Kivela, J. and Crotts, J.C. (2006). Tourism and Gastronomy: Gastronomy’s Influence on How Tourists Experience a Destination, Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(3), 354-377.
  • Kozak, M. (2017). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, 3. Baskı, Detay Yayıncılık.
  • Köşker, H., Ercan, F. ve Albuz, N. (2018). Osmanlı Çileği’nin Gastronomik Kimlik Unsuru Olarak Değerlendirilmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(30), 1236-1269.
  • Küçükaltan, G. (2009). Küreselleşme Sürecinde Gastronomide Yöresel Tatların Turistlerin Destinasyon Tercihlerine ve Ülke Ekonomilerine Etkileri. 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu, 17-18 Nisan, Antalya.
  • Mak, A. H. N., Lumbers, M., Eves, A. and Chang, R. C. Y. (2012). Factors Influencing Tourist Food Consumption, International Journal of Hospitality Management, 31(3), 928-936.
  • Mak, A. H. N., Lumbers, M., Eves, A. and Chang, R. C. Y. (2013). An application of the repertory grid method and generalised procrustes analysis to investigate the motivational factors of tourist food consumption, International Journal of Hospitality Management, 35, 327–338.
  • Merdol, T. K. (2012). Beslenme Antropolojisi 1, Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayın.
  • Nebioğlu, O. (2017). Gastronomik Kimlik ve Gastronomik Turizm Ürünlerinin Sınıflandırılması Üzerine Nitel Bir Araştırma: Alanya Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5(2), 39-60
  • Nebioğlu, O. (2018). Turistlerin Yemek Tüketim Davranışları Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Turizm Akademik Dergisi, 5(1), 124-136.
  • Okumus, B., Okumus, F. and McKercher, B. (2007). Incorporating Local and International Cuisines in the Marketing of Tourist Destinations: The Cases of Hong Kong and Turkey, Tourism Management, 28, 253– 261.
  • Ondieki, E. B., Kotut, E. J. Gatobu, C. K. and Wambari, E. M. (2017). Gastronomic Identity: Role of The Environment and Culture on Culinary Tourism, African Journal of Tourism, Hospitality and Leisure Studies, 3(1), 17-21.
  • Quan, S. and Wang, N. (2004). Towards A Structural Model of The Tourist Experience: An Illustration from Food Experiences in Tourism, Tourism Management, 25(3), 297-305.
  • Rao, H., Monin, P. and du Rand, R. (2003). Institutional Change in Toque Ville: Nouvelle Cuisine as An Identity Movement in French Gastronomy, The American Journal of Sociology, 108(4), 795-843.
  • Sağır, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemsi Örneği Olarak Tokat Mutfağı, International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkişh or Turkic, 7(4), 2675-2695.
  • Samancı, Ö. (2012). Avrupa’da ve Türkiye’de Yemek Tarihçiliğine Kısa Bir Bakış. Yemekte Tarih Var Yemek Kültürü ve Tarihçiliği, (Der.) Ayşegül Avcı, Seda Erkoç ve Elvin Otman, E.: İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
  • Selimoğlu, E. ve Gültekin, T. (2018). Laura Esquivel’in Acı Çikolata Romanı Üzerinden Duygusal Dünya ve Yemek Kültürü İlişkisi, Antropoloji, (36), 71-85.
  • Sevindik, A. (2017). Türk Halk Kültüründe Yemek ve Cinsiyet İlişkisi, Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6(13), 611-637.
  • Sparks, B., Bowen, J. and Klag, S. (2003). Restaurants and the Tourist Market, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15 (1), 6–13.
  • Stajcic, N. (2013). Understanding Culture: Food as a Means of Communication. Hemispheres, 28, 5-14.
  • Şahin, G. G. ve Ünver, G. (2015). Destinasyon Pazarlama Aracı Olarak “Gastronomi Turizmi”: İstanbul’un Gastronomi Turizmi Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), 63-73.
  • Şahin Ören, T. ve Ören, V. E. (2020). Gastronomi Turizmi Kapsamında Sürdürülebilir Bir Değer: Paklo Örneği ve Reçete Uygulaması, (Editör) İmik Tanyıldızı, N.; Durgun Şahin, Y.: Güncel Sosyal Bilimler Arastırmaları II içinde (ss.135-146) Ankara: Akademisyen Kitabevi.
  • Şanlıer, N. (2005). Yerli ve Yabancı Turistlerin Türk Mutfağı Hakkındaki Görüşleri, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 213-227.
  • Tekindal, M. ve Uğuz Aksu, Ş. (2020). Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik Yaklaşımı ve Kapsamı ve Sürecine Yönelik Bir Derleme, Ufkun Ötesi Bilimsel Dergisi 20(1), 153-182.
  • Utanır, A. (2019). Antep Kimliğinin Yeniden İnşasında Mutfağın Rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Ankara.
  • Wolf, E. (2006). Culinary Tourism: The Hidden Harvest, Dubuque, IA: Kendall/Hunt Publishing Company.
Türk Turizm Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2587-0890
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Prof. Dr. Yüksel ÖZTÜRK
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kurumsal İtibarın Yiyecek-İçecek İşletmeleri İmajı Üzerindeki Etkisinde Müşterilerin Hijyen Algılarının Rolü

Mustafa IŞKIN

Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi

İbrahim Tuğkan ŞEKER, Ali Kemal ÇİFTÇİ

Konaklama İşletmelerinde Covid-19 Sonrası Uygulanan Sağlık ve Güvenlik Uygulamalarının Örgüte Uyum ve İşgören Performansı Üzerine Etkisi

Gamze ÖZEL, Aydın İNAK, Cansu ÖZEL

Turizmde Kısa Süreli Konut Kiralama: Sapanca Destinasyonu Üzerine Bir Araştırma

Recep YILDIRGAN, İsmail BİLGİÇLİ

Mutfak Departmanı Personelinin Kişisel Hijyen Bilgi ve Uygulamaları: Şanlıurfa İli Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama

Nazlı ÖZMEN ARISOY, Ercan İNCE, Atınç OLCAY

İstanbul Otellerinde İşyerinden Ayrılma Niyetini Etkileyen Faktörler: İnsan Kaynakları Yönetimi Stratejilerinin Belirlenmesi

Burçin HATİPOĞLU, Kıvanç İNELMEN

Turizm Rehberliği Öğrencilerinin Mesleki Kariyer Algılarının Belirlenmesi: Yükseköğrenim Düzeylerine Göre Bir Karşılaştırma

Duran CANKÜL, Sıla KARACAOĞLU

Hizmet Kalitesi ve Müşteri Tatmininin Tekrar Satın Alma Niyetine Etkisi: Z Kuşağı Kahve Dükkânı Müşterileri Üzerine Bir Araştırma

Sena ERDEN AYHÜN, Bilge ÇAVUŞGİL KÖSE

Kişilik Tipleri ve Fiyat Algısı: Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma

Nurettin AYAZ, Fatih MUSELLİM

Çalışanların Sosyo-Demografik Özelliklerinin Mutluluğa Etkisi: Antalya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama

Boran TOKER, M. Bahadır KALIPÇI